Đặc sản đắt hơn tôm, ghẹ, thuộc dạng quý hiếm ở Quảng Ninh: Bộ phận nào cũng nấu được, vị 'kén người ăn'

Nhắc đến ẩm thực Hạ Long, Quảng Ninh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến chả mực, sá sùng hay tu hài. Thế nhưng, với những thực khách sành hải sản, sam biển mới là món ăn mang hương vị đặc trưng, vừa ngon vừa ẩn chứa nhiều câu chuyện thú vị về vùng biển này.

Loài giáp xác “16 chân, 4 mắt” này không chỉ gây ấn tượng bởi hình dáng lạ mắt mà còn bởi những món ăn độc đáo, giàu dinh dưỡng. Sam biển từ lâu đã trở thành “thương hiệu” ẩm thực của Hạ Long, Quảng Ninh, thu hút không ít du khách trong và ngoài nước tìm đến thưởng thức.

Đặc sản “16 chân, 4 mắt” nổi tiếng ở Hạ Long, Quảng Ninh (Ảnh Báo Quảng Ninh)

Đặc sản vào dạng quý hiếm, giá cao

Theo Báo Quảng Ninh, sam biển thường sống theo cặp và gắn bó suốt đời. Việc khai thác thường tập trung vào sam cái – vốn có nhiều trứng, thịt dày – khiến số lượng sam tự nhiên suy giảm nhanh. Đặc biệt, loài này chưa thể nuôi thương phẩm, toàn bộ nguồn cung đều từ đánh bắt tự nhiên, khiến chúng càng trở nên khan hiếm.

Sam biển phân bố chủ yếu ở vùng bãi triều ven biển Quảng Ninh như Hạ Long, Quảng Yên, Vân Đồn. Ngư dân thường đánh bắt vào mùa sinh sản (khoảng tháng 4 – 8 hằng năm) khi sam béo và nhiều trứng nhất. Do thời gian bảo quản ngắn – chỉ khoảng 3 ngày sau khi bắt – nên sam tươi phải được tiêu thụ nhanh, hạn chế vận chuyển xa. Đây cũng là nguyên nhân khiến giá thành sam biển luôn ở mức cao.

Tại các chợ hải sản Hạ Long, một đôi sam biển loại ngon có giá từ 700.000 đến 1,2 triệu đồng tùy kích cỡ (Vietnamnet.vn, 2023). So với tôm sú (350.000 – 450.000 đồng/kg), cua (300.000 đồng/kg) hay ghẹ (250.000 đồng/kg), sam biển đắt gấp 2 – 4 lần. Trong nhà hàng, đặc biệt là những quán chuyên sam, một bữa “sam đủ món” có thể dao động từ 1,3 đến 1,8 triệu đồng/đôi.

Ngoài giá trị ẩm thực, máu sam chứa hợp chất đặc biệt được sử dụng trong y học để kiểm tra độc tố vi khuẩn Gram âm, khiến loài này càng được đánh giá cao về kinh tế.

Sam biển phân bố chủ yếu ở vùng bãi triều ven biển Quảng Ninh như Hạ Long, Quảng Yên, Vân Đồn, đi theo cặp (Ảnh IViVu)

So sánh giá sam biển với các loại hải sản được ưa chuộng phổ biến khác ở các chợ Hạ Long

Đặc sản 7 món phải thử khi tới Hạ Long, Quảng Ninh

Nếu chỉ ăn một món từ sam, du khách sẽ khó cảm nhận hết sự phong phú của nguyên liệu này. Bởi vậy, nhiều nhà hàng ở Hạ Long hay Quảng Ninh đã giới thiệu “sam 7 món” như một tinh hoa ẩm thực của vùng biển. Một bữa sam 7 món thường bao gồm gỏi sam, chân sam xào chua ngọt, trứng sam chiên giòn, sụn sam nướng, sam xào miến, sam xào sả ớt và tiết canh sam.

Mỗi món đều có hương vị riêng: Gỏi sam thanh mát với vị chua ngọt hài hòa; chân sam xào chua ngọt thơm nức mùi me, lá lốt; trứng sam chiên vàng ruộm, bùi béo; sụn sam nướng giòn sật; sam xào miến đậm đà; sam xào sả ớt cay nồng; và tiết canh sam lạ miệng dành cho người ưa trải nghiệm.

Một mâm sam 7 món ở một nhà hàng tại Hạ Long (Ảnh Báo Quảng Ninh)

Bên cạnh sam 7 món, thực khách có thể thưởng thức nhiều biến tấu khác như sam trứng nướng trên than hồng, tách lấy phần trứng vàng óng béo ngậy; chả sam được làm từ thịt và trứng xay nhuyễn trộn gia vị rồi chiên giòn; hay sam xào măng, xào lá lốt mang hương vị mới lạ. Một số quán còn phục vụ lẩu sam, nước dùng ngọt thanh ninh từ xương và thịt sam, ăn kèm rau xanh, bún hoặc miến.

Hương vị sam biển được đánh giá khá đặc biệt. Không phải thực khách nào cũng hợp, đúng khẩu vị. Song với những thực khách đã thưởng thức và yêu thích, chắc chắn không thể bỏ qua những món ngon từ sam trong hành trình du lịch tới Hạ Long, Quảng Ninh.

Để thưởng thức sam biển an toàn và trọn vẹn hương vị, du khách nên chọn các nhà hàng, quán ăn uy tín, có đầu bếp am hiểu kỹ thuật chế biến; tránh ăn sam đã chết hoặc để quá lâu sau khi đánh bắt. Thời điểm lý tưởng nhất để ăn sam là mùa cao điểm từ tháng 4 đến tháng 8, khi thịt và trứng đạt chất lượng tốt nhất. Nếu đi theo nhóm, việc gọi sam 7 món sẽ giúp trải nghiệm đa dạng hơn và chia sẻ chi phí hợp lý.

Ảnh minh họa

Từ hình dáng khác lạ đến hương vị khó quên, sam biển đã trở thành một “đại sứ ẩm thực” của Hạ Long. Sự quý hiếm, giá trị kinh tế cao và cách chế biến công phu khiến đặc sản này không chỉ làm hài lòng thực khách, mà còn góp phần làm phong phú thêm bản đồ ẩm thực Quảng Ninh.