Đặc sắc du lịch văn hóa Chăm ở An Giang

Ông Mohamad nỗ lực bảo tồn và phát huy nghề dệt truyền thống. Ảnh: Mỹ Xuyên

Xã Châu Phong có đông đồng bào dân tộc Chăm sinh sống, từ khi nghề dệt thổ cẩm đồng bào Chăm xã Châu Phong được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, tour du lịch làng Chăm, tìm hiểu đời sống văn hóa cộng đồng, thưởng thức ẩm thực và trải nghiệm cơ sở dệt thổ cẩm đã trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc của các công ty lữ hành trong và ngoài nước.

Để nghề dệt thổ cẩm đồng bào Chăm vươn xa, cuối năm 2024, Tổ hợp tác du lịch cộng đồng làng Chăm Châu Phong được thành lập với 12 thành viên, với mục đích khôi phục và phát triển các làng nghề truyền thống, tạo ra sản phẩm du lịch đa dạng, tăng thu nhập cho cộng đồng; bảo tồn, phát huy văn hóa Chăm và tăng cường tính liên kết cộng đồng. Những lợi ích mà tổ hợp tác mang lại, đó là du khách có cơ hội trải nghiệm một loại hình du lịch mới lạ, độc đáo, khám phá văn hóa và con người ở làng Chăm một cách sâu sắc hơn.

Ông Mohamad (chủ cơ sở dệt thổ cẩm Chăm xã Châu Phong) là tổ trưởng tổ hợp tác, các thành viên trong tổ là đại diện mỗi hộ gia đình gắn với một sản phẩm để phục vụ du khách khi đến tham quan, du lịch làng Chăm như hộ ông Vách Gia (chuyên chế biến món ăn cà ri bò), hộ ông Hứa Hoàng Vũ (chuyên chế biến lạp xưởng bò)...

Ông Mohamad cho biết: “Với giá trị văn hóa đặc sắc này, những năm qua, làng Chăm xã Châu Phong đón hàng chục ngàn lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan, trải nghiệm, mua sắm sản phẩm. Đồng thời, tăng cường sự gắn kết, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống, phục vụ phát triển du lịch. Đối với địa phương, hoạt động này góp phần phát triển du lịch bền vững, tạo ra sản phẩm du lịch đặc trưng, thu hút du khách đến với An Giang”.

Thời gian qua, mỗi lần có khách đến làng Chăm, Hứa Thị Rokyah - con gái ông Hứa Hoàng Vũ luôn đồng hành suốt hành trình, vừa hướng dẫn du khách trải nghiệm, thưởng thức lạp xưởng bò, vừa giới thiệu về lịch sử hình thành món ăn gắn với tập quán sinh hoạt, văn hóa truyền thống của đồng bào Chăm.

Những năm gần đây, loại hình du lịch làng nghề truyền thống ngày càng hấp dẫn du khách, bởi những giá trị văn hóa lâu đời và cách sáng tạo sản phẩm thủ công đặc trưng. Bà Lê Thúy Diễm (thành phố Hồ Chí Minh) - du khách tham quan làng dệt thổ cẩm Châu Giang của người Chăm ở Châu Phong chia sẻ: “Đây là một trải nghiệm du lịch đáng nhớ của tôi. Tôi chưa từng nghĩ du lịch làng nghề lại thú vị đến vậy. Không chỉ khám phá văn hóa độc đáo của người Chăm, tôi còn mua được rất nhiều sản phẩm thổ cẩm về làm quà cho gia đình và bạn bè”.

Chính những giá trị văn hóa đặc trưng của làng Chăm Châu Phong đang là điểm đến của du khách gần xa, nhất là người nước ngoài. Ông Nguyễn Thanh Minh, Chủ tịch UBND xã Châu Phong nói: "Việc đa dạng hóa các dịch vụ du lịch và phát triển loại hình du lịch cộng đồng, cho du khách cùng sinh hoạt, cùng ăn, cùng ở tại nhà người Chăm để tìm hiểu, cảm nhận những nét văn hóa đặc sắc, phong tục, tập quán của cộng đồng người Chăm hoặc du khách lưu trú ngay trên nhà sàn... không chỉ góp phần gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống, mà còn giúp đồng bào dân tộc Chăm có thêm nguồn thu nhập từ việc giới thiệu, bán những sản phẩm du lịch. Với những dấu hiệu tích cực trong những năm gần đây, du lịch văn hóa Chăm hứa hẹn sẽ đạt được những bước tiến mới, đây là điều kiện cho cộng đồng người Chăm cải thiện điều kiện kinh tế, đồng thời bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa của dân tộc mình”.

Qua cầu Cồn Tiên, du khách sẽ bước vào làng Chăm Đa Phước (xã Vĩnh Hậu). Dọc theo quốc lộ 91C là hai dãy nhà sàn được xây cất theo lối kiến trúc đặc trưng của làng Chăm, cách đó không xa là thánh đường Islam uy nghiêm - nơi thực hiện các nghi thức tôn giáo hằng ngày. Những thánh đường Hồi giáo với kiến trúc nghệ thuật ấn tượng cùng với nét văn hóa đặc trưng trong đời sống sinh hoạt và nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Chăm ngày càng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu, khám phá. Vì thế, một bộ phận người Chăm ở An Giang đã nhanh chóng đón nhận xu thế, tham gia làm du lịch để giới thiệu về những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Bà Pha La, ở ấp Hà Bao (xã Vĩnh Hậu) là người còn lưu giữ loại hình dệt thổ cẩm truyền thống xã Đa Phước. Bà chia sẻ: “Khách rất thích thú với những sản phẩm thủ công truyền thống của chúng tôi, đặc biệt là khăn ma tơ ra. Tết dương lịch, dịp nghỉ Hè... là lúc du khách đến địa phương đông nhất. Bình quân mỗi ngày, gia đình tôi tiếp đón trên 100 lượt khách tham quan. Ngoài việc chọn mua những món hàng lưu niệm ý nghĩa về làm quà cho gia đình, bạn bè và người thân sau chuyến tham quan, du khách còn rất thích thú khi được tận tay trải nghiệm một số công đoạn trong quá trình dệt và được chụp ảnh cùng những người phụ nữ Chăm mặc trang phục truyền thống khi đang ngồi dệt”.

Đến với làng Chăm Đa Phước, ngoài được tận mắt chứng kiến cảnh sinh hoạt thường nhật của bà con, được mua sắm những mặt hàng thổ cẩm truyền thống, du khách còn được hiểu thêm về nét văn hóa, phong tục, tập quán cũng như cuộc sống, sinh hoạt đời thường thông qua các vật dụng sinh hoạt hằng ngày của người Chăm.

Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hậu - ông Trần Thanh Sơn cho biết: “Để bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Chăm, xã sẽ chủ động kết hợp các ngành chức năng xây dựng dự án phát triển làng nghề gắn với phát triển du lịch làng Chăm Đa Phước. Đặc biệt là vận động đồng bào Chăm khôi phục làng nghề truyền thống dệt thổ cẩm, đan, thêu, móc... để tạo ra sản phẩm mang bản sắc đặc trưng của người Chăm, phục vụ du khách đến tham quan. Đồng thời trưng dụng nhà truyền thống đồng bào dân tộc Chăm để làm nơi sinh hoạt cộng đồng, trưng bày hiện vật cổ xưa của người Chăm, tổ chức các gian hàng ẩm thực với các món ăn truyền thống của người Chăm phục vụ du khách, bày bán quà lưu niệm từ các sản phẩm do người Chăm làm ra...”.

Mỹ Xuyên