Đã đến lúc quản lý minh bạch thị trường bạc?

Ngày 7/11 vừa qua đánh dấu cột mốc lịch sử của thị trường bạc khi Bộ Nội vụ Mỹ xếp bạc từ nhóm trang sức sang nhóm “tài sản chiến lược” phục vụ an ninh quốc gia. Cùng thời điểm, thị trường bạc toàn cầu trải qua 5 năm liên tiếp thâm hụt nguồn cung do nhu cầu công nghiệp tăng. Giá bạc thế giới hiện ở mức 49,7 USD/ounce, giảm so với đỉnh 54 USD nhưng vẫn tăng khoảng 75% so với đầu năm.

Tại Việt Nam, giá bạc thỏi giao dịch quanh 50,7 triệu đồng/kg mua vào và 52,2 triệu đồng/kg bán ra, tăng gần 65% so với cùng kỳ năm trước. Lượng khách xếp hàng mua bạc giảm, phần lớn doanh nghiệp chưa có hàng giao ngay, hoạt động mua bán chủ yếu qua hợp đồng tương lai, khách thanh toán trước và nhận hàng vào năm sau.

Ông Nguyễn Hoàng Việt, Giám đốc Chi nhánh Ancarat Hà Nội, cho biết: “Nguồn nguyên liệu hiện không ổn định nên chúng tôi chỉ bán số lượng hữu hạn. Trước đây, khách chủ yếu là dân văn phòng. Nay cả người về hưu, sinh viên cũng tham gia đầu tư. Vàng tăng cao, nguồn cung hạn chế, nên bạc trở thành kênh đầu tư rất ‘hot’. Vàng là vua thì bạc là nữ hoàng. Nhiều quốc gia cũng đưa bạc vào dự trữ quốc gia.”

Ông Mai Huy Tuần, Phó Tổng giám đốc Công ty VBĐQ Phú Quý, nhận định: “Khách mua bạc hiện nhiều hơn cả vàng, chiếm 60–70% tại quầy. Giá bạc tăng gần 80% từ đầu năm, do nguồn cung khan hiếm, sử dụng nhiều trong công nghiệp, đặc biệt pin xe điện. Nhiều nước như Nga cũng đưa bạc vào dự trữ cùng vàng.”

Tuy nhiên, khi giá tăng quá cao, nhiều nhà sản xuất công nghiệp giảm lượng bạc sử dụng hoặc thay thế bằng vật liệu rẻ hơn, khiến nhu cầu tương lai khó đoán. Nhà đầu tư không thể chỉ dựa vào các yếu tố vĩ mô mà cần phân tích cả chu kỳ công nghiệp và chính sách địa chính trị liên quan chuỗi cung ứng.

Ông Nguyễn Tiến Thỏa, Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), nhấn mạnh: “Xu hướng phức tạp, khó lường. Nếu chiến tranh thương mại xảy ra, ảnh hưởng tới Việt Nam, giá sẽ biến động. Bạc có thể nhích theo vàng nhưng mức tăng này không bền vững. Đầu tư dài hạn khá mạo hiểm.”

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế, cho biết: “Kênh đầu tư bạc đem lại lợi ích, nhưng năm 2026 thị trường ổn định hơn, lợi nhuận không cao do nguồn cung – cầu cân bằng.”

Trong bối cảnh giá tăng mạnh, nguồn cung thiếu ổn định và giao dịch chủ yếu qua hợp đồng tương lai, thị trường bạc hấp dẫn nhà đầu tư nhưng tiềm ẩn rủi ro. Khác vàng, bạc chưa nằm trong danh mục quản lý đặc thù, chưa có tiêu chuẩn chất lượng thống nhất hay cơ chế giám sát giao dịch. Cần sớm xây dựng khuôn khổ quản lý minh bạch, chặt chẽ cho thị trường này.

Mai Ngọc