Đa dạng hóa vốn cho đào tạo trực tuyến

Nhu cầu thị trường cao, đòi hỏi đa dạng vốn

Theo các báo cáo Vietnam EdTech White Paper và IMARC Group, giá trị thị trường EdTech Việt Nam hiện đã đạt khoảng 1 tỷ USD vào cuối năm 2024, dự kiến sẽ tăng lên 3 tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) khoảng 12,96% trong giai đoạn 2025-2033; trở thành một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Nam Á.

Các thương vụ đầu tư lớn gần đây như việc Tập đoàn Giáo dục Equest gọi vốn thành công 120 triệu USD từ KKR; các nền tảng đào tạo trực tuyến như: Edupia, Vuihoc và ELSA Speak lần lượt hoàn tất các vòng gọi vốn triệu đô trong năm 2024 và thu hút thành công nguồn vốn đầu tư từ các quỹ quốc tế (Monk’s Hill Ventures, Gradient Ventures, Jungle Ventures, Bace Capital…) cho thấy, mảng đầu tư vào giáo dục trực tuyến đang bứt phá mạnh mẽ và có tiềm năng tăng trưởng rất ấn tượng.

Ông Nguyễn Minh Đức, Giám đốc nghiên cứu của FiinGroup cho rằng, mảng giáo dục trực tuyến đang có nhu cầu vốn đầu tư khá lớn. Hầu hết các doanh nghiệp, startup và cả các tập đoàn lớn đều cần vốn để đầu tư dài hạn cho hạ tầng công nghệ (server, nền tảng số, AI, big data, bảo mật); phát triển các khóa học chuẩn hóa, cá nhân hóa trải nghiệm và nâng cao chất lượng cao giảng viên, chuyên gia, đội ngũ kỹ sư công nghệ giáo dục.

Các chuyên gia cho rằng, đa số EdTech giai đoạn đầu thường dựa vào vốn đầu tư từ các quỹ mạo hiểm, vốn từ các quỹ tư nhân và các nhà đầu tư thiên thần. Việc tiếp cận vốn vay tín dụng thương mại hiện nay chưa phổ biến do các doanh nghiệp thiếu tài sản thế chấp, dòng tiền chưa ổn định, khó định giá tài sản vô hình (nội dung, dữ liệu người học); đồng thời tiềm ẩn rủi ro cao nếu sản phẩm chưa chứng minh được khả năng cạnh tranh giữ chân học viên.

Tuy nhiên, thời gian qua, một số tập đoàn như EQuest đã kết hợp thành công vốn chủ sở hữu và vốn vay trong gói huy động tài chính 120 triệu USD. Điều này cho thấy, tín dụng ngân hàng vẫn có thể tham gia vào mảng EdTech nếu doanh nghiệp đạt quy mô và có dòng tiền ổn định.

Các chuyên gia cho rằng, mô hình kết hợp vốn mạo hiểm và nợ thương mại có thể sẽ phổ biến, giúp cân bằng rủi ro cho nhà đầu tư và tối ưu chi phí vốn cho doanh nghiệp. Song song với đó, với nhu cầu tài chính lớn, thời gian tới, các công cụ tài trợ vốn thay thế như tài trợ dựa trên doanh thu; nợ chuyển đổi hoặc tín dụng xanh đầu tư vào công nghệ giáo dục bền vững sẽ được các ngân hàng chú ý và phát triển những sản phẩm phù hợp cho thị trường EdTech.

Các doanh nghiệp EdTech đang có nhiều cơ hội để hợp tác đầu tư mạnh cho mảng giáo dục đào tạo nghề cho người đi làm

Lan tỏa tài chính cho học tập

Theo các chuyên gia, mặc dù phát triển nhanh và cạnh tranh mạnh mẽ, nhưng hiện nay phần lớn doanh nghiệp trong lĩnh vực EdTech tại Việt Nam vẫn đang tập trung vào phân khúc chương trình học dành cho học sinh từ mẫu giáo đến hết Trung học Phổ thông (K-12) và học ngoại ngữ. Các mảng như đào tạo nghề, giáo dục đại học và đào tạo người đi làm vẫn chưa được khai thác hết.

Thời gian gần đây, các trường đại học và tổ chức giáo dục chính quy bắt đầu phát triển khá mạnh các chương trình mô hình học tập kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp (blended, hybrid) hoặc online hoàn toàn, để mở rộng khả năng tiếp cận giáo dục đại học, đào tạo nghề và kỹ năng cho người đi làm. Doanh thu từ các khóa học này ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu doanh thu của các trường học, cơ sở đào tạo.

Về khía cạnh tài chính cho người học, một điểm sáng đáng chú ý là mới đây Chính phủ đã ban hành Quyết định 29/2025/QĐ-TTg cho phép học sinh, sinh viên các ngành khoa học - công nghệ, tư duy logic, toán học và kỹ năng kỹ thuật sáng tạo (STEM) vay tối đa 15 triệu đồng/tháng từ NHCSXH với lãi suất ưu đãi 4,8%/năm để trang trải chi phí học tập.

Các chuyên gia cho rằng, đây sẽ là cơ hội để các nền tảng EdTech hợp tác với ngân hàng, phát triển gói học phí trả chậm, kết nối tín dụng - giáo dục. Cụ thể, chính sách ưu đãi này sẽ làm giảm khó khăn tài chính cho người học, nhất là các ngành STEM vốn thường có học phí cao hoặc đòi hỏi đầu tư thiết bị thực hành, nội dung công nghệ phức tạp và đắt đỏ.

Chính sách này cũng sẽ là động lực để các startup EdTech chuyên sâu vào nhóm ngành này cạnh tranh thu hút học viên bằng việc thiết kế khóa học hybrid, lab ảo, mô phỏng thực hành để bổ sung cho chương trình học truyền thống. Đồng thời, mở rộng hợp tác với các trường đại học, tổ chức giáo dục nghề nghiệp thiết kế chương trình STEM chuẩn, sử dụng nền tảng online hoặc các mô hình học tập kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp để tiết kiệm chi phí cơ sở hạ tầng thực tế.

Về phía các quỹ đầu tư, định chế tài chính và NHTM, khi các chủ chương và quy định pháp lý ưu đãi về tài chính dành cho người học được triển khai rộng khắp, sẽ tạo ra điểm tựa để phát triển sản phẩm tín dụng đặc thù cho EdTech đào tạo khối ngành STEM cũng như tạo ra các mô hình hợp tác công tư (PPP) trong các mô hình giáo dục kết hợp. Các doanh nghiệp có thể kết hợp vốn cổ phần từ quỹ đầu tư với vốn vay ngân hàng để vừa mở rộng quy mô, vừa duy trì dòng tiền ổn định. Trong khi đó, các NHTM cũng có thể phối hợp phát triển dịch vụ ví học tập, gói học phí trọn gói kết hợp tài chính cá nhân, hay trái phiếu giáo dục số dành riêng cho EdTech.

Thạch Bình