Đa dạng hóa thị trường: Yêu cầu 'sống còn' đối với doanh nghiệp Việt Nam

Theo đại diện Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương), trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động mạnh mẽ, việc tìm kiếm những hướng đi mới để đảm bảo sự phát triển bền vững cho xuất khẩu Việt Nam trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Với kim ngạch xuất khẩu năm 2024 đạt trên 405,5 tỷ USD, Việt Nam đã khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống cũng đặt ra không ít thách thức, đặc biệt khi các rào cản thương mại, biến động chính trị - địa chính trị và xu hướng bảo hộ ngày càng gia tăng.

Đa dạng hóa thị trường không chỉ là khẩu hiệu mà đã trở thành yêu cầu sống còn đối với doanh nghiệp Việt Nam. Các chuyên gia nhận định, trong khi Mỹ, EU, Trung Quốc và Hàn Quốc vẫn là những thị trường chủ lực, thì việc khai thác các thị trường còn nhiều tiềm năng như Mỹ Latinh, Trung Đông, Bắc Âu hay Canada sẽ giúp doanh nghiệp mở rộng biên độ tăng trưởng, giảm thiểu rủi ro và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Hội thảo Chiến lược đa dạng hóa thị trường: Từ rủi ro đến cơ hội do Bộ Công Thương phối hợp với UBND TP. Hồ Chí Minh tổ chức

Trước thực tiễn đó, Bộ Công Thương đã phối hợp với UBND TP. Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo “Chiến lược Đa dạng hóa thị trường: Từ rủi ro đến cơ hội”. Sự kiện là một trong những hoạt động trọng điểm trong khuôn khổ chuỗi sự kiện "Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế" - Viet Nam International Sourcing 2025, thu hút sự tham dự của các cơ quan quản lý, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp và các đối tác quốc tế.

Thông tin tại Hội thảo, ông Tạ Hoàng Linh - Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương) cho biết, với sự vào cuộc của hơn 60 Thương vụ và chi nhánh thương vụ trên thế giới, Viet Nam International Sourcing 2025 đón tiếp hơn 450 đoàn thu mua đến từ 60 quốc gia và vùng lãnh thổ đổ về Việt Nam tìm nguồn cung sản phẩm hàng hóa. Thông qua hoạt động triển lãm trong khuôn khổ Viet Nam International Sourcing, các đoàn thu mua quốc tế được khám phá hơn 12.000 sản phẩm thuộc 4 nhóm ngành hàng tại 500 gian hàng của hơn 400 doanh nghiệp Việt Nam, từ nông sản, đồ uống, thực phẩm chế biến đến các mặt hàng công nghiệp tiêu dùng như dệt may, giày dép, đồ gỗ, nội thất, bao bì và cả nhóm hàng công nghiệp hỗ trợ,...

Bên cạnh đó, thông qua chuỗi các hội nghị hội thảo chuyên đề, các doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội nắm bắt thông tin về xu hướng thị trường, thị hiếu tiêu dùng, cập nhật các quy định luật lệ mới của các thị trường xuất khẩu; ở chiều ngược lại, các nhà thu mua, các hãng phân phối, các doanh nghiệp nước ngoài sẽ có dịp tìm hiểu về năng lực sản xuất, định hướng phát triển và tiềm năng cung ứng của các ngành hàng Việt Nam.

Theo ông Tạ Hoàng Linh - Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương), khi các thị trường chủ lực gặp trục trặc, toàn bộ hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sẽ chịu tác động tức thì. Doanh nghiệp cần nhanh chóng đa dạng hóa thị trường để giảm thiểu rủi ro và nâng cao khả năng thích ứng

Trên thực tế, các doanh nghiệp sẽ đối mặt với rủi ro khi chỉ dựa vào một số thị trường truyền thống.

Điển hình như thị trường Mỹ Latinh với quy mô nhập khẩu khổng lồ, hiện mới mang về cho Việt Nam khoảng 10 tỷ USD. Bà Veronica Alcaraz Silva - Trưởng đại diện Tập đoàn Coppel (Mexico) cho biết, hàng Việt đang dần tạo dấu ấn tại khu vực này. Theo bà Veronica Alcaraz, hàng Việt có giá thành cạnh tranh, chất lượng ngày càng được cải thiện. Hiện nay, vấn đề về logistics còn là điểm nghẽn khi thời gian vận chuyển kéo dài đến 6 tuần. Nếu tháo gỡ được khâu này, giá trị xuất khẩu hàng Việt vào Mỹ Latinh được dự đoán, hoàn toàn có thể đạt 15 tỷ USD trong thời gian tới. Tương tự, Trung Đông cũng nổi lên như một thị trường tiềm năng.

Ông Mirash Basheer - Giám đốc Công ty May Exports Việt Nam thuộc Lulu Group chia sẻ, khu vực này có tới hàng chục hệ thống siêu thị lớn, trong đó hàng Việt đã được đánh giá là nguồn cung chiến lược. Tuy nhiên, xung đột địa chính trị và yêu cầu về logistics khiến doanh nghiệp cần có giải pháp dự phòng để đảm bảo chuỗi cung ứng liên tục. Bên cạnh các thị trường xuất khẩu nêu trên thì thị trường Bắc Âu và Canada cũng là điểm đến đầy hứa hẹn.

Ông Tạ Hoàng Linh cảnh báo, sự phụ thuộc vào những thị trường truyền thống khiến doanh nghiệp xuất khẩu dễ bị tổn thương trước các biến động địa chính trị, chính sách bảo hộ thương mại, hay những thay đổi trong thói quen tiêu dùng. “Khi các thị trường chủ lực gặp trục trặc, toàn bộ hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sẽ chịu tác động tức thì. Doanh nghiệp cần nhanh chóng đa dạng hóa thị trường để giảm thiểu rủi ro và nâng cao khả năng thích ứng”, ông Linh khuyến cáo.

Vì vậy, việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu đã trở thành một yêu cầu cấp thiết, do đó Hội thảo “Chiến lược Đa dạng hóa thị trường: từ rủi ro đến cơ hội” tập trung vào một số thị trường xuất khẩu tiềm năng với các nội dung được chia sẻ dưới góc nhìn thực tế từ các chuyên gia đến từ cơ quan quản lý, các kênh phân phối quốc tế lớn và cả góc nhìn trực tiếp của doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Sự hưởng ứng nhiệt tình của doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài đối với các hoạt động trong khuôn khổ Viet Nam International Sourcing và Diễn đàn xuất khẩu 2025 thể hiện sức hút ngày càng lớn của hàng hóa Việt Nam trên trường quốc tế. Bên cạnh các đoàn thu mua quốc tế đến từ các thị trường truyền thống như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, VIS 2025 dự kiến đón tiếp đông đảo các đoàn thu mua đến từ các khu vực tiềm năng đang nổi lên như Trung Đông, Mỹ La tinh và các nước khu vực Đông Âu.

Sự đa dạng về nguồn khách mở ra cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam khai thác hiệu quả 17 Hiệp định Thương mại Tự do mà Việt Nam đã ký kết và đang thực thi, tiếp cận các thị trường mới, giảm thiểu rủi ro do phụ thuộc vào một số khu vực nhất định, đồng thời mở rộng tầm nhìn chiến lược trong hoạt động xuất khẩu.

Kim Huệ - Huyền My