Cuộc khủng hoảng của Airbus

Toàn cảnh dây chuyền sản xuất Airbus A320 tại nhà máy của Airbus ở Hamburg, Đức - Ảnh: Reuters

Chỉ vài ngày sau khi triệu hồi 6.000 máy bay thuộc dòng A320 do sự cố phần mềm được cho là liên quan đến bức xạ vũ trụ, Airbus tiếp tục phải cắt giảm mục tiêu giao máy bay. Nguyên nhân là công ty phát hiện lỗi ở một số tấm kim loại thuộc phần thân trước của A320, gần buồng lái và các cửa phía trước.

Hai trục trặc liên tiếp - một liên quan đến yếu tố thiên văn, một xuất phát từ lỗi luyện kim cơ bản - cho thấy hoạt động sản xuất của Airbus vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, dù hãng đang thống lĩnh phân khúc sôi động nhất của ngành hàng không và trên đà vượt Boeing năm thứ 7 liên tiếp.

"Vừa xử lý xong vấn đề này, chúng tôi lại gặp vấn đề khác", ông Guillaume Faury, CEO của Airbus chia sẻ với hãng tin Reuters khi tính toán số lượng máy bay có thể bị ảnh hưởng bởi lỗi tấm vật liệu thân máy bay.

Ngày 28/11, Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp khoảng 6.000 máy bay dòng A320 - tương đương một nửa số A320 đang hoạt động trên toàn cầu - để khắc phục lỗi phần mềm điều khiển bay có thể khiến máy bay chúi mũi nhẹ dù đang ở chế độ tự động.

Thông báo này được đưa ra vài tuần sau khi một chiếc A320 của hãng hàng không JetBlue bất ngờ chúi mũi khi đang bay, khiến nhiều hành khách bị thương. Airbus cho rằng sự cố liên quan đến một điểm yếu trong thiết kế hệ thống điều khiển, khiến hệ thống nhạy cảm trước các đợt bùng phát bức xạ từ Mặt Trời - yếu tố về mặt lý thuyết có thể làm máy bay đột ngột chúi xuống.

Airbus đã yêu cầu các hãng quay lại phiên bản phần mềm trước đó và quá trình này diễn ra nhanh hơn dự kiến. Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau, hãng lại phát hiện lỗi vật liệu ở thân máy bay. Diễn biến này khiến cổ phiếu Airbus giảm mạnh trong tuần qua, khi nhà đầu tư lo ngại sự cố sẽ ảnh hưởng tới mục tiêu giao hàng vốn đã chịu áp lực trong năm nay.

Trong vòng 48 giờ sau khi phát hiện lỗi vật liệu, Airbus đã hạ 4% mục tiêu giao máy bay năm nay. Đến thứ Sáu (5/12), hãng xác nhận tiến độ giao hàng đã chậm lại trong tháng 11.

Hai trục trặc không liên quan đến nhau này xuất hiện chỉ vài tuần sau khi dòng A320, gồm cả mẫu A321 bán chạy nhất, vượt máy bay 737 MAX của nhà sản xuất máy bay Mỹ Boeing để trở thành dòng máy bay chở khách được giao cho khách hàng nhiều nhất trong lịch sử.

"A320 là một trụ cột tăng trưởng của Airbus. Việc tập trung quá mạnh vào một mẫu máy bay vừa tạo lợi thế, vừa tiềm ẩn điểm yếu”, ông Sash Tusa, chuyên gia phân tích tại công ty Agency Partners, nhận xét.

Ông cho biết dòng A320 thân hẹp hiện chiếm phần lớn doanh thu và đóng góp phần lớn lợi nhuận cho Airbus. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng hãng chưa nhất quán khi hạ mục tiêu giao máy bay cho khách hàng nhưng vẫn giữ nguyên các dự báo tài chính.

Cổ phiếu Airbus giảm khoảng 3% tuần qua, sau khi có thời điểm mất tới 11% trong phiên thứ Hai.

Theo một số nguồn tin, cuối tuần qua Airbus chịu áp lực khi các cơ quan điều tra yêu cầu cung cấp thêm dữ liệu liên quan đến sự cố phần mềm. Đồng thời, một số hãng hàng không tỏ ra thận trọng và chưa muốn nhận máy bay nếu Airbus chưa đưa ra bảo đảm mới về những bộ phận thân máy bay bị ảnh hưởng.

Airbus cũng tiếp tục đối mặt các câu hỏi về chuỗi cung ứng. Gần đây, hãng chưa đạt đồng thuận với một số nhà cung cấp về kế hoạch nâng sản lượng. Airbus khẳng định các trục trặc trong việc này không phải vấn đề về an toàn.

Cuộc khủng hoảng hơn một tuần qua của Airbus xảy ra ngay sau phiên tòa phúc thẩm liên quan tới cáo buộc gây chết người đối với Airbus và hãng hàng không Air France liên quan vụ rơi A330 năm 2009 - cáo buộc mà cả hai công ty kịch liệt bác bỏ.

Ngọc Trang