Củng cố niềm tin 'chìa khóa vàng' giúp du lịch Việt Nam bứt phá

Du lịch không chỉ là ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng, tạo việc làm và thúc đẩy hội nhập quốc tế, mà còn là “đại sứ” văn hóa giúp thế giới hiểu hơn về đất nước và con người Việt Nam. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ, ngành du lịch cũng đang đối mặt với nhiều thách thức, từ những hành vi gian lận, lừa đảo tinh vi đến tình trạng xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng. Trong bối cảnh đó, việc củng cố niềm tin của du khách trở thành “chìa khóa vàng” để du lịch Việt Nam bứt phá, phát triển bền vững và vươn tầm thế giới.

Quyền lợi người tiêu dùng vẫn bị xâm phạm

Được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn, du lịch không chỉ góp phần tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo, thu hút đầu tư, mà còn là động lực phát triển công nghiệp văn hóa, bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống, lịch sử, văn hóa dân tộc.

Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả những tiềm năng to lớn ấy, ngành du lịch Việt Nam cần một môi trường kinh doanh minh bạch, an toàn và đáng tin cậy, nơi niềm tin của du khách được bảo vệ tuyệt đối.

Thực tế cho thấy, Việt Nam có lợi thế nổi trội về tài nguyên thiên nhiên, cảnh quan hùng vĩ, bề dày lịch sử, văn hóa cùng bản sắc của 54 dân tộc anh em. Nhiều địa phương đã chứng minh du lịch là “đòn bẩy” phát triển kinh tế, mang lại sinh kế cho hàng triệu người dân. Tuy nhiên, song hành với sự phát triển nhanh chóng, mặt trái của công nghệ số và lỗ hổng trong bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đang trở thành thách thức lớn của ngành.

Trong mùa cao điểm du lịch 2025, khi nhu cầu đặt tour, vé máy bay, phòng nghỉ trực tuyến tăng mạnh, các chiêu thức lừa đảo công nghệ cao cũng bùng phát với tốc độ đáng báo động. Không chỉ dừng ở việc giả mạo fanpage, website, thương hiệu uy tín, các đối tượng còn sử dụng deepfake, OTP giả, hóa đơn điện tử giả mạo, mã đặt phòng ảo, khiến người tiêu dùng khó phân biệt thật - giả.

Một người tiêu dùng chia sẻ đã từng đặt phòng tại một homestay ở Lào Cai qua trang Facebook có “tích xanh”, đầy đủ hình ảnh, video, nhân viên tư vấn chuyên nghiệp. Tin tưởng người tiêu dung chuyển khoản hơn một triệu đồng tiền cọc, để rồi phát hiện đây chỉ là trang giả mạo được dựng tinh vi. Tại nhiều địa phương, từ Hà Nội, Đắk Lắk đến Đà Lạt, các fanpage “nhái” khách sạn, homestay mọc lên như nấm, sao chép toàn bộ nội dung, hình ảnh từ trang chính thức, thậm chí tạo tương tác lớn để đánh lừa người dùng.

Đại diện một khách sạn tại Đà Lạt cho biết, thời gian qua, cơ sở nhận phản ánh của du khách về việc bị lừa chuyển tiền đặt phòng cho tài khoản mạo danh khách sạn. Nhiều người khi đến nơi mới tá hỏa phát hiện mình là nạn nhân của chiêu trò lừa đảo. Không chỉ mất tiền, họ còn mất niềm tin, ảnh hưởng trực tiếp đến hình ảnh điểm đến và uy tín của cả ngành du lịch Việt Nam.

Niềm tin là nền tảng cho du lịch phát triển bền vững

Trước thực trạng ngày càng xuất hiện nhiều chiêu trò lừa đảo trực tuyến trong lĩnh vực du lịch, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương) đã liên tục phát đi cảnh báo, khuyến nghị người tiêu dùng nâng cao cảnh giác, chủ động tự bảo vệ mình. Người dân được khuyến cáo không nên vội vàng tin vào các quảng cáo tour “giá rẻ bất ngờ”, combo nghỉ dưỡng “ưu đãi sốc” tràn lan trên mạng xã hội.

Thay vào đó, cần kiểm chứng thông tin từ nhiều nguồn đáng tin cậy như website chính thức, tổng đài chăm sóc khách hàng, hoặc các ứng dụng du lịch uy tín. Một thao tác đơn giản nhưng hiệu quả là đối chiếu số điện thoại, email, tài khoản ngân hàng mà người bán cung cấp với thông tin công khai của doanh nghiệp. Các tài khoản giả mạo thường mới lập, đổi tên gần đây, ít bài đăng và không có tương tác thật. Nếu thấy dấu hiệu đáng ngờ, tuyệt đối không chuyển tiền, đặc biệt là vào tài khoản cá nhân. Sau khi đặt dịch vụ, du khách cần liên hệ trực tiếp với đơn vị cung cấp để xác minh lại mã đặt phòng, mã vé và yêu cầu hóa đơn hoặc chứng từ giao dịch hợp lệ. Mọi giao dịch nên thực hiện trên nền tảng chính thống, có quy trình xác nhận rõ ràng. Trong trường hợp nghi ngờ bị lừa đảo, cần lưu giữ toàn bộ bằng chứng (tin nhắn, email, biên lai, ảnh chụp trang giả mạo…) và trình báo kịp thời tới cơ quan có thẩm quyền để được hỗ trợ.

Về mặt pháp lý, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và Luật Du lịch năm 2017 đều khẳng định: khách hàng có quyền được cung cấp thông tin trung thực, quyền được bảo vệ lợi ích chính đáng và được bồi thường khi quyền lợi bị xâm phạm. Các kênh phản ánh như Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Sở Công Thương, Cổng Dịch vụ công quốc gia luôn sẵn sàng tiếp nhận và xử lý thông tin.

Song song với việc nâng cao ý thức của người dân, vai trò của doanh nghiệp cũng được nhấn mạnh như một “tuyến phòng thủ” quan trọng trong công tác bảo vệ người tiêu dùng. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia yêu cầu các doanh nghiệp du lịch công khai giấy phép hoạt động, minh bạch thông tin, chủ động cảnh báo khách hàng về rủi ro; đồng thời đầu tư hệ thống bảo mật, nâng cao năng lực xử lý khiếu nại và lấy sự hài lòng của khách hàng làm thước đo uy tín.

Hướng tới xây dựng một môi trường du lịch an toàn, văn minh và bền vững, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã công bố Bộ tiêu chí “Doanh nghiệp vì người tiêu dùng trong lĩnh vực du lịch” được xem là một bộ khung chuẩn mực để đánh giá và thúc đẩy trách nhiệm xã hội, đạo đức kinh doanh và chất lượng dịch vụ trong toàn ngành.

Bộ tiêu chí áp dụng cho doanh nghiệp lữ hành, cơ sở lưu trú, khách sạn, khu nghỉ dưỡng… tập trung vào ba trụ cột chính là: Minh bạch thông tin và giao dịch, trong đó cung cấp đầy đủ, chính xác các nội dung về sản phẩm, giá, xuất xứ, phương thức thanh toán (theo Điểm a, Khoản 1, Điều 21 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023); Giáo dục và hướng dẫn du khách, trong đó khuyến khích ứng xử văn minh, tôn trọng phong tục, tập quán địa phương (theo Điểm g, Khoản 1, Điều 37 Luật Du lịch 2017); Phối hợp với cơ quan quản lý, chủ động báo cáo, xử lý hành vi vi phạm, bảo đảm an toàn, trật tự và chất lượng hoạt động du lịch.

Những tiêu chí này không chỉ giúp doanh nghiệp tự hoàn thiện mình, mà còn trở thành “thước đo niềm tin” để du khách nhận diện các thương hiệu du lịch uy tín, có trách nhiệm.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, du lịch Việt Nam muốn giữ đà tăng trưởng không chỉ cần hấp dẫn hơn, mà còn phải đáng tin hơn. Và chính Bộ tiêu chí “Doanh nghiệp vì người tiêu dùng trong lĩnh vực du lịch” là nền tảng quan trọng để củng cố niềm tin, xây dựng hình ảnh du lịch Việt Nam an toàn, thân thiện, chuyên nghiệp, hướng tới mục tiêu đưa Hà Nội và Việt Nam trở thành điểm đến hàng đầu khu vực.

CTV N.Tuấn/VOV.VN