Cụ thể hóa chính sách phát triển kinh tư nhân

Điểm vướng đầu tiên liên quan đến hoàn trả tiền thuê đất. Dự thảo nêu chủ đầu tư dự án hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ sẽ được hoàn trả từ ngân sách trung ương và địa phương theo tỷ lệ phân chia trong Luật Ngân sách nhà nước 2025.

Tuy nhiên, quy trình hoàn tiền lại chưa được làm rõ, thậm chí dễ gây hiểu rằng nhà đầu tư phải làm thủ tục riêng với từng cấp ngân sách. Trong khi trên thực tế, điều doanh nghiệp cần biết chỉ là họ được hoàn trả từ ngân sách nhà nước, còn việc phân bổ nguồn là trách nhiệm của cơ quan quản lý. Nếu không làm rõ, chính sách có nguy cơ gây lúng túng cho nhà đầu tư, thậm chí làm giảm ý nghĩa hỗ trợ ban đầu.

Chính sách hỗ trợ chuyển đổi số cũng còn bỏ ngỏ cách thức triển khai. Nhà nước cam kết cung cấp miễn phí phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử, chữ ký số, song không nêu rõ doanh nghiệp sẽ tiếp cận qua cơ quan nào, thủ tục ra sao. Nếu không có hướng dẫn cụ thể, chính sách dễ trở thành hình thức, doanh nghiệp khó tiếp cận, còn cơ quan thực thi lúng túng.

Bên cạnh đó, quy định yêu cầu doanh nghiệp “cung cấp thông tin, tài liệu đầy đủ, chính xác theo yêu cầu” cũng thiếu rõ ràng. Phạm vi “thông tin, tài liệu” quá rộng, còn cụm từ “theo yêu cầu” dễ bị lạm dụng. Điều này có thể khiến doanh nghiệp e ngại, vô tình biến chính sách hỗ trợ thành gánh nặng.

Đối với chính sách đào tạo quản trị, kế toán, thuế, nhân sự, dự thảo dẫn chiếu sang Nghị định số 80/2021/NĐ-CP là văn bản chỉ áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Như vậy, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, vốn là nhóm được nhắc đến trong nghị quyết của Quốc hội và trong dự thảo, lại chưa có cơ sở pháp lý để thụ hưởng. Điều này dễ dẫn tới áp dụng thiếu thống nhất, thậm chí bỏ sót đối tượng.

Những bất cập trên, nếu không khắc phục, sẽ làm giảm ý nghĩa của tinh thần “tạo cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân”. Vì vậy, chính sách hoàn trả tiền thuê đất cần quy định thống nhất là từ ngân sách nhà nước, còn việc phân bổ giữa Trung ương và địa phương do cơ quan quản lý xử lý. Với hỗ trợ chuyển đổi số, phải có kênh tiếp cận rõ ràng như cơ quan thuế, cổng dịch vụ công hoặc hiệp hội doanh nghiệp, đồng thời bảo đảm cơ chế duy trì, nâng cấp phần mềm. Quy định cung cấp thông tin nên thu hẹp phạm vi, chỉ giới hạn ở dữ liệu phục vụ trực tiếp cho chính sách hỗ trợ. Còn với chính sách đào tạo, cần bổ sung đối tượng hộ và cá nhân kinh doanh ngay trong dự thảo Nghị định để tránh chồng chéo, lúng túng khi triển khai.

Chính sách kinh tế chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi được thiết kế từ góc nhìn của người thụ hưởng. Với doanh nghiệp và hộ kinh doanh, điều họ cần nhất là sự đơn giản, minh bạch và dễ thực thi. Nếu dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 khắc phục được những bất cập hiện nay, văn bản này sẽ trở thành công cụ hữu ích, tạo động lực cho kinh tế tư nhân bứt phá và góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước.

Hà Lan