Cứ 10 người mắc đái tháo đường thì có hơn 4 người không biết mình bệnh

Các bác sĩ Bệnh viện Nội tiết Trung ương và Bệnh viện Nội tiết Nam Định thăm khám, tư vấn bệnh đái tháo đường cho người dân.

Bệnh đái tháo đường và sự khỏe mạnh toàn diện

Từ năm 1991, Liên đoàn Đái tháo đường thế giới và Tổ chức Y tế thế giới đã chọn ngày 14/11 hằng năm là Ngày Thế giới phòng, chống bệnh đái tháo đường. Theo đó, tháng 11 hằng năm, hơn 160 quốc gia và 200 Hiệp hội Đái tháo đường tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, giáo dục sức khỏe nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng.

Tại Việt Nam, 34 đơn vị y tế đầu mối của hệ thống Nội tiết-Đái tháo đường tại các tỉnh, thành phố cũng đồng loạt hưởng ứng bằng nhiều hoạt động truyền thông, khám sàng lọc, giáo dục sức khỏe cho người dân.

Năm 2025, chủ đề của Ngày Thế giới phòng, chống bệnh đái tháo đường là "Bệnh đái tháo đường và sự khỏe mạnh toàn diện" nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về bệnh đái tháo đường, các biến chứng và cách phòng ngừa, đồng thời kêu gọi sự hợp tác toàn cầu để đối phó với căn bệnh nguy hiểm này, tạo ra một môi trường hỗ trợ toàn diện cho người bệnh – không chỉ về mặt y tế mà còn về tinh thần và xã hội chung tay phòng, chống bệnh đái tháo đường.

Hơn 60% người Việt mắc đái tháo đường chưa được chẩn đoán

Tiến sĩ, bác sĩ Phan Hoàng Hiệp, Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, bệnh đái tháo đường - căn bệnh được mệnh danh là “sát thủ thầm lặng” đang trở thành một thách thức lớn đối với y tế toàn cầu, khi cứ mỗi 6 giây lại có một người tử vong do biến chứng của bệnh.

Tại Việt Nam, số người mắc bệnh đái tháo đường ngày càng gia tăng, không chỉ ở người lớn tuổi mà còn lan rộng trong nhóm dân số trẻ – do áp lực cuộc sống, thói quen ăn uống thiếu lành mạnh, ít vận động và sử dụng thực phẩm nhiều đường, nhiều chất béo.

Đái tháo đường không chỉ là bệnh của cá nhân, mà là vấn đề của toàn xã hội. Chính vì vậy, việc phòng ngừa, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả là điều hết sức cần thiết, bởi bệnh đái tháo đường gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng đối với các cơ quan quan trọng như mắt, thận, tim mạch, thần kinh, có thể dẫn đến hoại tử chi và tử vong, đồng thời ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống, tinh thần và kinh tế của người bệnh.

Theo thống kê năm 2024 của Liên đoàn Đái tháo đường thế giới, thế giới hiện có khoảng 589 triệu người trong độ tuổi 20-79 mắc bệnh đái tháo đường. Năm 2025, 11,1% người trưởng thành trên toàn cầu đang sống chung với căn bệnh này, tương đương 1/9 dân số.

Đáng chú ý, cứ 10 người mắc đái tháo đường thì có hơn 4 người không biết tình trạng bệnh của mình. Liên đoàn Đái tháo đường thế giới dự báo đến năm 2050, cứ 8 người lớn thì có 1 người mắc bệnh, tức khoảng 853 triệu người, tăng 46% so với hiện nay. Trong số đó có hơn 90% người mắc là đái tháo đường type 2. Những yếu tố chính góp phần vào sự gia tăng bệnh tiểu đường type 2 bao gồm quá trình đô thị hóa, già hóa dân số, sụt giảm mức độ hoạt động thể chất và tỷ lệ người thừa cân, béo phì ngày càng tăng.

Bên cạnh các yếu tố kinh tế xã hội nói trên còn có sự ảnh hưởng của môi trường và yếu tố di truyền. Thống kê cũng cho thấy có 81% người mắc bệnh đái tháo đường đang sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.

Những số liệu điều tra trên phạm vi quốc gia trong thời gian qua cho thấy, tại Việt Nam, tỷ lệ bệnh đái tháo đường cũng có sự gia tăng theo xu hướng chung của thế giới.

Theo Điều tra toàn quốc của Bệnh viện Nội tiết Trung ương thời gian qua cho thấy, năm 2002, tỷ lệ người mắc bệnh đái tháo đường trên toàn quốc là 2,7%, thế nhưng sau một thập kỷ, năm 2012 tỷ lệ này đã tăng gấp đôi lên 5,4%.

Kết quả điều tra toàn quốc gần nhất (năm 2020) cho thấy, tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường tại Việt Nam là 7,3%; tỷ lệ tiền đái tháo đường là 17,8%. Trong đó điều đáng lo ngại đó là tỷ lệ người mắc đái tháo đường chưa được chẩn đoán tại Việt Nam hiện còn hơn 60% và hơn một nửa số người trưởng thành chưa bao giờ được làm xét nghiệm đường huyết để phát hiện bệnh đái tháo đường.

Kiểm soát tốt đái tháo đường – giảm tới 80% biến chứng

Theo bác sĩ Hiệp, nếu phát hiện sớm và kiểm soát tốt đường huyết, huyết áp cùng các yếu tố nguy cơ khác, có thể giảm tới 80% biến chứng của bệnh đái tháo đường. Việc quản lý tốt bệnh không chỉ giảm gánh nặng kinh tế mà còn cải thiện chất lượng sống và tinh thần cho người bệnh và gia đình.

Theo khuyến cáo của các bác sĩ nội tiết, đái tháo đường là bệnh chuyển hóa mạn tính, nếu căn bệnh này không được kiểm soát thì sau một thời gian nó sẽ gây nên các tổn thương nghiêm trọng nhiều bộ phận của cơ thể, đặc biệt là các biến chứng tim mạch, thận, thần kinh, bàn chân… thậm chí dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, tất cả mọi người đều có thể phòng tránh và làm giảm thiểu tác hại của bệnh đái tháo đường bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa, chẩn đoán sớm và chăm sóc thích hợp. Và xét nghiệm máu là cách duy nhất để phát hiện bệnh đái tháo đường.

Các chuyên gia nội tiết khuyến cáo, người dân nên kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt đo đường huyết và huyết áp ít nhất 1 lần/năm.

MINH HÀ