CPI tháng 8 tăng nhẹ, 8 tháng đầu năm 2025 giữ ổn định

Có 8/11 nhóm hàng hóa tăng giá trong tháng 8

Trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng đóng góp vào CPI tháng 8 tăng 0,05% so với tháng trước, có 8 nhóm tăng giá và 3 nhóm giảm giá. Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm 0,06%, làm CPI chung giảm 0,02 điểm phần trăm (trong nhóm này, thực phẩm giảm 0,18% chủ yếu do thịt lợn giảm 2,42%, cùng với việc nhiều loại trái cây vào mùa thu hoạch nên nguồn cung dồi dào). Ở chiều ngược lại, nhu cầu thay thế và yếu tố mùa vụ khiến thịt gia cầm tăng 0,89%, thủy sản tươi sống tăng 0,42% và trứng tăng 3,22% khi bước vào mùa sản xuất bánh Trung thu; rau tươi, khô và chế biến tăng 1% do thời tiết thất thường và ảnh hưởng của bão làm giảm nguồn cung.

Nhóm ăn uống ngoài gia đình tăng 0,2%, phản ánh nhu cầu tiêu dùng dịch vụ ăn uống trong mùa cao điểm du lịch hè. Đồ uống và thuốc lá tăng 0,17% theo đà tiêu thụ nước giải khát, bia rượu trong mùa nóng. Nhóm may mặc, mũ nón, giày dép tăng 0,17% khi nhu cầu mua sắm cho năm học mới gia tăng.

Nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 0,21%. Giá thuê nhà tăng 0,28% do sinh viên, học sinh quay trở lại các đô thị lớn; giá điện sinh hoạt tăng 1,01% do thời tiết nắng nóng và tác động từ việc điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân của EVN; vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0,49%. Ở chiều giảm, giá gas hạ 3,86% theo thế giới từ ngày 01/8, và dầu hỏa giảm 0,86%.

Nhóm giao thông giảm 0,11% nhờ các kỳ điều chỉnh làm giá xăng dầu trong nước giảm; bưu chính, viễn thông giảm 0,04% do một số dòng điện thoại thông minh và máy tính bảng hạ giá, trong khi chi phí sửa chữa điện thoại tăng. Nhóm giáo dục tăng 0,21% do một số cơ sở điều chỉnh học phí năm học 2025–2026 và nhu cầu đồ dùng học tập tăng trước năm học mới. Văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,08% khi nhu cầu du lịch, lưu trú vẫn ở mức cao trong mùa hè.

So sánh diễn biến CPI tháng 8 trong 5 năm 2021–2025 cho thấy mức tăng 0,05% của năm nay thuộc nhóm thấp; năm 2022 và 2024 ghi nhận mức đi ngang 0,00%, trong khi 2021 tăng 0,25% và 2023 tăng 0,88%.

CPI 8 tháng tăng 3,25% so với cùng kỳ

Bình quân 8 tháng năm 2025, CPI tăng 3,25% so với cùng kỳ năm 2024, thấp hơn mức tăng 4,04% của 8 tháng năm trước; lạm phát cơ bản tăng 3,19%. Biến động theo tháng cho thấy trong 8 tháng, CPI có 7 tháng tăng và 1 tháng giảm: tháng 1 tăng 0,98% (cao nhất) do hiệu ứng Tết Nguyên đán và một số địa phương điều chỉnh giá dịch vụ y tế; tháng 2 tăng 0,34% khi giá thịt lợn và nhà ở thuê cùng tăng trong bối cảnh lao động quay lại đô thị; tháng 3 giảm 0,03% nhờ giá gạo và xăng dầu hạ; từ tháng 4 đến tháng 8 lần lượt tăng 0,07%, 0,16%, 0,48%, 0,11% và 0,05%. Tính bình quân, mỗi tháng CPI tăng 0,27% so với tháng trước. So với cùng kỳ năm trước, mức tăng theo từng tháng dao động trong khoảng 2,91% đến 3,63%: tháng 1 tăng 3,63% (cao nhất), tháng 2 tăng 2,91% (thấp nhất), các tháng 3–8 lần lượt tăng 3,13%, 3,12%, 3,24%, 3,57%, 3,19% và 3,24%.

Diễn biến CPI 8 tháng năm 2025 so với cùng kỳ năm trước

Xét theo cơ cấu, các nhóm hàng tạo sức ép tăng giá trong 8 tháng được nhận diện khá rõ. Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 3,46% và đóng góp 1,16 điểm phần trăm vào CPI chung. Trong nhóm này, thực phẩm tăng 3,8%; riêng thịt lợn tăng 10,95% và mỡ ăn tăng 13,89% so với cùng kỳ, phản ánh tác động cung – cầu lương thực thực phẩm trong nước. Nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 6,05%, làm CPI chung tăng 1,14 điểm phần trăm; trong phạm vi này, điện sinh hoạt tăng 6,59% do nhu cầu cao mùa nắng nóng và tác động cộng gộp từ hai lần điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân (11/10/2024 và 10/5/2025), ước góp 0,22 điểm phần trăm vào CPI chung. Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 13,59%, đóng góp 0,73 điểm phần trăm, gắn với việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế theo Thông tư số 21/2024/TT-BYT ngày 17/10/2024.

Một số nhóm khác cũng gia tăng nhưng khiêm tốn hơn. Thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 1,63%, tác động 0,11 điểm phần trăm; hàng hóa và dịch vụ khác tăng 5,68%, làm CPI chung tăng 0,2 điểm phần trăm do phí công chứng, bảo hiểm và một số dịch vụ cá nhân tăng cùng nhóm đồ dùng cá nhân; giáo dục tăng 1,63%, đóng góp 0,1 điểm phần trăm khi một số cơ sở giáo dục dân lập, tư thục điều chỉnh học phí. Những diễn biến này cho thấy sức ép giá cả tập trung nhiều ở các khoản chi thiết yếu của hộ gia đình (lương thực thực phẩm, nhà ở – điện nước) và một số nhóm dịch vụ công (y tế, giáo dục), trong khi nhóm hàng lâu bền và nhóm dịch vụ khác có mức tác động nhỏ hơn.

Ở chiều giảm, hai nhóm góp phần kiềm chế CPI 8 tháng là giao thông và bưu chính – viễn thông. Nhóm giao thông giảm 3,43% so với cùng kỳ, qua đó kéo CPI chung giảm 0,33 điểm phần trăm; nguyên nhân chủ yếu do giá xăng dầu bình quân 8 tháng giảm 11,99% so với cùng kỳ, phản ánh mặt bằng giá năng lượng thế giới hạ so với năm trước và các kỳ điều hành trong nước. Nhóm bưu chính, viễn thông giảm 0,46%, góp phần kéo giảm 0,01 điểm phần trăm, do giá thiết bị di động thế hệ cũ tiếp tục điều chỉnh giảm cùng cạnh tranh công nghệ.

Lạm phát cơ bản tiếp tục vận động đồng pha nhưng thấp hơn CPI chung. Tháng 8/2025, lạm phát cơ bản tăng 0,19% so với tháng trước và tăng 3,25% so với cùng kỳ; bình quân 8 tháng tăng 3,19% so với cùng kỳ. Mức tăng thấp hơn CPI chung phần nào phản ánh việc các yếu tố bị loại trừ trong rổ lạm phát cơ bản (lương thực, thực phẩm tươi sống, năng lượng, cùng dịch vụ y tế và giáo dục do Nhà nước quản lý) chính là những biến số có tác động mạnh đến mặt bằng giá năm nay.

Lê Đỗ