Công ước Hà Nội - lời tuyên chiến với tội phạm mạng trên phạm vi toàn cầu
Trong các ngày 25 và 26-10-2025, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội, lễ ký kết Công ước quốc tế về phòng chống tội phạm mạng sẽ diễn ra với sự tham gia của hơn 100 đoàn đại biểu đến từ nhiều quốc gia trên thế giới.
Sự kiện được coi là bước ngoặt lịch sử trong hợp tác quốc tế về an ninh mạng. Với việc Liên hợp quốc lựa chọn Hà Nội làm địa điểm tổ chức lễ mở ký, Việt Nam không chỉ khẳng định vai trò tích cực trên trường quốc tế mà còn ghi dấu khi lần đầu tiên một Công ước đa phương toàn cầu mang tên Thủ đô của Việt Nam - “Công ước Hà Nội”.

Tội phạm mạng trong thời đại số
Hơn 2/3 dân số thế giới hiện đang sử dụng Internet và con số này vẫn không ngừng tăng lên. Mỗi giây, hàng triệu cuộc tấn công ảo diễn ra âm thầm trên toàn cầu. Dữ liệu cá nhân, tài chính và cả an ninh quốc gia đều có thể trở thành mục tiêu của tội phạm mạng. Tất cả đã biến không gian mạng trở thành một trong những mặt trận nóng bỏng nhất của loài người.
Báo cáo của Liên hợp quốc cho biết, thiệt hại kinh tế toàn cầu do tội phạm mạng gây ra đã vượt 8.000 tỷ USD/năm, với hàng triệu vụ tấn công được thực hiện mỗi ngày. Các loại tội phạm không gian mạng không chỉ gây tổn thất vật chất mà còn làm xói mòn niềm tin của người dân vào các hệ thống công nghệ. Tại Việt Nam, theo thống kê của Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), số vụ lừa đảo trực tuyến tăng trung bình 25%/năm, với nhiều thủ đoạn tinh vi như giả mạo cơ quan công quyền, chiếm quyền điều khiển tài khoản ngân hàng, đầu tư ảo hoặc tuyển dụng qua mạng.

Phiên họp ngày 24-12-2024, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã chính thức thông qua Công ước Hà Nội
Chỉ riêng trong năm qua, Việt Nam ghi nhận hơn 100.000 vụ tấn công và sự cố mạng từ những vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản đến các đợt tấn công vào hạ tầng thông tin trọng yếu. Thiếu tướng Lê Xuân Minh - Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao nhận định, tội phạm trên không gian mạng đang chuyển từ các cuộc tấn công nhỏ lẻ sang có tổ chức, có yếu tố xuyên quốc gia và nhắm vào các hệ thống trọng yếu của nền kinh tế. Nguy cơ này đe dọa trực tiếp an ninh, chủ quyền và sự ổn định của mọi quốc gia, trở thành thách thức toàn cầu đặc biệt nguy hiểm. Vì vậy cuộc chiến chống tội phạm mạng đòi hỏi hợp tác quốc tế sâu rộng, chứ không thể chỉ dừng lại trong biên giới một quốc gia.
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) và dữ liệu lớn (Big data) đang khiến rào cản giữa thế giới thực và thế giới ảo ngày càng mờ nhạt, kéo theo sự bùng nổ của các loại hình tội phạm mới như giả mạo nhân dạng bằng AI, tống tiền qua deepfake, hoặc thao túng thông tin qua mạng xã hội. Những thách thức đó đã thúc đẩy cộng đồng quốc tế đi đến thống nhất cần có một khuôn khổ pháp lý chung - Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng - nhằm điều chỉnh, phòng ngừa và trừng trị tội phạm mạng xuyên biên giới.

Công an Việt Nam đấu tranh với tội phạm mạng
Đường đến Công ước Hà Nội
Năm 2019, Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng chính thức được khởi xướng xây dựng. Việt Nam là một trong những quốc gia sớm ủng hộ sáng kiến này, đồng thời tích cực tham gia các vòng đàm phán với tinh thần xây dựng, trách nhiệm và cầu thị. Từ tháng 2-2022 đến tháng 8-2024, Ủy ban đàm phán của Liên hợp quốc đã tiến hành 8 phiên chính thức và 5 phiên giữa kỳ. Sau gần 30 tháng thương lượng, ngày 24-12-2024, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã chính thức thông qua Công ước, đánh dấu lần đầu tiên thế giới có “một công cụ pháp lý mang tính phổ quát và bao trùm toàn cầu” trong lĩnh vực phòng chống tội phạm mạng. Đây là văn kiện quốc tế đầu tiên trong hơn 2 thập kỷ thiết lập khung pháp lý toàn cầu cho hợp tác điều tra, truy tố và ngăn chặn tội phạm trên không gian mạng.
Công ước Hà Nội có 9 chương, 71 điều quy định hành vi tội phạm mạng; quy trình điều tra; hợp tác quốc tế; bảo vệ quyền con người trong môi trường số. Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang, Việt Nam không chỉ tham gia mà còn đóng góp tích cực trong quá trình soạn thảo, đặc biệt là việc đề xuất các nguyên tắc then chốt: Bảo đảm chủ quyền quốc gia trên không gian mạng; tăng cường hợp tác quốc tế dựa trên tôn trọng luật pháp và quyền con người; khuyến khích chia sẻ trách nhiệm, cùng nhau hành động vì một không gian mạng an toàn và nhân văn. “Công ước Hà Nội là sự ghi nhận những nỗ lực không ngừng của Việt Nam, thể hiện trách nhiệm của chúng ta với cộng đồng quốc tế. Đây là lần đầu tiên một Công ước toàn cầu trong lĩnh vực công nghệ mang tên một thành phố của Việt Nam - điều rất đặc biệt và đáng tự hào” - Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang nhấn mạnh.

Internet mang đến nhiều trải nghiệm thú vị nhưng phía sau cũng là những hệ lụy khôn lường về tội phạm trên không gian mạng
Sự kiện tầm vóc quốc tế tại Hà Nội
Theo kế hoạch, lễ mở ký Công ước Hà Nội sẽ diễn ra trong các ngày 25 và 26-10-2025 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, trùng dịp Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Liên hợp quốc (24-10-1945 / 24-10-2025). Tính đến những ngày đầu tháng 10, hơn 100 đoàn đại biểu đến từ hàng chục quốc gia, các tổ chức quốc tế đã xác nhận tham dự, với sự hiện diện của nhiều nguyên thủ quốc gia, lãnh đạo Chính phủ, Bộ trưởng các nước và Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres. Chương trình dự kiến gồm phiên khai mạc với phát biểu của Chủ tịch nước Việt Nam Lương Cường và Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres; lễ ký chính thức Công ước; Hội nghị cấp cao với 4 phiên thảo luận và 4 bàn tròn chuyên đề; Triển lãm công nghệ và Gala dinner văn hóa Việt Nam. Sau lễ mở ký, các thành viên tham gia Công ước Hà Nội có thể tiếp tục ký tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York (Mỹ) cho đến ngày 31-12-2026.
Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang cho biết, đây là một trong những sự kiện đối ngoại quan trọng nhất của Việt Nam năm 2025, thể hiện hình ảnh một quốc gia năng động, có trách nhiệm và đáng tin cậy. Toàn bộ công tác tổ chức được Bộ Công an chủ trì, phối hợp cùng Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành liên quan, triển khai chặt chẽ, bài bản và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế của Liên hợp quốc.
80 năm trước, Liên hợp quốc ra đời với sứ mệnh kiến tạo hòa bình và an ninh cho nhân loại. Khi Công ước Hà Nội được mở ký ngay tại Thủ đô Hà Nội - Thành phố vì hòa bình, một biểu tượng mới lại được khắc lên bản đồ thế giới hợp tác, chia sẻ và trách nhiệm chung trong không gian mạng. Công ước Hà Nội không chỉ là thành quả của ngoại giao đa phương mà còn là bản cam kết toàn cầu vì một không gian mạng an toàn, nhân bản và vì con người. Với sự kiện này, Việt Nam đã khẳng định mạnh mẽ vị thế, trí tuệ và trách nhiệm của mình trong cộng đồng quốc tế, đóng góp thiết thực vào hòa bình, an ninh và phát triển bền vững của thế giới số.
Công ước Hà Nội giúp bảo vệ người dân trước tội phạm mạng
Công nghệ số đã làm thay đổi hoàn toàn cách chúng ta sống, làm việc, nhưng tội phạm cũng đang lợi dụng điều đó. Chúng biến công nghệ số thành vũ khí, sử dụng phần mềm độc hại, mã độc tống tiền và các công cụ tấn công mạng để đánh cắp tiền bạc, dữ liệu và những thông tin có giá trị khác. Tội phạm cũng sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông để thực hiện tội phạm truyền thống như buôn bán ma túy, mua bán người, rửa tiền, gian lận và nhiều hành vi khác như với quy mô lớn hơn bao giờ hết. Công ước Liên hợp quốc về tội phạm mạng sẽ mang đến cho các quốc gia một mạng lưới 24/7 cho phép yêu cầu, chia sẻ dữ liệu, giúp các điều tra viên và công tố viên có thể hành động nhanh chóng nhằm bảo vệ các bằng chứng, dữ liệu quan trọng. Từ đó bảo vệ người dân tốt hơn khỏi tội phạm mạng.
Ông John Brandolino - Giám đốc Ban Các vấn đề hiệp ước, Văn phòng Liên hợp quốc về ma túy và tội phạm
Xây dựng cơ chế phối hợp, phản ứng nhanh khi có yêu cầu hỗ trợ quốc tế
Trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam đang là điểm sáng về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực an ninh mạng. Việt Nam đã thiết lập cơ chế phối hợp 24/7 với nhiều đối tác quốc tế, đồng thời tham gia tích cực vào mạng lưới Interpol, ASEANAPOL và các nhóm chuyên trách của Liên hợp quốc về tội phạm công nghệ cao. Sau khi Công ước Hà Nội được ký kết, Việt Nam sẽ tiến hành rà soát toàn bộ hệ thống pháp luật hiện hành để sớm phê chuẩn và thực thi. Các bước đi cụ thể gồm: Hợp nhất Luật An ninh mạng với Luật An toàn thông tin mạng, hình thành hành lang pháp lý thống nhất, hiện đại; sửa đổi Bộ luật Tố tụng hình sự để phù hợp với cơ chế hợp tác quốc tế trong điều tra, dẫn độ, trao đổi dữ liệu và thu hồi tài sản phạm tội; xây dựng cơ chế phối hợp 24/7 giữa các cơ quan chức năng, cho phép phản ứng nhanh khi có yêu cầu hỗ trợ từ quốc tế. Việt Nam sẽ tiếp tục đầu tư mạnh cho công nghệ giám sát, phòng thủ an ninh mạng quốc gia, đồng thời nâng cao năng lực cho lực lượng chuyên trách, bảo đảm vừa phòng ngừa, vừa chủ động tấn công triệt phá các đường dây tội phạm xuyên biên giới.
Thiếu tướng Lê Xuân Minh - Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an)
Cơ hội vàng thu hút đầu tư quốc tế vào lĩnh vực an ninh mạng
Lễ mở ký Công ước Hà Nội là sự kiện đối ngoại đa phương, có tính chất thượng đỉnh, ý nghĩa chính trị - pháp lý quốc tế sâu sắc. Việc tổ chức thành công sự kiện là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị, thể hiện vai trò chủ động, tích cực và có trách nhiệm của Việt Nam với Liên hợp quốc và cộng đồng quốc tế trong việc xây dựng môi trường mạng toàn cầu an toàn, lành mạnh và thượng tôn pháp luật. Đây không chỉ là một dấu mốc chính trị - pháp lý có ý nghĩa toàn cầu, mà còn mở ra một “cơ hội vàng” để Việt Nam thu hút đầu tư quốc tế vào lĩnh vực an ninh mạng - lĩnh vực trụ cột của công nghiệp an ninh, có ý nghĩa chiến lược, sống còn đối với tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
Trong các ngày 25 và 26-10, ngoài lễ mở ký Công ước, Việt Nam cùng các quốc gia, tổ chức quốc tế và khu vực dự kiến tổ chức trên 50 sự kiện bên lề, triển lãm chuyên ngành an ninh mạng và công nghệ thông tin, với sự tham dự của nhiều doanh nghiệp và tập đoàn công nghệ lớn toàn cầu. Với uy tín từ việc chủ trì đăng cai tổ chức lễ mở ký Công ước và tiềm năng thị trường, chính sách đồng bộ, Việt Nam hoàn toàn có thể bứt phá, trở thành trung tâm đầu tư, nghiên cứu và phát triển giải pháp an ninh mạng hàng đầu khu vực. Công ước Hà Nội chính là đòn bẩy quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu chiến lược này.
Thượng tướng Phạm Thế Tùng - Thứ trưởng Bộ Công an, (Trưởng ban Ban Chỉ đạo công tác chuẩn bị tổ chức Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng)
Chuẩn bị bài bản, kỹ lưỡng cho lễ ký kết Công ước Hà Nội
Xác định rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của sự kiện quốc tế đặc biệt này, từ đầu năm 2025, Bộ Công an đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Ngoại giao triển khai khẩn trương, bài bản, đồng bộ các mặt công tác chuẩn bị tổ chức lễ mở ký Công ước Hà Nội.
Theo Thượng tướng Phạm Thế Tùng - Thứ trưởng Bộ Công an, Trưởng ban Ban Chỉ đạo công tác chuẩn bị tổ chức lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, ngay từ tháng 5-2025, Đại tướng Lương Tam Quang - Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an đã ký các Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo công tác chuẩn bị tổ chức lễ mở ký Công ước, với sự tham gia của lãnh đạo Bộ, các cơ quan chức năng của Bộ Công an, Bộ Ngoại giao và Hiệp hội An ninh mạng quốc gia. Ban Chỉ đạo đã ban hành Kế hoạch lịch công tác trọng tâm chuẩn bị tổ chức lễ mở ký Công ước với hơn 30 nhiệm vụ cụ thể; phân công rõ cơ quan chủ trì, phối hợp, thời gian hoàn thành từng công việc.
Dưới sự lãnh đạo thường xuyên, sát sao của Đảng, Nhà nước, Bộ Công an và Bộ Ngoại giao thường xuyên làm việc, trao đổi, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn và đề nghị Hiệp hội An ninh mạng quốc gia rà soát, thúc đẩy tiến độ công tác chuẩn bị tổ chức lễ mở ký Công ước; chủ động trao đổi, phối hợp chặt chẽ và thống nhất với Văn phòng Liên hợp quốc về chống ma túy và tội phạm (UNODC) về các công tác chuẩn bị.
Chỉ còn ít ngày nữa, lễ mở ký chính thức sẽ được diễn ra. Tại thời điểm này, các mặt công tác chuẩn bị đã cơ bản hoàn tất với mục tiêu bảo đảm 3 thành công: Thành công về nội dung; thành công trong bảo đảm an ninh, an toàn, trọng thị về lễ tân, ngoại giao; thành công trong quảng bá hình ảnh, bản sắc, đất nước, con người Việt Nam với bạn bè quốc tế. Thượng tướng Phạm Thế Tùng khẳng định, từ trước đến nay, với các sự kiện chính trị, đối ngoại quan trọng của Đảng, Nhà nước, vấn đề bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu. Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng tại Hà Nội cũng không nằm ngoài quy định đó. Vì vậy, tháng 2-2025, tại Hội nghị quán triệt, triển khai công tác bảo đảm an ninh, trật tự các sự kiện cấp quốc gia, hội nghị quốc tế lớn tổ chức tại Việt Nam trong năm 2025 do Bộ Công an đã tổ chức đã nhấn mạnh nội dung về lễ mở ký Công ước Hà Nội. Tháng 5-2025, Bộ Công an đã thành lập Tiểu ban An ninh, trật tự, ban hành Kế hoạch tổng thể bảo đảm an ninh, trật tự lễ mở ký Công ước; xác định các nhiệm vụ trọng tâm và phân công trách nhiệm rất cụ thể cho Công an hơn 30 đơn vị, địa phương; thiết lập cơ chế chỉ đạo, chỉ huy, phối hợp hiệp đồng chặt chẽ giữa các đơn vị.
Từ chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an, công an các đơn vị, địa phương liên quan đã thành lập Ban Chỉ đạo, ban hành và khẩn trương triển khai khoảng 100 kế hoạch, phương án bảo đảm an ninh, trật tự, với mục tiêu xuyên suốt là chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, vô hiệu hóa từ sớm, từ xa, từ cơ sở các yếu tố, nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh, an toàn trong suốt quá trình chuẩn bị, tổ chức lễ mở ký Công ước, không để xảy ra đột xuất, bất ngờ theo đúng chủ trương, quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước. Bộ Công an được lãnh đạo Đảng, Nhà nước tin tưởng giao đóng vai trò nòng cốt, cùng với Bộ Ngoại giao tham mưu các cấp có thẩm quyền phê duyệt và tổ chức triển khai Đề án tổ chức lễ mở ký Công ước, không chỉ thể hiện sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước về năng lực, bản lĩnh và kinh nghiệm tổ chức các hoạt động đa phương của lực lượng Công an nhân dân, qua đó tiếp tục khẳng định uy tín, vị thế của Bộ Công an Việt Nam trên trường quốc tế.
Với kinh nghiệm tổ chức thành công các Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, các sự kiện liên Chính phủ trong khuôn khổ AIPA, INTERPOL, ASEANPOL... cùng hàng loạt hội nghị quốc tế chuyên đề, Bộ Công an vững tin sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước đã tin cậy giao phó, góp phần nâng cao vị thế và hình ảnh đất nước, lan tỏa thông điệp về một Việt Nam chủ động hội nhập, gắn kết trách nhiệm và hành động vì một không gian mạng an toàn.