Công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đối với tai nạn, sự cố tàu điện tại Việt Nam

Những vấn đề đặt ra

Nội dung trên được đặt ra tại hội thảo Công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đối với tai nạn, sự cố tàu điện tại Việt Nam tại cơ sở 1 do trường Đại học Phòng cháy Chữa cháy (PCCC) tổ chức vào ngày 14/11/2025 vừa qua. Tới dự và chỉ đạo có Đại tá, PGS,TS. Nguyễn Thanh Hải - Phó Hiệu trưởng; đại diện Cục Cảnh sát PCCC&CNCH, Bộ Công an, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật bản (JICA), Công ty TNHH MTV đường sắt Hà Nội, Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH TP.Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, Hiệp hội PCCC&CNCH; cùng đại diện các đơn vị trong nhà trường.

Trong hội thảo, các nhà khoa học, nhà quản lý nhìn nhận và đánh giá một số vấn đề hiện nay như: thực trạng các văn bản quy phạm pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn của Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế về chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đối với hệ thống tàu điện; phân tích, xây dựng và hoàn thiện chiến thuật chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ chuyên biệt cho các tình huống sự cố, tai nạn tàu điện như chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ trong không gian hẹp (khoang tàu, đường hầm), cứu nạn, cứu hộ và sơ tán hành khách trên cao hoặc dưới lòng đất...

Đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Việc trang bị cũng như khả năng đáp ứng của phương tiện, thiết bị hiện có của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đối với loại hình sự cố, tai nạn tàu điện; nghiên cứu mô hình tổ chức lực lượng, xây dựng cơ chế phối hợp tác chiến giữa Cảnh sát PCCC&CNCH với các đơn vị vận hành tàu điện, y tế, điện lực và các lực lượng khác...

Ngài Nagasawa Toru (Cố vấn trưởng dự án hợp tác JICA) đã nêu những kinh nghiệm cụ thể của Nhật Bản trong việc xử lý các sự cố đường sắt và phương pháp phân loại sự cố để ứng phó của đội chữa cháy cùng bài học kinh nghiệm rút ra tại buổi hội thảo.

Thượng tá Nguyễn Chí Thành (Phó Trưởng Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH, Công an TPHCM) đã nêu khái quát xu hướng phát triển đường sắt đô thị tại TPHCM và những thách thức đối với công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ hiện nay như: kết cấu hạ tầng, về tổ chức cứu nạn, cứu hộ, trang thiết bị chuyên dụng khi tham gia xử lý sự cố... và những bài học thực tiễn của TPHCM trong công tác diễn tập, năng lực quản trị rủi ro và bảo vệ tính mạng con người trong môi trường đô thị hiện đại.

Nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết

Trong bối cảnh hệ thống đường sắt đô thị tại Việt Nam đang từng bước phát triển, việc bảo đảm an toàn cháy, nổ và nâng cao khả năng ứng phó với các tình huống tai nạn, sự cố tàu điện trở thành nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Các tuyến metro và đường sắt đô thị, với đặc điểm vận hành hiện đại, lưu lượng hành khách lớn và nhiều đoạn hầm kín, đặt ra yêu cầu khắt khe đối với lực lượng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.

Với những công trình khoa học giàu tâm huyết, trí tuệ, có nội dung đa dạng đã đề cập các khía cạnh lý luận và thực tiễn chuyên sâu về công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đối với loại hình đường sắt đô thị phức tạp, các tham luận đã phân tích sâu sắc thực trạng và các vấn đề cần hoàn thiện của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan đến công tác PCCC&CNCH nói chung cũng như công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đối với hệ thống tàu điện (trên cao, ngầm dưới lòng đất), nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải hoàn thiện khung pháp lý để làm cơ sở cho công tác tổ chức, huấn luyện và trang bị phương tiện; phương án chữa cháy và CNCH đối với sự cố, tai nạn tàu điện tại Việt Nam... Đó là những đánh giá của Đại tá, TS.Nguyễn Thanh Hải - Phó Hiệu trưởng.

Thượng tá Nguyễn Chí Thành - Phó trưởng Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH, Công an TPHCM

Để tiếp tục phát huy kết quả Hội thảo và thực hiện hiệu quả công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đối với hệ thống tàu điện trong bối cảnh mới, cần chú trọng thực hiện một số giải pháp trọng tâm. Cụ thể: tổng hợp các kiến nghị tại hội thảo để tham mưu cho Bộ Công an ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các quy trình, tiêu chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn nghiệp vụ chuyên biệt về công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đối với tàu điện, bảo đảm tính khoa học, khả thi và phù hợp với thực tiễn Việt Nam; cần tập trung nghiên cứu, đề xuất đầu tư mua sắm, hoặc tự sản xuất các phương tiện, thiết bị chuyên dụng phục vụ công tác chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ hiệu quả, phù hợp với đặc điểm hoạt động vận tải hành khách bằng phương tiện tàu điện.

Bên cạnh đó, xây dựng chương trình, giáo trình huấn luyện chuyên sâu cho cán bộ, chiến sĩ, các lực lượng tham gia chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ đối với sự cố, tai nạn, tàu điện và có diễn tập thực tế, bám sát tình huống sự cố, tai nạn tàu điện giả định tại các tuyến đường sắt đô thị đang và sắp đi vào hoạt động. Ngoài ra, phát huy vai trò là trung tâm nghiên cứu, thí nghiệm khoa học, công nghệ về PCCC&CNCH, nghiên cứu các giải pháp công nghệ mới nhằm nâng cao năng lực dự báo, phân tích tình hình sự cố tàu điện, ứng dụng chuyển đổi số trong công tác chỉ huy, điều hành tại hiện trường chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ đối với sự cố, tai nạn tàu điện cũng như các loại hình tai nạn, sự cố khác.

Công tác chữa cháy và CNCH đối với tàu điện không chỉ đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa các lực lượng chức năng mà còn cần các phương án chuyên sâu, trang thiết bị đặc thù và quy trình phản ứng nhanh. Việc đào tạo kỹ năng, diễn tập định kỳ, cùng với hoàn thiện cơ sở hạ tầng an toàn là yếu tố then chốt nhằm giảm thiểu thiệt hại khi sự cố xảy ra, bảo vệ tính mạng hành khách và duy trì hoạt động ổn định của hệ thống giao thông đô thị. Trước yêu cầu thực tiễn đó, việc nghiên cứu, đánh giá và nâng cao chất lượng công tác chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ đối với tai nạn và sự cố tàu điện tại Việt Nam mang ý nghĩa thiết thực, góp phần xây dựng đô thị văn minh, an toàn và phát triển bền vững.

Hội nghị quốc tế về trao đổi kỹ thuật cứu nạn, cứu hộ dưới nước năm 2025

Hội nghị tổ chức vào ngày 25/11 với 10 đoàn đại biểu đến từ 8 nước trong khu vực, gồm: Hồng Kông (Trung Quốc), Ma Cao (Trung Quốc), Indonesia, Myanmar, Malaysia, Hàn Quốc, Maldives, Thái Lan, Việt Nam và Trung Quốc đại lục. Đoàn Việt Nam do Thiếu tướng Nguyễn Đình Hoàn (Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ) làm Trưởng đoàn. Cùng tham dự có đại diện lãnh đạo cấp phòng thuộc một số Công an các đơn vị địa phương.

DUY LUÂN - ĐOÀN QUỚI