Công nghiệp phục hồi tạo động lực phát triển kinh tế bền vững

Công nghiệp phục hồi tạo động lực phát triển kinh tế bền vững. (Ảnh: KIM DUNG)

Tăng trưởng ấn tượng của công nghiệp chủ lực

Từ đầu năm 2025, liên tục đạt mức tăng trưởng ấn tượng, khẳng định vai trò “đầu tàu” kéo theo các lĩnh vực thương mại, tiêu dùng và xuất khẩu, góp phần củng cố nền tảng cho mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

Theo báo cáo tại Họp báo thường kỳ quý II/2025 của Bộ Công thương, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) ước tăng 8,8% so với cùng kỳ năm 2024. Mức này vượt xa dự báo, đánh dấu bước tiến mạnh mẽ so với giai đoạn khó khăn năm 2023, khi nền kinh tế chịu tác động nặng nề từ suy giảm đơn hàng, chi phí đầu vào tăng cao và những bất ổn địa chính trị toàn cầu.

Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục đóng vai trò chủ lực với mức tăng trưởng 10,8%. Là lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu GDP, công nghiệp chế biến, chế tạo không chỉ tạo ra giá trị gia tăng cao mà còn thu hút đông đảo lao động, đồng thời đóng góp quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu.

Bà Mai Thu Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch, tài chính (Bộ Công thương), nhấn mạnh: “Sự phục hồi này là minh chứng cho nỗ lực không ngừng của cộng đồng doanh nghiệp, kết hợp với các chính sách điều hành kinh tế linh hoạt, quyết liệt của Chính phủ và các bộ, ngành.”

Mức tăng trưởng IIP 8,8% không chỉ phản ánh sự phục hồi của nền sản xuất mà còn cho thấy khả năng thích ứng đáng kể của Việt Nam trước những biến động kinh tế toàn cầu. Điều này khẳng định công nghiệp vẫn là trụ cột quan trọng, tạo nền tảng cho tăng trưởng GDP trong năm 2025.

Nhiều ngành công nghiệp then chốt ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, minh chứng cho sự chuyển mình mạnh mẽ của nền sản xuất. Ngành sản xuất xe có động cơ tăng 34,3%; sản xuất da và các sản phẩm liên quan tăng 16,8%; sản phẩm cao su và nhựa tăng 16,1%; sản xuất trang phục tăng 15,7%; phương tiện vận tải khác tăng 14,1%; chế biến thực phẩm tăng 8,8%. Sản lượng các sản phẩm công nghiệp chủ lực cũng tăng trưởng đáng kể, với ô-tô tăng 70,3%, tivi tăng 25,6%, giày dép da tăng 11,5% và thép cán tăng 13,8%.

Sự tăng trưởng không còn bó hẹp ở các trung tâm công nghiệp truyền thống như Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương hay Bắc Ninh mà đã lan tỏa đến nhiều địa phương khác. Phú Thọ đạt mức tăng IIP 46,7%, Nam Định tăng 29,6%, Bắc Giang tăng 28,1%, Bắc Kạn tăng 23,6% và Hà Nam tăng 22,5%. Kết quả này là minh chứng cho hiệu quả của các chính sách thu hút đầu tư vào ngành chế biến, chế tạo, cùng với những cải cách về thủ tục hành chính, phát triển hạ tầng đồng bộ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại các địa phương.

Sự lan tỏa tăng trưởng công nghiệp đến các địa phương cho thấy Việt Nam đang đạt được sự phát triển cân bằng hơn giữa các vùng miền. Đây là tín hiệu tích cực, không chỉ giúp giảm áp lực lên các đô thị lớn mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội toàn diện.

Chính sách hiệu quả, doanh nghiệp phát huy nội lực

Sự phục hồi ấn tượng của ngành công nghiệp gắn liền với các chính sách điều hành sát thực tiễn của Chính phủ. Các gói hỗ trợ sản xuất, xúc tiến thương mại, giảm lãi suất vay vốn, cải cách thủ tục hành chính và đẩy mạnh đầu tư công đã tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi, giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Đặc biệt, các giải pháp khơi thông dòng vốn tín dụng và cải thiện logistics đã hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Trong bối cảnh chi phí sản xuất và logistics còn cao, nhiều doanh nghiệp đã chủ động chuyển đổi chiến lược sản xuất theo hướng xanh hóa và số hóa. Ứng dụng công nghệ tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và quản trị chuỗi cung ứng thông minh đã giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất, giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu và tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như EVFTA, CPTPP.

Sự phục hồi của sản xuất công nghiệp đã tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực đến các lĩnh vực khác. Kim ngạch xuất nhập khẩu 5 tháng đầu năm đạt 355,79 tỷ USD, tăng 15,7%, trong đó xuất khẩu tăng 15,7%, với hàng công nghiệp chế biến chiếm gần 85% tổng kim ngạch. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng 7,9%, phản ánh nhu cầu nội địa phục hồi ổn định. Những chỉ số này cho thấy sức cầu thị trường đang trở lại, tạo lực đẩy cho sản xuất công nghiệp và hình thành vòng tuần hoàn tăng trưởng lành mạnh giữa sản xuất, tiêu dùng và xuất khẩu.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, ngành công nghiệp vẫn đối mặt với không ít thách thức. Thứ trưởng Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhận định, kinh tế thế giới vẫn tiềm ẩn nhiều bất ổn, như chính sách áp thuế đối ứng từ Hoa Kỳ, các rào cản kỹ thuật và yêu cầu về môi trường, lao động từ EU, cùng với biến động giá nguyên liệu do căng thẳng Nga-Ukraine và xung đột Trung Đông. Những yếu tố này có thể gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng đến các ngành sản xuất phụ thuộc vào nhập khẩu.

“Để đối phó với thách thức, Việt Nam đang nỗ lực tận dụng các FTA thế hệ mới, đồng thời triển khai đồng bộ các Nghị quyết 57, 59, 66, 68 về phát triển công nghiệp, đổi mới thể chế, thúc đẩy khoa học công nghệ và nâng cao năng lực doanh nghiệp tư nhân. Bộ Công thương cũng đang phối hợp với các địa phương xây dựng các khu công nghiệp sinh thái, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào năng lượng tái tạo và công nghệ sạch”, Thứ trưởng Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chia sẻ.

Theo các chuyên gia, việc phát triển các khu công nghiệp sinh thái không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế mà còn tạo ra giá trị gia tăng dài hạn, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của công nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế.

Với đà tăng trưởng hiện tại, mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025 là hoàn toàn khả thi. Sự phục hồi mạnh mẽ của ngành công nghiệp, kết hợp với đà tăng trưởng của xuất khẩu và thị trường nội địa, sẽ là “bệ phóng” để Việt Nam không chỉ vượt qua các thách thức mà còn tạo bước đột phá trong thời kỳ hội nhập sâu rộng. Ngành công nghiệp, với vai trò là trụ cột kinh tế, không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần định hình tương lai phát triển bền vững cho đất nước.

KIM DUNG