Công nghệ xanh: Một cốc nước có thể tạo ra... một chiếc quần bò

Công nghệ xanh là chìa khóa bước vào kỷ nguyên xanh

Theo ông Trịnh Anh Tuấn, Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương), khoa học công nghệ xanh được xem là "chìa khóa" giúp doanh nghiệp mở rộng cánh cửa bước vào kỷ nguyên xanh. Công nghệ không chỉ là "chiếc gậy phép" hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tài nguyên, giảm thiểu tác động môi trường, mà còn tăng cường minh bạch thông tin, khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh.

Trong hành trình ứng dụng công nghệ xanh, các doanh nghiệp gặp cũng không ít thách thức, bà Lê Thị Hồng Nhi, Phó tổng giám đốc Unilever Việt Nam, cho biết việc tìm kiếm nguồn nguyên liệu nhựa tái chế sạch là một thách thức lớn. Hiện nay, ở Việt Nam, mặc dù đã có quy định pháp luật về phân loại rác tại nguồn, nhưng cơ sở hạ tầng, điều kiện triển khai còn chưa đồng bộ, khiến nguồn nguyên liệu đầu vào chưa đủ sạch, chi phí xử lý cao.

Bên cạnh đó, công nghệ ngành nhựa tái chế cũng còn nhiều hạn chế, số lượng nhà tái chế có thể sản xuất ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng, đảm bảo độ an toàn, màu sắc, mùi tương đương nhựa nguyên sinh còn rất ít. Chính điều này dẫn tới giá thành nhựa tái chế cao hơn khoảng 20% so với nhựa nguyên sinh.

Công nghệ nhuộm vải không cần dùng nước đang phổ biến ở nhiều nước trên thế giới

Hay tại Công ty Cổ phần Đầu tư Thành Châu (đơn vị của PPJ Group), công nghệ xanh đã tối ưu mọi quá trình sản xuất. Cụ thể, nhà máy đã giảm 30% lượng nước tiêu thụ bằng cách tối ưu hóa thiết bị và quy trình nhuộm, áp dụng hệ thống cảm biến điều khiển tự động và tái sử dụng nước.

Từ năm 2022, công ty đã chuyển sang 100% sử dụng biomass làm nhiên liệu cho lò hơi. Mục tiêu đến năm 2025 là tái chế được 52% nước thải, chuyển ít nhất 15% nguồn năng lượng sang năng lượng sạch hoặc tái tạo.

Đến 2029, toàn bộ hóa chất sử dụng sẽ là hóa chất xanh và đến năm 2030, 30% rác thải rắn sẽ được tái chế - hoàn toàn không còn chôn lấp rác công nghiệp.

Ông Đặng Vũ Hùng - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc PPJ Group khẳng định, việc tiếp cận các tiêu chuẩn xanh quốc tế là điều kiện tiên quyết để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Tập đoàn đang triển khai nhiều công nghệ sinh thái tiên tiến như Lazer, Eflow, Ozone, SmartLab, robot tự động trong vận hành sản xuất. Những công nghệ này giúp giảm tới 80% lượng nước tiêu thụ, giảm phát thải, tăng năng suất và giảm sử dụng hóa chất độc hại.

Đặc biệt, ứng dụng thiết kế 3D đã giúp giảm gần 30% số lượng mẫu vật lý - tương đương 3.000 sản phẩm mỗi tháng. Nếu trước đây, mỗi tháng tập đoàn phải sản xuất 10.000 mẫu để gửi cho khách hàng thì nay, việc trình diễn sản phẩm được số hóa hoàn toàn, rút ngắn thời gian, tiết kiệm chi phí và thân thiện với môi trường.

"Chúng tôi đặt mục tiêu "nhuộm mà không dùng nước". Với công nghệ WiserWash, một chiếc quần jean (quần bò) có thể được tạo ra chỉ với lượng nước tương đương một cốc uống", ông Hùng chia sẻ.

Theo ông Hùng, chi phí đầu tư vào công nghệ, vật tư đầu vào khiến giá thành sản phẩm xanh cao hơn sản phẩm thông thường. Không phải thương hiệu nào cũng sẵn sàng chi trả cho khoản chênh lệch này.

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng khắt khe về tiêu chuẩn môi trường, nhiều doanh nghiệp Việt vẫn đang nỗ lực chuyển mình, thể hiện khát vọng trở thành hình mẫu cho sản xuất sạch.

Bài toán cho doanh nghiệp nhỏ

Tuy nhiên, bài toán đặt ra hiện nay đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ là làm thế nào để tiếp cận và ứng dụng hiệu quả công nghệ xanh.

Điều này đòi hỏi các giải pháp hỗ trợ nhằm đảm bảo công nghệ được triển khai phù hợp với năng lực và quy mô của doanh nghiệp, đồng thời bắt kịp với xu hướng sản xuất và kinh doanh hiện đại.

Bà Nguyễn Thị Bích Hường, Trưởng Ban Truyền thông Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho biết: Hiện có khoảng 90% doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Do vậy việc các doanh nghiệp này đáp ứng sản xuất xanh hay tiêu chuẩn ESG (một khung đánh giá nhằm đo lường tính bền vững và trách nhiệm đối với môi trường, xã hội của doanh nghiệp) là thách thức không hề nhỏ.

Trong quá trình triển khai các nội dung liên quan đến ESG, thực tế các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn không ít lúng túng, số lượng doanh nghiệp tham gia các giải thưởng ESG còn rất khiêm tốn, một phần nguyên nhân xuất phát từ việc nhiều doanh nghiệp chưa đủ điều kiện, tiêu chí theo quy định của.

Tuy nhiên, bà Hường nhấn mạnh, dù quy mô nhỏ, các doanh nghiệp này vẫn là một thành tố quan trọng trong chuỗi cung ứng và chắc chắn sẽ phải tham gia tiến trình phát triển bền vững.

Khó khăn khác đối với doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi xanh và ứng dụng công nghệ xanh chính là hiện chưa có tiêu chí cụ thể để ngân hàng cấp tín dụng ưu đãi cho các dự án chuyển đổi xanh, khiến doanh nghiệp khó tiếp cận vốn trung và dài hạn.

Nguồn nhân lực chất lượng cao cũng là rào cản lớn. Nhiều doanh nghiệp vẫn phải thuê chuyên gia nước ngoài đảm nhận các vị trí trung và cao cấp do chưa có đội ngũ nhân lực trong nước am hiểu công nghệ mới, đặc biệt là các công nghệ sản xuất bền vững và số hóa.

Tuyết Nhung