Công nghệ tưới tích hợp AI mở đường cho Đề án 1 triệu ha lúa phát thải thấp

Đại diện công ty LUAGPT giới thiệu hệ thống thiết bị AWD thông minh giúp tiết kiệm nước, giảm phát thải khí nhà kính với Thứ trưởng Trần Thanh Nam. (Ảnh: Văn Sĩ/TTXVN)

Chiều 26/9, Thứ trưởng Trần Thanh Nam dẫn đầu đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có buổi tham quan, đánh giá hiệu quả công nghệ tưới ướt khô xen kẽ (AWD) tại cánh đồng lúa của Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa (xã Tân Hội, tỉnh An Giang).

Đây là mô hình thí điểm thuộc Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu long đến năm 2030.

Tham dự còn có lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Trung tâm Khuyến nông, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật các tỉnh, thành; hợp tác xã tham gia mô hình.

Tại cánh đồng lúa của Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa, Trung tâm Khuyến nông tỉnh An Giang báo cáo kết quả triển khai công nghệ AWD trên diện tích 50ha, tập trung vào đo dinh dưỡng đất, kiểm soát phát thải nhà kính, ghi chép nhật ký và chia sẻ dữ liệu sản xuất trực tuyến.

Theo đánh giá bước đầu, công nghệ này không chỉ giúp tiết kiệm đáng kể lượng nước tưới, giảm chi phí sản xuất mà còn góp phần cắt giảm phát thải khí nhà kính – vấn đề đang đặt ra cấp bách trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Điểm nổi bật của mô hình là toàn bộ hệ thống thiết bị giám sát, đo đạc được Công ty Trách nhiệm hữu hạn LUAGPT (Lúa giảm phát thải) nghiên cứu, thiết kế và chế tạo trong nước, tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI).

Hệ thống gồm nhiều thiết bị chuyên biệt: cảm biến quan trắc môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, chỉ số nhiệt trong bán kính 10km); cảm biến cấu trúc đất (N, P, K, EC, pH, độ ẩm, nhiệt độ đất); cảm biến mực nước mặt ruộng trong suốt mùa vụ; thiết bị giám sát điện năng giúp biến máy bơm nước thành “máy bơm thông minh” có thể bật/tắt từ xa.

Đặc biệt, thiết bị đo phát thải khí nhà kính (CH4, CO2, N2O) sử dụng công nghệ TDLAS và NDIR cho phép đo trực tiếp, chính xác ngay trên đồng ruộng.

Toàn bộ dữ liệu được thu thập, lưu trữ và báo cáo trực tuyến qua nền tảng điện toán đám mây, minh bạch và không thể can thiệp chỉnh sửa. Các số liệu hiển thị thời gian thực, trực quan bằng biểu đồ, có thể xuất ra định dạng excel để phân tích.

Nền tảng số còn cho phép phân quyền quản lý, theo dõi quy trình canh tác, quản lý nước, giống, phân bón, nhật ký sản xuất của từng hộ nông dân.

Với thiết kế nhỏ gọn, dễ vận hành, hệ thống thiết bị này hỗ trợ đắc lực cho lực lượng khuyến nông cộng đồng, giảm công sức phải lội ruộng đo đạc, ghi chép thủ công, đồng thời mở ra tiền đề xây dựng tín chỉ các-bon trong nông nghiệp bền vững.

Theo Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, ngoài cánh đồng thí điểm tại xã Tân Hội (An Giang), hệ thống thiết bị AWD đã được triển khai tại Hợp tác xã Nông nghiệp VINACAM (xã Hòn Đất, tỉnh An Giang) và Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Tiến Thuận (xã Vĩnh Thạnh, thành phố Cần Thơ).

Qua thực tiễn, các hợp tác xã đánh giá công nghệ này phù hợp với sản xuất quy mô lớn, dễ tiếp cận, góp phần gia tăng hiệu quả quản lý đồng ruộng.

Tại buổi tham quan, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận về khả năng nhân rộng mô hình ra toàn vùng Đồng bằng sông Cửu long.

Đây không chỉ là dịp đánh giá hiệu quả công nghệ, mà còn tạo diễn đàn kết nối giữa cơ quan quản lý, nhà khoa học và nông dân – những chủ thể trực tiếp triển khai Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp.

Trao đổi tại hiện trường, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhấn mạnh, việc áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm nước, giảm phát thải khí nhà kính là xu thế tất yếu của ngành lúa gạo Việt Nam.

Nếu nhân rộng, công nghệ AWD sẽ trở thành công cụ quan trọng giúp nâng cao giá trị hạt gạo Việt, qua đây cũng khẳng định cam kết quốc gia về phát triển nông nghiệp xanh, bền vững, gắn với mục tiêu giảm phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050./.

(TTXVN/Vietnam+)