Công nghệ que thử nhanh mở hướng mới cho giám sát ung thư và an ninh y tế

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Thị Ngọc Liên cùng nhóm nghiên cứu tại VKIST.

Trên chặng đường hình thành và phát triển của ngành khoa học và công nghệ, nhiều công trình nghiên cứu ứng dụng đã từng bước đi vào đời sống, giải quyết những vấn đề thiết thực của xã hội. Trong dòng chảy đó, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam-Hàn Quốc (VKIST) được ghi nhận là một trong những đơn vị nghiên cứu có thế mạnh về công nghệ ứng dụng, đặc biệt trong lĩnh vực y sinh.

Một dấu ấn nổi bật là nghiên cứu chế tạo que thử nhanh LFIA phục vụ phân tích định lượng các dấu ấn sinh học ung thư như CA 15-3 và CEA, đồng thời hướng tới phát hiện sớm các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trên cơ sở kết quả của đề tài khoa học cấp Bộ, nhóm nghiên cứu đã phát triển các nguyên mẫu que thử LFIA có khả năng hỗ trợ theo dõi tái phát ung thư một cách nhanh chóng, thuận tiện và chi phí thấp.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Thị Ngọc Liên - nhà khoa học chủ trì hướng nghiên cứu tại VKIST, động lực hình thành công trình xuất phát từ những hạn chế bộc lộ rõ trong giai đoạn dịch Covid-19, khi việc tiếp cận xét nghiệm và theo dõi điều trị gặp nhiều khó khăn, đặc biệt với bệnh nhân ung thư. Từ thực tiễn đó, nhóm đặt mục tiêu làm chủ công nghệ lõi để phát triển các giải pháp xét nghiệm đơn giản, có thể triển khai ngoài bệnh viện, thậm chí tại gia đình.

Về mặt kỹ thuật, que thử LFIA do nhóm phát triển sở hữu nhiều cải tiến so với các sản phẩm thông thường. Hạt nano vàng hình cầu được liên kết cộng hóa trị với kháng thể đặc hiệu, giúp tăng độ ổn định, giảm lượng kháng thể sử dụng và cho phép kiểm soát chính xác ngưỡng phát hiện. Nhờ vậy, que thử chỉ hiển thị tín hiệu tại mức bất thường có ý nghĩa lâm sàng, hạn chế tối đa hiện tượng dương tính giả hoặc âm tính giả, đồng thời bảo đảm tính đồng nhất giữa các lô sản xuất.

Một điểm đáng chú ý khác là vùng nhận mẫu được tích hợp màng tách máu, cho phép sử dụng trực tiếp máu toàn phần từ đầu ngón tay mà không cần qua bước ly tâm. Người dùng chỉ cần vài giọt máu mao mạch và chờ trong vài phút để có kết quả với độ tin cậy cao.

So với các phương pháp xét nghiệm truyền thống đòi hỏi thiết bị đắt tiền và nhân lực chuyên môn, giải pháp này cho thấy ưu thế rõ rệt về tính tiện dụng và khả năng tiếp cận.

Không dừng lại ở giá trị y học, nghiên cứu còn mang ý nghĩa chiến lược trong tăng cường năng lực ứng phó dịch bệnh và bảo đảm an ninh y tế quốc gia. Từ nền tảng LFIA, các nhà khoa học kỳ vọng có thể mở rộng sang nhiều bộ kit chẩn đoán nhanh khác, tiến tới hình thành năng lực sản xuất trong nước đạt chuẩn quốc tế, phục vụ nhu cầu trong nước và hướng tới thị trường toàn cầu.

MAI LOAN