Cộng đồng quốc tế đồng lòng thực thi Công ước Hà Nội vì không gian mạng an toàn

Sau Lễ mở ký Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) diễn ra ngày 25/10, phiên họp toàn thể tiếp tục được tổ chức trong ngày 26/10, do Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ và Thứ trưởng Bộ Công an Phạm Thế Tùng đồng chủ trì.

Tại phiên thảo luận, nhiều chủ đề quan trọng đã được đem ra bàn thảo xuyên suốt 62 bài phát biểu từ các đại diện quốc gia, tổ chức khu vực và thế giới, trong đó có vấn đề phòng chống tội phạm và bảo vệ phụ nữ và trẻ em trên không gian mạng.

Toàn cảnh phiên thảo luận

Nỗ lực của mỗi quốc gia

Hằng năm, hơn 300 triệu trẻ em trên toàn thế giới vẫn là nạn nhân của nhiều tội ác, trong đó có các hành vi bóc lột và xâm hại trên không gian mạng. Thực tế này là hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ, kêu gọi các quốc gia cùng chung tay hành động, vun đắp một tương lai nơi mọi trẻ em đều được bảo vệ, tôn trọng và phát triển trong một môi trường an toàn, nhân văn và lành mạnh.

“Chúng ta không thể ngồi yên hay bỏ qua các hành vi vi phạm. Mọi nỗ lực diễn giải sai hoặc lợi dụng Công ước để làm việc xấu sẽ bị lên án mạnh mẽ, nhằm bảo vệ cộng đồng chung”, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc E. Knapper khẳng định.

Đại diện Mỹ khẳng định, nước này nỗ lực xóa bỏ các cộng đồng tội phạm trên mạng, tiến tới hình sự hóa việc xuất bản hình ảnh mà không nhận được đồng thuận từ chính chủ. Các chính sách liên quan đến giao dịch số cũng được thay đổi và bổ sung, dự kiến áp dụng từ tháng 5/2026 trên nhiều nền tảng, nhằm đảm bảo các biện pháp quản lý hiệu quả.

Trên tinh thần chung tay đó, đại diện Philippines cũng cho biết nước này đã thiết lập hệ thống pháp luật toàn diện để phòng, chống hành vi lạm dụng và bóc lột tình dục trẻ em trực tuyến, đặc biệt ngăn chặn việc phát tán hình ảnh nhạy cảm không có sự đồng thuận. Quốc gia này cũng áp dụng các quy định nghiêm ngặt về phòng, chống rửa tiền liên quan đến tội phạm mạng, thể hiện cam kết mạnh mẽ trong bảo vệ người dân. Từ năm 2018, sau khi gia nhập Công ước Budapest về tội phạm mạng, Philippines đã ban hành hướng dẫn điều tra, truy tố tội phạm mạng và tăng cường hợp tác kỹ thuật, chia sẻ chứng cứ điện tử cho các quốc gia khác.

Đại diện Sri Lanka cũng cho biết đã ban hành Đạo luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân năm 2022 và Đạo luật An toàn Trực tuyến số 9 năm 2024, hoàn thiện khung pháp lý quốc gia về an ninh mạng. Chính phủ Sri Lanka đang triển khai Chiến lược chuyển đổi số giai đoạn 2015 - 2029, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao nhận thức cộng đồng và tăng cường năng lực ứng phó sự cố. Đặc biệt, Sri Lanka đã thành lập Trung tâm Điều hành An ninh mạng hoạt động 24/7, giúp nước này giám sát, điều tra và xử lý hiệu quả hơn các hành động phạm tội trên không gian mạng.

Chung tay vì một không gian mạng an toàn

Tại phiên họp toàn thể, trên cơ sở những thành tựu đã đạt được, các đại biểu đều nhất trí chuyển các cam kết sẽ cùng nhau hành động, tăng cường bảo vệ người dân trên không gian mạng, đồng thời thúc đẩy một hệ thống quản trị mạng công bằng, minh bạch và tôn trọng chủ quyền số của mỗi quốc gia.

Đại diện Trung Quốc đề xuất xây dựng Nghị định thư bổ sung để củng cố khuôn khổ pháp lý toàn cầu về an ninh mạng. Trong khi đó, Luxembourg kêu gọi cộng đồng quốc tế cùng hợp tác, hỗ trợ các quốc gia kém phát triển - nơi còn thiếu nguồn lực để phòng ngừa, ngăn chặn và đẩy lùi các hành vi phạm tội trên mạng.

Thứ trưởng Bộ Công an Phạm Thế Tùng

“Chúng ta cần chung tay để đảm bảo rằng mọi quốc gia, đặc biệt là các quốc gia kém phát triển, đều có khả năng bảo vệ công dân của mình, bao gồm phụ nữ và trẻ em, đồng thời duy trì một môi trường mạng an toàn, minh bạch và bền vững”, đại diện Luxembourg nói.

Cơ quan Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol) khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với 2.096 cơ quan thực thi pháp luật thuộc các quốc gia thành viên, hỗ trợ Văn phòng Liên Hợp Quốc về chống ma túy và tội phạm (UNODC) cùng các đối tác liên quan triển khai hiệu quả Công ước Hà Nội. Theo Interpol, mục tiêu chung là xây dựng một không gian mạng dựa trên lòng tin, an toàn và công bằng, nơi mọi người đều có cơ hội tiếp cận, phát triển và được bảo vệ trước các nguy cơ tội phạm mạng đang gia tăng.

Công ước Liên Hợp Quốc về phòng, chống tội phạm mạng đóng vai trò như một khuôn khổ pháp lý toàn cầu, giúp khắc phục những khoảng trống pháp lý đang bị tội phạm lợi dụng, đồng thời tăng cường hợp tác xuyên biên giới trong thu thập chứng cứ và thực thi pháp luật. Đặc biệt, các điều khoản về hỗ trợ pháp lý, thủ tục tư pháp và mạng lưới 24/7 của Công ước sẽ giúp đẩy nhanh việc tiếp cận thông tin và bằng chứng điện tử - yếu tố then chốt trong việc thực thi pháp luật trong thời đại ngày nay.

Cũng tại phiên thảo luận, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh, việc gần 70 quốc gia ký kết Công ước Hà Nội là dấu mốc lịch sử trong xây dựng khuôn khổ pháp lý quốc tế chống tội phạm mạng. Ông Nguyễn Minh Vũ khẳng định, cùng với các quốc gia đã ký kết Công ước Hà Nội, Việt Nam cam kết sớm hiện thực hóa các cam kết của Công ước, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình xây dựng một không gian mạng an toàn, tin cậy và nhân văn.

Thảo Giang/VOV.VN