Công an xã không phải là một cấp điều tra

Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều nay cho ý kiến dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội về dự án luật, Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, nhiều ý kiến tán thành với việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên là trưởng công an hoặc phó trưởng công an cấp xã.

Quy định này phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, bảo đảm tính kịp thời, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức cơ quan điều tra 2 cấp.

Tuy nhiên có ý kiến đề nghị làm rõ công an cấp xã không phải là một cấp cơ quan điều tra độc lập mà chỉ thực hiện nhiệm vụ theo ủy quyền của cấp trên.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, VKSND Tối cao bổ sung quy định rõ: Điều tra viên trung cấp, điều tra viên cao cấp của cơ quan điều tra công an cấp tỉnh được bố trí làm trưởng công an cấp xã hoặc làm phó trưởng công an cấp xã khi được thủ trưởng cơ quan điều tra công an cấp tỉnh phân công, ủy quyền tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra đối với vụ án về tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn cấp xã...

Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến. Ảnh: Quốc hội

Có ý kiến đề nghị chỉ nên quy định trưởng công an cấp xã có quyền đề nghị áp dụng biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt, không nên giao thẩm quyền trực tiếp vì đây là những biện pháp có tính chất xâm phạm quyền con người, quyền công dân. Tiếp thu ý kiến, VKSND Tối cao sẽ chỉnh sửa dự thảo luật theo hướng điều tra viên là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã không có thẩm quyền áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt.

Một số ý kiến đề nghị rà soát lại thẩm quyền của điều tra viên là trưởng công an, phó trưởng công an cấp xã để quy định cho phù hợp với năng lực của công an cấp xã, bảo đảm hiệu quả trong công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm.

Một số ý kiến cho rằng việc bổ sung thẩm quyền khởi tố, điều tra cho trưởng công an hoặc phó trưởng công an cấp xã có thể khiến công an xã trở thành một cấp điều tra mới, mâu thuẫn với quy định hiện hành, phát sinh thêm cơ quan điều tra công an cấp xã, đặt ra nhiều bất cập... Ý kiến này cho rằng, chỉ nên quy định công an cấp xã hỗ trợ xác minh điều tra ban đầu.

VKSND Tối cao cho biết, dự thảo luật đã quy định rõ điều tra viên là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã khi điều tra án về tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng trên địa bàn xã phải là điều tra viên trung cấp, điều tra viên cao cấp của cơ quan điều tra công an cấp tỉnh, được thủ trưởng cơ quan điều tra cấp tỉnh phân công, ủy quyền thực hiện nhiệm vụ. Công an xã không phải là một cấp điều tra.

Việc bổ sung quy định này là theo đề nghị của Bộ Công an để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn khi không tổ chức cơ quan điều tra công an cấp huyện.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc lộ trình và triển khai thận trọng việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên là trưởng công an, phó trưởng công an cấp xã, có thể thí điểm tại một số địa phương trước khi áp dụng rộng rãi.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện, VKSND Tối cao sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an cân nhắc, thận trọng trong việc lựa chọn phân công điều tra viên là trưởng công an xã, phó trưởng công an xã để bảo đảm đúng điều kiện, tiêu chuẩn về năng lực, trình độ chuyên môn.

Dự thảo luật đã bổ sung quy định giao Bộ trưởng Công an chủ trì, phối hợp với Viện trưởng VKSND Tối cao để hướng dẫn cụ thể việc phân công, bố trí điều tra viên là trưởng công an xã, phó trưởng công an xã, bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Trần Thường