Công an Nghệ An quyết liệt đấu tranh tội phạm lừa đảo trên không gian mạng

Thời gian qua, nhiều đối tượng lừa đảo bị triệu tập, bắt giữ.

“GIĂNG BẪY ” XUYÊN BIÊN GIỚI

Ngày 13/8/2025 vừa qua, 37 bị cáo trong đường dây lừa đảo công nghệ cao từ Campuchia đã phải trả giá cho hành vi lừa đảo của mình. Sau 3 ngày xét xử, Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An tuyên án đối với 37 bị cáo với mức án cao nhất là 20 năm tù và thấp nhất là 4 năm tù.

Đây là vụ án nghiêm trọng, với nhiều đối tượng lừa đảo các nạn nhân tại Việt Nam. Từ năm 2021-2023, thông qua mạng xã hội, sự giới thiệu của người quen, bạn bè, người thân về việc đi làm "việc nhẹ, lương cao" tại Campuchia, các đối tượng đã sang làm việc cho các công ty lừa đảo tại Campuchia do người Đài Loan (Trung Quốc) làm chủ và một công ty lừa đảo do đối tượng Lê Minh Dũng, người Việt Nam (hiện đang bỏ trốn), làm chủ.

Các đối tượng người Việt Nam hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại Công ty nước ngoài được tổ chức thành ba tuyến gồm D1, D2, D3. D1 là các đối tượng sẽ đóng vai cán bộ làm việc tại các cơ quan chức năng có nhiệm vụ gọi cho những người dân theo danh sách đã soạn sẵn thông báo tới “con mồi” việc bị khóa sim, phong tỏa tài khoản ngân hàng vì nạn nhân đang liên quan tới các tổ chức lừa đảo hoặc tài khoản, số điện thoại đang được các tổ chức lừa đảo sử dụng để hoạt động phạm tội.

37 bị cáo trong đường dây lừa đảo công nghệ cao từ Campuchia đã phải trả giá cho hành vi lừa đảo của mình.

Khi bị hại đã tin tưởng vào kịch bản, các đối tượng D1 sẽ chuyển cuộc gọi của nạn nhân cho D2. D2 là những đối tượng xưng là Đại úy A - Cán bộ Cục Cảnh sát Bộ Công an (hoặc đơn vị khác phù hợp), thông báo cho bị hại rằng giấy tờ tùy thân của ông/bà đang bị tội phạm lợi dụng phạm tội... (phù hợp với nội dung cuộc gọi của D1), yêu cầu phối hợp điều tra, đe dọa ra lệnh bắt tạm giam, lệnh phong tỏa tài khoản của bị hại.

Khi bị hại sợ hãi, đối tượng yêu cầu bị hại khai báo hiện dùng tài khoản ngân hàng gì, các tài sản (sổ tiết kiệm, tiền mặt, vàng, ngoại tệ, xe cộ...) hiện có để cơ quan chức năng xác minh, nếu không phải bị hại tiếp tay cho tội phạm sẽ trả lại.

Sau khi bị hại cung cấp các thông tin về tài khoản ngân hàng, mật khẩu…các thông tin này sẽ chuyển cho D3 (là các đối tượng chủ mưu, cầm đầu đường dây), D3 yêu cầu bị hại ra ngân hàng đăng ký dịch vụ ngân hàng điện tử, đọc thông tin đăng nhập và các mã OTP cho đối tượng, qua đó chiếm đoạt được tài khoản ngân hàng điện tử của bị hại.

Tiếp đó, các đối tượng D3 yêu cầu bị hại rút sổ tiết kiệm, vay tiền chuyển vào tài khoản ngân hàng rồi thao tác chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng của bị hại đến các tài khoản ngân hàng của đối tượng để chiếm đoạt. Mỗi vụ lừa đảo thành công, D1 hưởng 4%, D2 và D3 hưởng 5,5% hoa hồng số tiền chiếm đoạt.

Công an Nghệ An triệt xóa băng nhóm người Việt tại nước ngoài giả danh cán bộ tư pháp lừa đảo công dân Việt Nam.

Trung tá Hà Huy Đức, Đội trưởng Đội phòng ngừa, điều tra tội phạm xâm phạm sở hữu, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an Nghệ An thông tin: Từ tháng 7/2023 qua công tác nắm tình hình, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Nghệ An phát hiện tại tỉnh Nghệ An có một số đối tượng, ổ nhóm có nhiều dấu hiệu nghi vấn đang làm việc cho các công ty tại nước ngoài lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân Việt Nam ở nhiều địa phương trên cả nước.

Trong quá trình theo dõi, áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, ngày 6/2/2024, Phòng Cảnh sát hình sự Công an Nghệ An chủ trì phối hợp với các lực lượng chức năng đồng loạt khám xét, bắt giữ hàng chục đối tượng trong đường dây tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, thu giữ nhiều tang vật có liên quan.

Với thủ đoạn tinh vi, các công ty lừa đảo này sử dụng chung một thủ đoạn khi xây dựng kịch bản chặt chẽ, tổ chức vận hành như một doanh nghiệp, phân công nhiệm vụ cho các đối tượng, giả danh cơ quan Nhà nước, gọi điện thao túng tâm lý bị hại để chiếm đoạt tài sản. Các đối tượng lừa đảo thường tận dụng tâm lý sợ pháp luật, lo ảnh hưởng danh dự, hoặc sợ mất tài sản để điều khiển hành vi nạn nhân.

Bên cạnh đó, trong tài liệu hướng dẫn ngày mới đầu vào làm việc cũng kèm sẵn câu thoại, tình huống ứng biến. Các đối tượng còn giả hình ảnh cán bộ công an, viện kiểm sát qua ứng dụng video, gửi “quyết định bắt giữ” giả mạo để tăng độ tin cậy, Trung tá Hà Huy Đức thông tin.

Hay mới đây, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Nghệ An vừa tiếp nhận trình báo của một người phụ nữ về việc bị lừa đảo qua mạng xã hội. Theo trình báo, chị M. được mời vào nhóm Facebook câu lạc bộ Hẹn hò-Kết nối tình yêu.

Sau khi vào nhóm, chị liên tục được quản lý nhóm nhắn tin trò chuyện, thuyết phục kết bạn với các thành viên khác để trò chuyện, “tìm hiểu” nhau. Sau đó chị M. được đưa vào nhóm Telegram, tại đây chị được mời tham gia trò chơi “Quay thưởng tình yêu”. Người chơi tạm đóng 1 triệu đồng tiền phí, nếu trúng thưởng sẽ được gặp đối tượng mà chương trình giới thiệu trước đó, đồng thời sẽ được hoàn trả khoản phí này.

Các đối tượng hoạt động tinh vi, ẩn nấp sau những tài khoản "ảo" trên không gian mạng.

Tuy nhiên, sau đó chị được yêu cầu đóng tiếp các khoản phí như: xác minh danh tính trước khi gặp mặt, hợp đồng kết nối tình yêu, xác nhận giao dịch, kích hoạt tài khoản... Khoản phí sau cao hơn trước, nếu không tiếp tục đóng phí theo yêu cầu, các giao dịch trước đó sẽ bị hủy, đồng nghĩa toàn bộ số tiền đã đóng bị mất.

Sau khi đóng hơn 86 triệu đồng để kích hoạt tài khoản, chị M. nhận được thông báo hệ thống có lỗi, phải kích hoạt lại và yêu cầu nộp thêm tiền. Người phụ nữ này ngày càng "lún sâu" bởi các yêu cầu từ chương trình.

“Tôi không còn tiền để đóng tiếp theo yêu cầu, họ bảo chỉ cần 2 bước nữa là hoàn thành và sẽ trả lại toàn bộ khi hai bên gặp gỡ, xác định mối quan hệ. Nếu không đóng tiếp, toàn bộ số tiền đã chuyển khoản trước đó sẽ mất. Lo sợ mất khoản tiền lớn, tôi phải vay mượn bạn bè để đóng. Lúc này, tôi đã đóng tổng cộng 764 triệu đồng, không thể vay mượn được thêm thì phát hiện tài khoản Telegram người của chương trình biến mất, Fanpage hẹn hò kia cũng đã không còn”, chị M. trình bày.

LÁ CHẮN NIỀM TIN TRÊN KHÔNG GIAN SỐ

Ngày 10/4, Công an phường Hoàng Mai, trước đây là phường Quỳnh Thiện, thị xã Hoàng Mai (cũ) đã kịp thời ngăn chặn người dân chuyển khoản 100 triệu đồng cho một đối tượng giả danh công an để lừa đảo chiếm đoạt trên không gian mạng.

Trước đó, Công an phường Hoàng Mai phát hiện một người phụ nữ đứng trước trụ sở đơn vị có biểu hiện hoảng loạn, lo lắng. Ngay lập tức, các đồng chí Công an phường đã tiếp cận để hỏi thăm.

Theo lời của bà Tr., bà nhận được cuộc điện thoại của một người đàn ông tự xưng là Công an, thông báo bà vi phạm pháp luật và yêu cầu bà đi khỏi địa phương, không được liên lạc với người nhà và phải chuyển số tiền 100 triệu đồng cho đối tượng để xác minh liên quan đến hành vi vi phạm.

Do không đủ tiền trong tài khoản, bà Tr. đã vội vàng mang thêm tiền đến một ngân hàng trên địa bàn để chuyển tiền. Nhận định bà Tr. bị đối tượng dụ dỗ lừa đảo qua không gian mạng, các cán bộ Công an phường Hoàng Mai đã giải thích cặn kẽ và kịp thời ngăn chặn vụ lừa đảo.

Nhiều vụ lừa đảo được Công an Nghệ An ngăn chặn kịp thời.

Vụ việc của bà Tr. may mắn khi được phát hiện sớm, không xảy ra hậu quả đáng tiếc. Điều đó cho thấy không gian mạng mở ra cơ hội phát triển nhưng cũng đặt ra nguy cơ về tội phạm công nghệ cao.

Nhận rõ điều đó, Công an Nghệ An đã xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu của công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Trong đó, công tác xây dựng “lá chắn mềm” là nâng cao nhận thức cho người dân được ưu tiên hàng đầu. Hàng loạt buổi tuyên truyền, cảnh báo trực tuyến, tài liệu hướng dẫn an toàn mạng được phổ biến rộng rãi, giúp mỗi công dân trở thành một “người lính mạng” tự bảo vệ mình và cộng đồng.

Theo Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Nghệ An, hiện nay tội phạm công nghệ cao ngày càng gia tăng do nhiều nguyên nhân, trong đó xuất phát từ việc tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao trên thế giới và các nước trong khu vực có nhiều diễn biến phức tạp.

Đặc thù của loại tội phạm này là tính quốc tế và hội nhập nhanh, đã tác động không nhỏ đến tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao trong nước cũng như trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Trong khi đó, đa số người dân còn chủ quan, lơ là trong quản lý, cung cấp thông tin cá nhân, thiếu hiểu biết pháp luật, là cơ hội để các đối tượng xấu lợi dụng tiến hành các hoạt động phạm tội.

Mới đây, ngày 25/6/2025, Công an Nghệ An vừa triệt xóa băng nhóm lừa đảo công nghệ cao, bắt giữ gần 100 đối tượng.

Với tính chất xuyên biên giới, do đó việc đấu tranh trên không gian mạng khó khăn nhất là việc thu thập, đánh giá chứng cứ và xác định đối tượng phạm tội.

Theo Trung tá Lê Đình Hà, Phó trưởng Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Nghệ An chia sẻ: Đặc trưng nhất của loại tội phạm này là không thể chứng minh bằng chứng cứ thông thường mà chủ yếu là chứng cứ điện tử, chủ yếu thông qua lời khai bị hại, căn cứ theo dấu vết dữ liệu điện tử để truy nguyên nguồn gốc tội phạm.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc thu thập và bảo quản chứng cứ điện tử hết sức khó khăn vì đối tượng phạm tội có thể dùng thủ đoạn xóa bỏ các dấu vết điện tử nhanh chóng dễ dàng.

Trong khi đó, đa số người bị hại vì nhẹ dạ, cả tin, hoặc vì lòng tham sợ mất tiền mà vô tình che giấu hoạt động, trình báo muộn khi hành vi phạm tội đã kết thúc một thời gian dài, các đối tượng đã kịp thời xóa hết dấu vết, chứng cứ phạm tội.

Để tránh bị lừa đảo, người dân cần nâng cao cảnh giác, chủ động bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng xã hội.

Do đó, để tránh bị lừa đảo, người dân cần nâng cao cảnh giác, chủ động bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng xã hội. Không tham gia sàn giao dịch tiền điện tử không chính thống, cảnh giác với chiêu trò “nhận thưởng” yêu cầu nạp tiền hoặc chuyển khoản; không gửi hình ảnh nhạy cảm qua ứng dụng chat không an toàn để tránh bị lừa tình, lừa tiền, cưỡng đoạt.

Tuyệt đối không mở hộ, cho thuê, bán tài khoản ngân hàng; không chuyển tiền theo hướng dẫn của đối tượng giả danh cơ quan chức năng. Khi mua bán online, chỉ giao dịch với đơn vị uy tín, không chuyển tiền trước khi nhận và kiểm tra hàng. Chỉ cài đặt ứng dụng từ nguồn chính thống (gov.vn), đọc kỹ quyền truy cập, nếu phát hiện phần mềm giả mạo phải gỡ bỏ ngay và đổi toàn bộ mật khẩu, Trung tá Lê Đình Hà chia sẻ.

THÀNH CHÂU - ĐÌNH PHƯỢNG