Con tằm góp sức xây dựng nông thôn mới ở Nam Thành

Những ngày này, về xã Nam Thành, dễ dàng cảm nhận một nhịp sống khác đang hiện hữu nơi vùng quê thuần nông. Dọc những con đường bê tông khang trang là những nương dâu xanh mướt, thẳng hàng, liền thửa. Ít ai nghĩ rằng, từ những chiếc lá dâu bình dị và con tằm nhỏ bé, người dân nơi đây đang từng bước xây dựng một diện mạo nông thôn mới, bền vững và giàu triển vọng.

Những bãi dâu xanh ở Nam Thành

Trồng dâu nuôi tằm từng xuất hiện ở Nam Thành từ hơn 40 năm trước, theo chân những người dân Quảng Ngãi, Quảng Nam vào lập nghiệp. Tuy nhiên, do kỹ thuật lạc hậu, đầu ra thiếu ổn định, nghề này dần mai một, nhường chỗ cho cây lúa, cây đậu, cây mì, chăn nuôi nhỏ lẻ…

Ông Hồ Doãn Nhân (thôn Sùng Nhơn 2, xã Nam Thành) là một trong những hộ dân quay trở lại với nghề trồng dâu nuôi tằm

Bước ngoặt chỉ thực sự đến từ năm 2017, khi địa phương bắt đầu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị trên cùng một đơn vị diện tích. Lúc này, cây dâu - con tằm được “đặt lại vị trí” như một hướng đi phù hợp với tiêu chí nâng cao thu nhập trong xây dựng nông thôn mới.

Ông Nhân nuôi tằm nền xi măng, đảm bảo thông thoáng và vệ sinh

Ông Hồ Doãn Nhân (thôn Sùng Nhơn 2, xã Nam Thành) là một trong những hộ dân quay trở lại với nghề trồng dâu nuôi tằm sau nhiều năm bỏ ngỏ. Ít ai biết rằng, trước đây ông từng gắn bó với nghề này nhưng không thành công, hiệu quả thấp, đầu ra bấp bênh khiến ông buộc phải chuyển sang làm các mô hình sản xuất khác để mưu sinh.

“Trồng dâu nuôi tằm hồi đó chủ yếu dựa vào kinh nghiệm truyền miệng, thiếu kỹ thuật, thiếu liên kết nên thất bại cũng là điều dễ hiểu” ông Nhân nhớ lại. Chỉ đến khi chứng kiến nhiều địa phương khác áp dụng giống dâu mới, giống tằm mới và kỹ thuật nuôi hiện đại cho hiệu quả cao, ông mới quyết định quay lại với nghề cũ, nhưng bằng một tư duy hoàn toàn khác.

Sau nhiều chuyến đi tham quan, học hỏi kinh nghiệm, ông Nhân mạnh dạn chuyển 1,5 ha đất sang trồng dâu giống mới, đồng thời đầu tư nhà nuôi tằm nền xi măng, đảm bảo thông thoáng và vệ sinh. “Làm nông giờ không thể theo thói quen cũ, phải học, phải tính toán” ông Nhân nói.

Ông Nhân nay trở thành một trong những hộ điển hình tại địa phương về trồng dâu nuôi tằm

Khác với trước đây, tằm được nuôi theo quy trình kỹ thuật hiện đại, kiểm soát chặt chẽ nhiệt độ, độ ẩm và vệ sinh môi trường nuôi. Mỗi lứa tằm chỉ kéo dài khoảng 15 - 20 ngày nhưng cho thu nhập cao và đều đặn. Với giá kén ổn định từ 170.000 - 190.000 đồng/kg, mô hình nhanh chóng cho thấy hiệu quả rõ rệt. “Mỗi hộp tằm cho sản lượng từ 45 - 65 kg kén, trừ chi phí vẫn còn lời khá. Quan trọng nhất là thu nhập đều, không phải lo cảnh "được mùa mất giá như trước”, ông Nhân chia sẻ.

Mỗi hộp tằm cho sản lượng từ 45 - 65 kg kén

Từ một người từng thất bại với nghề trồng dâu nuôi tằm, ông Nhân nay trở thành một trong những hộ điển hình tại địa phương, góp phần khẳng định rằng nếu biết thay đổi tư duy, áp dụng khoa học kỹ thuật và liên kết sản xuất, nghề cũ vẫn có thể mang lại cơ hội làm giàu bền vững cho người nông dân.

Những công đoạn cho tằm ăn

Hiệu quả từ mô hình của ông Nhân đã tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng dân cư. Nhiều hộ dân đến tham quan, học hỏi và được hướng dẫn kỹ thuật nuôi tằm tại nhà.

Các hộ dân cùng trồng dâu tập trung, nuôi tằm theo cùng lịch, hỗ trợ kỹ thuật cho nhau, tạo vùng nguyên liệu đồng bộ

Từ những buổi “cầm tay chỉ việc” ấy, hợp tác xã trồng dâu nuôi tằm xã Nam Thành được thành lập vào đầu năm 2025, với 17 hộ dân tham gia, trồng hơn 20 ha dâu. Điều này, đã đánh dấu bước chuyển quan trọng trong tổ chức sản xuất nông nghiệp, một tiêu chí then chốt trong xây dựng nông thôn mới.

Nhiều hộ dân ở Nam Thành chuyển đổi mô hình kinh tế sang trồng dâu nuôi tằm

Các thành viên hợp tác xã cùng trồng dâu tập trung, nuôi tằm theo cùng lịch, hỗ trợ kỹ thuật cho nhau, tạo vùng nguyên liệu đồng bộ. Những thửa đất manh mún trước đây dần được thay thế bằng những nương dâu xanh mướt, góp phần hình thành cảnh quan nông thôn khang trang, sạch đẹp.

Ông Nguyễn Dưỡng (thôn 2, xã Nam Thành) đang cắt dâu về làm thức ăn cho tằm

Ông Nguyễn Dưỡng ( thôn 2, xã Nam Thành), thành viên hợp tác xã, cho biết ông đã gắn bó với nghề này hơn bảy năm. “Cùng một diện tích đất, trồng dâu nuôi tằm cho thu nhập cao hơn nhiều so với trồng cây màu. Một lứa tằm 18 ngày, lợi nhuận không dưới 10 triệu đồng” ông nói.

Theo tính toán, mỗi năm người dân có thể nuôi từ 10 - 12 lứa tằm, tạo nguồn thu ổn định quanh năm. Đây chính là yếu tố quan trọng giúp nhiều hộ dân cải thiện đời sống, giảm dần phụ thuộc vào các mô hình sản xuất kém hiệu quả, góp phần nâng cao tiêu chí thu nhập trong chương trình xây dựng nông thôn mới.

Ông Dưỡng bên mô hình nuôi tằm của mình

Không dừng lại ở sản xuất nhỏ lẻ, hợp tác xã trồng dâu nuôi tằm Nam Thành còn trở thành vệ tinh cung ứng kén tằm cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Doanh nghiệp hỗ trợ con giống, vật tư, chuyển giao kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm, giúp người dân yên tâm sản xuất. Kén tằm sau thu hoạch được sơ chế, chế biến thành tơ lụa cao cấp phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu. Chuỗi liên kết này không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp mà còn tạo việc làm, ổn định sinh kế cho người dân địa phương.

Theo ông Phan Văn Thu, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Thành, hiệu quả của mô hình trồng dâu nuôi tằm không chỉ thể hiện ở thu nhập mà còn ở tính ổn định và bền vững. Việc tổ chức sản xuất theo hình thức hợp tác xã giúp người dân thay đổi tư duy làm ăn nhỏ lẻ sang liên kết, tuân thủ quy trình kỹ thuật, đảm bảo chất lượng sản phẩm đồng đều, qua đó nâng cao giá trị kén tằm trên thị trường.

Cũng theo Phó Chủ tịch UBND xã Nam Thành, trong thời gian tới, xã sẽ tiếp tục rà soát quỹ đất, tạo điều kiện mở rộng vùng trồng dâu, đồng thời hướng dẫn kỹ thuật, giúp mô hình phát triển bền vững, gắn với mục tiêu xây dựng nông thôn mới hiện đại.

Trồng dâu nuôi tằm cho thu nhập cao hơn nhiều so với trồng cây màu

Từ những nong tằm trắng kén, Nam Thành đang từng bước thay đổi diện mạo nông thôn, đó là: kinh tế phát triển, thu nhập nâng lên, sản xuất có tổ chức, cảnh quan xanh, sạch, đẹp hơn.

Giữa vùng quê đang chuyển mình, câu nói “nuôi heo cả năm, bằng nuôi tằm một lứa” giờ đây không chỉ là câu chuyện làm ăn, mà còn là minh chứng sinh động cho một hướng đi đúng trong xây dựng nông thôn mới ở Nam Thành.

Nội dung, ảnh: Thanh Nhàn
Trình bày: Nguyệt Nga

Thanh Nhàn - Nguyệt Nga