Con người và tảo 'đe dọa' hồ nước trong nhất thế giới

Blue Lake (hay còn gọi là Rotomairewhenua ở Māori) được mệnh danh là hồ nước trong nhất thế giới. Ảnh: Janet Newell.

Ẩn sâu trong vườn quốc gia Nelson Lakes (đảo Nam, New Zealand), hồ Rotomairewhenua hiện lên với sắc xanh tím huyền ảo, được nuôi dưỡng bởi nước băng tan từ hồ Constance. Người Ngāti Apa, một bộ tộc Māori, phát hiện đầu tiên, xem đây là nơi linh thiêng dùng để rửa sạch hài cốt trước khi linh hồn trở về quê tổ Hawaiki.

Ngày nay, các trekker thường kể về màu nước lạ và năng lượng tĩnh tại của hồ. Chỉ khoảng một thập kỷ trước, giới khoa học xác nhận hồ có “độ tinh khiết quang học đặc biệt”, tầm nhìn xuyên nước 70-80 m, tương đương mức tinh khiết nhất từng ghi nhận, đưa Rotomairewhenua trở thành “hồ nước trong nhất thế giới”.

Hồ nước ở độ cao 1.200 m so với mực nước biển, nằm trên núi cao được bao quanh bởi những khu rừng rậm rạp. Ảnh: Janet Newell.

Danh xưng trên và hình ảnh lan truyền trên mạng đã biến Rotomairewhenua thành điểm du lịch đông khách từ tháng 12 đến tháng 3. Tuy nhiên, sự nổi tiếng quá nhanh khiến các nhà bảo tồn và cộng đồng Ngāti Apa lo ngại nguy cơ ảnh hưởng đến độ tinh khiết của hồ.

Từ khi nghiên cứu năm 2013 được công bố, lượng khách ghi nhận tại trạm nghỉ gần hồ đã tăng hơn gấp đôi, chủ yếu là người đi cung 2-7 ngày hoặc theo đường mòn dài Te Araroa.

"Trước kia, đây là nơi đẹp nhưng ít người lui tới. Khi danh xưng xuất hiện, số người đi bộ đến hồ tăng rõ rệt", Melissa Griffin, quản lý đa dạng sinh học thuộc Bộ bảo tồn New Zealand, nói với CNN.

Sự nổi tiếng của hồ nước kéo theo lượng du khách đông đúc. Ảnh: Nastroy, Rogiebeer, Alexwiniata, lisettetimmermans.

Để giảm rủi ro, cơ quan bảo tồn lắp trạm vệ sinh giày dép và đặt bảng hướng dẫn yêu cầu du khách lau sạch giày, thiết bị trước khi lên Rotomairewhenua. Các biển báo và video trên ứng dụng đường mòn cũng nhắc du khách không chạm nước, không bơi, không nhúng khăn hay đặt thiết bị xuống hồ nhằm hạn chế nguy cơ sinh học và giữ sự tôn nghiêm cho nơi linh thiêng.

Tỷ lệ tuân thủ đã cải thiện, song khảo sát cho thấy vẫn có khoảng cách giữa "biết" và "làm". Nhiều người thừa nhận dù đọc hướng dẫn vẫn không lau giày, cho rằng trách nhiệm thuộc về "người khác".

Blue Lake là một trong những kỳ quan thiên nhiên nổi tiếng nhất New Zealand. Ảnh: Wilderness.

Ngoài ra, mối lo khác đe dọa hồ nước trong nhất thế giới còn đến từ sự lan rộng của lindavia, một loài tảo siêu nhỏ, thường gọi là "tuyết hồ" hay "dịch hồ".

Tảo này đã xuất hiện tại các hồ phía hạ lưu của Rotomairewhenua và có nguy cơ bị mang ngược lên theo giày dép hoặc bình nước của du khách.

Tảo không độc với người, nhưng tạo ra những sợi nhớt dài gọi là mucilage, có thể gây tắc dây câu, bộ lọc thuyền hay hệ thống thủy điện. Với Rotomairewhenua, lớp màng nhớt này có thể che mờ độ trong suốt đặc biệt của hồ.

Nếu loài xâm lấn này xâm nhập hồ, nước và hệ sinh thái sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đây sẽ là mất mát lớn đối với Ngāti Apa, bởi hồ mang ý nghĩa văn hóa tâm linh sâu sắc.

Dù không còn thực hiện nghi lễ cổ xưa, họ vẫn xem Rotomairewhenua là biểu tượng bản sắc và di sản cần gìn giữ.

Đan Châu