Còn hơn 11.000 điểm vi phạm hành lang đường sắt: Địa phương cần vào cuộc quyết liệt hơn

Hơn 11.000 vị trí vi phạm hành lang đường sắt

Thông tin từ Cục Đường sắt VN, vừa qua Cục đã tổ chức các đoàn kiểm tra tình hình công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (ATGT) đường sắt trên địa bàn các tỉnh tuyến Bắc - Nam nhằm đánh giá kết quả thực hiện công tác quản lý hành lang ATGT và biện pháp bảo đảm an toàn tại các lối đi tự mở qua đường sắt.

Qua kiểm tra hiện trường cho thấy hiện còn tồn tại nhiều vị trí vi phạm đất, hành lang, phạm vi bảo vệ công trình đường sắt, cần phải giải tỏa, xóa bỏ theo Nghị định 65/2018 và Nghị định 56/2018.

Vi phạm kết cấu hạ tầng đường sắt ở Đà Nẵng, đe dọa mất an toàn chạy tàu (Ảnh: minh họa).

Điển hình, tuyến đường sắt Bắc - Nam đi qua địa phận TP Đà Nẵng có chiều dài hơn 131km, qua 26 xã/phường. Thực hiện Quyết định 358/2020 của Thủ tướng Chính phủ, tính đến hết tháng 8/2025 trên địa bàn thành phố đã xóa bỏ được 20 lối đi tự mở (LĐTM); Duy trì cảnh giới ATGT tại 18 vị trí LĐTM nguy hiểm… góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông đường sắt. 8 tháng 2025 xảy ra 5 vụ, giảm 3 vụ, tương đương giảm 38% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, kết quả xóa bỏ LĐTM còn thấp - 20/79 LĐTM, chỉ đạt 25,3% so với yêu cầu. Tình trạng lấn chiếm, sử dụng đất trái phép đất dành cho đường sắt trên địa bàn diễn biến phức tạp, phát sinh nhiều vụ trong năm 2025: Xảy ra vi phạm phạm vi bảo vệ, hành lang ATGT đường sắt là 1.319/1.278 vị trí, tăng 41 vụ so thời điểm tháng 12/2024; vi phạm phạm vi bảo vệ công trình thông tin tín hiệu đường sắt là 1.139/1.131 vị trí, tăng 8 vụ.

Tại địa bàn tỉnh Khánh Hòa thực trạng cũng tương tự. Tuyến Bắc - Nam qua địa phận tỉnh có chiều dài hơn 210km, qua 30 xã/phường. 5 năm qua dù đã triển khai các biện pháp nhưng cũng chỉ xóa bỏ được được 50/192 LĐTM nguy hiểm, đạt tỷ thấp - 26% so yêu cầu.

Cùng đó duy trì cắm biển cảnh báo "Chú ý tàu hỏa" tại 142/142 LĐTM; rào thu hẹp 76/76 lối đi; tổ chức cảnh giới, chốt gác ATGT tại 17 vị trí LĐTM nguy hiểm. Phối hợp với đơn vị đường sắt hỗ trợ giải phóng mặt bằng, xây dựng 500m hàng rào, đường gom, góp phần xóa bỏ LĐTM. Nhưng vẫn tồn tại 1.238 vị trí vi phạm phạm vi bảo vệ, hành lang ATGT đường sắt; 276 vị trí vi phạm phạm vi bảo vệ công trình thông tin tín hiệu đường sắt.

Thực trạng này là một trong các nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông đường sắt trên địa bàn tỉnh tăng cả 3 tiêu chí trong 8 tháng đầu năm: Xảy ra 11 vụ, tăng 4 vụ, tăng 57% so với cùng kỳ; Số người chết 7 người, tăng 2 người, tăng 40%; Số người bị thương 6 người, tăng 4 người, tăng 200%. Trong đó 6 vụ xảy ra tại LĐTM (chiếm 54,5% số vụ); 5 vụ do vi phạm khổ giới hạn dành cho phương tiện đường sắt (chiếm 45,5% số vụ).

Đáng báo động là thực trạng này không chỉ tại một số địa phương tuyến Bắc - Nam mà trên toàn mạng lưới đường sắt quốc gia. Theo Cục Đường sắt VN, trên toàn mạng lưới hiện tồn tại hơn 11.500 vị trí vi phạm hành lang ATGT đường sắt. Riêng vi phạm phạm vi bảo vệ công trình thông tin tín hiệu đường sắt có hơn 4.900 vị trí. Cùng đó, tồn tại hơn 2.600 LĐTM.

Địa phương cần chủ động bố trí ngân sách xử lý, giải tỏa vi phạm

Đánh giá công tác đảm bảo trật tự, ATGT đường sắt nói chung, ông Uông Đình Hùng, Phó Trưởng phòng Pháp chế - Thanh tra Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, mặc dù còn nhiều tồn tại nhưng thời gian qua các địa phương đã chủ động hơn trong phối hợp với Cục, với các doanh nghiệp đường sắt triển khai thực hiện các giải pháp.

Trong đó, chú trọng tổ chức tuyên truyền phổ biến pháp luật về TTATGT đường sắt trên các phương tiện thông tin đại chúng; tăng cường hoạt động kiểm tra, xử lý vi phạm trật tự hành lang ATGT đường sắt trên địa bàn.

Vi phạm hành lang an toàn đường sắt ở Hà Nội.

Tổ chức kiểm tra, rà soát các điểm giao cắt đồng mức giữa đường bộ và đường sắt; xác định các vị trí điểm đen, điểm tiềm ẩn tai nạn giao thông đường sắt, đồng thời đề ra giải pháp để quản lý, tăng cường các điều kiện bảo đảm ATGT theo quy định.

Theo đó, rào, thu hẹp, xóa bỏ các LĐTM; bổ sung, sơn sửa đầy đủ các loại biển báo hiệu đường bộ tại các đường ngang, xây dựng gồ/gờ giảm tốc… để đảm bảo điều kiện biển báo, tín hiệu cho người và phương tiện lưu thông an toàn. Tổ chức cảnh giới, chốt gác ATGT tại các vị trí LĐTM nguy hiểm…

Ông Trần Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt VN cho biết thêm, với việc thực hiện Đề án đảm bảo an toàn giao thông đường sắt và xử lý dứt điểm lối đi tự mở qua đường sắt ban hành theo Quyết định số 358 của Thủ tướng Chính, TTATGT đường sắt đã được cải thiện và có bước chuyển biến tích cực. Tai nạn giao thông đường sắt đã được kiềm chế giảm dần qua từng năm ở cả 3 tiêu chí số vụ tai nạn, số người chết và số người bị thương.

Tuy nhiên vì nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan, kết quả thực hiện đến nay rất hạn chế. Hầu hết địa phương đều dừng lại ở bước lập kế hoạch thực hiện, việc triển khai thực hiện còn rất chậm; chưa ưu tiên bố trí vốn, hoặc có bố trí nhưng kinh phí còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu. Nhiều vị trí địa phương không bố trí được quỹ đất để xây dựng đường gom, hàng rào ngăn cách...

Theo ông Tuấn, để thúc đẩy công tác xử lý lối đi tự mở, vi phạm hành lang, phạm vi bảo vệ công trình đường sắt, Nhà nước cần bố trí, cân đối và bổ sung nguồn kinh phí cần thiết từ ngân sách Trung ương, tập trung cho các hạng mục cấp bách như: xây dựng đường gom, đường ngang hợp pháp, cầu vượt/hầm chui; xử lý điểm đen, điểm tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn; công tác giải phóng mặt bằng và hỗ trợ dân sinh.

Về phía địa phương, cần phối hợp chặt chẽ với ngành đường sắt trong việc huy động và sử dụng nguồn vốn; đồng thời chủ động cân đối ngân sách địa phương, lồng ghép với các chương trình, dự án phát triển hạ tầng để đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Đồng quan điểm, ông Uông Đình Hùng cho rằng, địa phương cần chủ động vào cuộc hơn nữa. Cụ thể, UBND các tỉnh/thành phố có đường sắt đi qua cần tiếp tục chỉ đạo chính quyền cơ sở, cơ quan/đơn vị chức năng rà soát quy hoạch giao cắt đường bộ - đường sắt, quy hoạch giao thông lân cận đường sắt trên địa bàn, đề xuất cấp thẩm quyền bổ sung các vị trí, quy mô công trình cần xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp đường ngang. Lập phương án, kế hoạch tổng thể để xóa bỏ các vị trí LĐTM qua đường sắt hiện có trên địa bàn…

"Khi chính quyền địa phương, cơ quan chức năng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tổ chức, cá nhân dọc hai bên đường sắt, đường dây thông tin tín hiệu đường sắt; cần cấp ngoài phạm vi bảo vệ công trình và hành lang ATGT đường sắt được quy định tại Nghị định số 56/2018", ông Hùng nhấn mạnh.

Kỳ Nam