Cổ phiếu STB 'nhấn ga' tăng trần, cổ đông Sacombank kỳ vọng điều gì?

Chuỗi tăng giá của cổ phiếu STB diễn ra trong bối cảnh cổ đông lớn cuối cùng rút khỏi Sacombank.
Theo thông báo gửi Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE), PYN Elite Fund - quỹ ngoại đến từ Phần Lan đã bán 4 triệu cổ phiếu STB từ ngày 6 đến 10/12, qua đó giảm lượng nắm giữ xuống còn 91,6 triệu cổ phiếu.

Phiên sáng 22/12, cổ phiếu STB tăng trần sau chuỗi 5 phiên xanh tích cực.

Tính trong hai tháng gần đây, PYN Elite Fund đã bán tổng cộng khoảng 15 triệu cổ phiếu STB, khi thị giá điều chỉnh mạnh từ vùng đỉnh 61.000 đồng/cp giữa tháng 10 xuống quanh vùng 49.000 đồng/cp.

Cổ phiếu STB từng chiếm tới gần 20% danh mục đầu tư của quỹ ngoại này, trước khi được hạ xuống khoảng 17% vào cuối tháng 11.

Dù liên tục bán ra và không còn là cổ đông lớn, nhưng PYN Elite Fund vẫn nắm giữ tỷ lệ cao nhất tại Sacombank, với 4,68% vốn điều lệ, cao hơn mức sở hữu của Chủ tịch HĐQT Dương Công Minh (3,32%).

Việc PYN Elite hạ tỷ lệ sở hữu xuống dưới ngưỡng 5% khiến Sacombank chính thức không còn cổ đông lớn, dù số lượng cổ đông vẫn thuộc nhóm cao nhất thị trường. Theo dữ liệu tại thời điểm chốt danh sách tổ chức ĐHĐCĐ thường niên 2025, ngân hàng này có 72.200 cổ đông. Trước đó vài năm, số lượng nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu STB từng tiệm cận 100.000 người.

Làn sóng cổ đông rời đi chủ yếu đến từ hoạt động chốt lời, khi thị giá STB đã tăng hơn 300% trong giai đoạn từ cuối năm 2022 đến tháng 10/2025. Đà tăng này phản ánh kỳ vọng lớn của thị trường vào tiến trình tái cơ cấu kéo dài gần một thập kỷ của Sacombank.

Việc một ngân hàng VN30 có tới 72.200 cổ đông nhưng không có cổ đông lớn là cấu trúc hiếm gặp trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ở góc độ tích cực, cơ cấu sở hữu phân tán giúp Sacombank tránh được sự chi phối của nhóm lợi ích, tạo điều kiện cho ban điều hành vận hành độc lập hơn. Thanh khoản cổ phiếu cao cũng giúp STB dễ thu hút dòng tiền ngắn hạn và nhà đầu tư tổ chức.

Tuy nhiên, mặt trái là ngân hàng thiếu một cổ đông chiến lược đủ tầm để hỗ trợ về vốn, định hướng dài hạn hoặc các thương vụ M&A lớn - yếu tố đang giúp nhiều ngân hàng khác cải thiện vị thế cạnh tranh.

Ngược lại, chính trạng thái “tự do sở hữu” này lại mở ra khả năng xuất hiện một thương vụ thâu tóm hoặc tái cấu trúc cổ đông quy mô lớn trong tương lai, nếu các vướng mắc pháp lý được tháo gỡ.

Kết quả kinh doanh cho thấy Sacombank tiếp tục duy trì chuỗi tăng trưởng lợi nhuận kể từ năm 2017 - thời điểm bắt đầu giai đoạn tái cơ cấu sau sáp nhập Southern Bank.

Một số công ty chứng khoán dự báo kết quả cả năm 2025 của Sacombank tiếp tục khả quan. SSI ước tính lợi nhuận trước thuế đạt 12.899 tỷ đồng, trong khi ACBS đưa ra con số cao hơn, khoảng 13.627 tỷ đồng.

Đáng chú ý, đến cuối quý III, Sacombank đã tích lũy hơn 34.000 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối - nền tảng quan trọng cho khả năng chia cổ tức trở lại sau gần một thập kỷ gián đoạn. Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết vẫn là xử lý dứt điểm các khoản nợ xấu tồn đọng, đặc biệt liên quan đến dự án khu công nghiệp Phong Phú.

Ngoài ra, một “mảnh ghép” quan trọng khác của quá trình tái cơ cấu vẫn chưa thể tháo gỡ hoàn toàn: Phương án xử lý 32,5% cổ phần liên quan đến ông Trầm Bê. Nút thắt này khiến Sacombank chưa thể chính thức bước sang giai đoạn mới, trong bối cảnh nhiều ngân hàng đang tăng tốc tăng vốn để mở rộng dư địa tăng trưởng tín dụng.

Trong báo cáo phát hành đầu tháng 12, SSI Research cho biết cổ phiếu STB đang giao dịch với P/B dự phóng năm 2026 khoảng 1,28 lần, nhỉnh hơn mức bình quân 5 năm (1,25 lần).

Nhóm phân tích đưa ra khuyến nghị “trung lập”, do lo ngại chất lượng tài sản suy giảm và áp lực trích lập dự phòng có thể kéo dài sang năm sau.

Châu Anh