Có những chủ đề trong Công ước Hà Nội phải thảo luận liên tục trong 420 giờ

Ngài Ernst Noorman, Đại sứ lưu động về an ninh mạng, Trưởng đoàn Hà Lan, tại Lễ ký Công ước Hà Nội.

Bên lề Lễ ký Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội), ngài Ernst Noorman - Đại sứ lưu động về an ninh mạng, Trưởng đoàn Hà Lan - đã chia sẻ với VietTimes về những khó khăn khi thảo luận dự thảo Công ước, cũng như ý nghĩa của những hợp tác đã đạt được.

- Lễ mở ký Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng tại Hà Nội đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng quốc tế. Với tư cách là người theo sát tiến trình này, ông ấn tượng nhất điều gì từ sự kiện tại Việt Nam?

- Tôi phải nói rằng mình thực sự rất ấn tượng với buổi lễ khai mạc. Tôi bị thu hút khi xem phần trình diễn lớn mở đầu. Nó vừa thể hiện lịch sử của Internet, vừa cho thấy sự gia tăng đáng kể của tội phạm mạng.

Đồng thời, sự kiện này cũng thể hiện tầm quan trọng mà Việt Nam dành cho lễ ký kết Công ước về chống tội phạm mạng, cũng như cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đối với chủ đề quan trọng này.

Tất cả các quốc gia đã trải qua quá trình đàm phán rất dài, tôi nhớ có chủ đề mà các nước đã ngồi thảo luận liên tục với nhau khoảng 420 giờ. Điều đó cho thấy mức độ phức tạp và khó khăn của các cuộc thương lượng, với rất nhiều chủ đề phải thống nhất.

Chúng tôi rất hài lòng với kết quả cuối cùng. Nó phù hợp với các công ước quốc tế khác và giúp mở rộng phạm vi của vấn đề này. Việc đảm bảo yếu tố quyền con người được lồng ghép chặt chẽ trong Công ước là điều rất quan trọng. Tôi hy vọng rằng tất cả các quốc gia sẽ sớm ký kết, thực thi Công ước này và cùng nhau làm cho cuộc chiến chống tội phạm mạng hiệu quả hơn hiện nay.

- Sau khi ký kết, đâu là bước đi quan trọng nhất để đảm bảo Công ước thực sự đi vào cuộc sống, thay vì chỉ dừng ở cam kết trên giấy?

- Trước hết, tất cả quốc gia cần ký kết. Hà Lan vì lý do hành chính nên chưa thể ký ngay hôm nay, nhưng chúng tôi sẽ ký trong tương lai rất gần. Sau đó, các nước ký kết cần phê chuẩn Công ước, và cần ít nhất 40 quốc gia phê chuẩn thì Công ước mới có hiệu lực thi hành.

Tiếp theo, điều quan trọng là phải chuyển Công ước vào thực tế, nghĩa là nội hóa luật vào pháp luật quốc gia. Bên cạnh đó, Công ước cũng là nền tảng để các nước hợp tác với nhau, bởi chống tội phạm mạng đòi hỏi sự phối hợp quốc tế. Một phần nội dung rất quan trọng trong Công ước là nâng cao năng lực.

Chúng tôi đang hợp tác với nhiều quốc gia và với UNODC (Văn phòng Liên Hợp quốc về ma túy và tội phạm) để giúp tăng cường năng lực cho các nước đã ký, xây dựng khả năng chống chịu trước tội phạm mạng và cuối cùng là giúp người dân tự bảo vệ mình tốt hơn.

- Việt Nam được đánh giá cao khi đăng cai sự kiện này, thể hiện vai trò chủ động trong ngoại giao đa phương. Từ góc nhìn của ông, điều này nói gì về vị thế và cam kết của Việt Nam đối với an ninh mạng toàn cầu?

- Tôi cho rằng sự kiện này thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đối với Công ước, cũng như cho thấy Việt Nam đánh giá cao tầm quan trọng của an ninh mạng và công tác phòng chống tội phạm mạng.

Chúng tôi cũng đang hợp tác chặt chẽ với các nước ASEAN. Đây là một trong những khu vực trọng điểm của chúng tôi trong công tác xây dựng năng lực. Chúng tôi hy vọng sẽ góp phần củng cố năng lực của Việt Nam trong khu vực ASEAN.

Ví dụ, vào tháng 11 tới, chúng tôi sẽ phối hợp với Ban Thư ký ASEAN và Singapore tổ chức Đối thoại khu vực về an ninh mạng, quy tụ các quốc gia cùng bàn thảo về những vấn đề quan trọng nhất trong lĩnh vực an ninh mạng trong đó có tội phạm mạng.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang thay mặt chính phủ Việt Nam ký Công ước về chống tội phạm mạng

- Ở góc độ hợp tác kinh tế, việc Việt Nam trở thành trung tâm tổ chức ký kết Công ước sẽ mở ra cơ hội nào cho đầu tư nước ngoài, đặc biệt trong lĩnh vực an ninh mạng hay chuyển đổi số không, thưa ông?

- Tôi tin là có. Hiện Hà Lan đã có nhiều doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam. Tôi biết Việt Nam có rất nhiều tiềm năng ở nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như Heineken đang hoạt động trong ngành bia, một số doanh nghiệp khác trong lĩnh vực khai khoáng.

Chúng tôi hy vọng rằng trong lĩnh vực số và an ninh mạng, sẽ có thêm nhiều công ty Hà Lan đến Việt Nam tìm hiểu cơ hội đầu tư. Dĩ nhiên, vị trí địa lý Việt Nam ở khá xa, nhưng chúng tôi sẽ khuyến khích các doanh nghiệp Hà Lan tìm hiểu thị trường, góp phần tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh mạng. Còn cuối cùng, việc lựa chọn ưu tiên đầu tư vẫn thuộc về từng doanh nghiệp.

- Trong bài phát biểu của mình, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc có đề cập đến việc Công ước có quy định rằng việc sử dụng hình ảnh cá nhân mà không được phép là hành vi phạm tội. Ông nghĩ sao về điều này? Liệu điều đó có gây khó khăn cho báo chí, nhà xuất bản hay các công ty mạng xã hội không?

- Việc sử dụng ảnh cá nhân mà không có sự cho phép sẽ bị coi là hành vi phạm tội. Đây là một vấn đề rất nhạy cảm, để cân bằng giữa quyền riêng tư và việc phòng chống tội phạm mạng luôn là điều khó.

Chúng tôi đã thảo luận rất kỹ về chủ đề này trong suốt quá trình đàm phán. Nhưng chúng tôi hài lòng vì ngôn ngữ trong Công ước đã thể hiện rõ yếu tố bảo vệ quyền con người. Những quy định tương tự cũng đã được lồng ghép trong các hiệp ước khác liên quan đến không gian mạng.

Điều đó có nghĩa là chúng ta cần nhìn nhận song song cả quyền riêng tư cá nhân và nhu cầu của cơ quan thực thi pháp luật trong việc phòng chống tội phạm. Đây là sự cân bằng tinh tế, và vì vậy, trong luật pháp quốc gia cần có cơ chế kiểm soát và trách nhiệm giải trình rõ ràng để đảm bảo quyền lợi của công dân được bảo vệ.

- Tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh Hà Nội là “thành phố hiếu khách và an toàn”. Là người từng đến Việt Nam cách đây hàng chục năm trước, ông cảm nhận gì về sự thay đổi và năng lượng mới của Hà Nội hôm nay?

- Tôi từng đến đây lần đầu cách đây 30 năm, khi còn là khách du lịch. Khi đó tôi đã rất ấn tượng với Hà Nội, một thành phố duyên dáng, tràn ngập xe đạp. Giờ thì cảnh đó không còn nữa, nhưng tối qua tôi đi dạo quanh khu phố cổ và nhận ra rằng Hà Nội vẫn giữ được vẻ đẹp và nét duyên vốn có.

Tôi rất vui khi được quay lại và thấy sự năng động của Việt Nam. Người dân rất năng động, có tinh thần kinh doanh và sáng tạo. Thực sự tôi rất ấn tượng, và thật tiếc là tôi phải rời Việt Nam vào thứ Hai tới mặc dù tôi muốn ở lại lâu hơn.

Lần trước, tôi từng đạp xe từ Hà Nội vào TP Hồ Chí Minh, một chuyến đi đầy ấn tượng, và tôi muốn được làm lại điều đó một lần nữa.

- Xin cảm ơn ông về những chia sẻ thú vị này!

Đăng Khoa