Cô nàng Kinh Bắc mang quan họ ra thế giới

Minh Ngọc cùng Quốc kỳ rạng rỡ bên chiếc cúp Vàng tại Liên hoan Nghệ thuật châu Á 2025.

Giành giải Vàng với ca khúc Gửi về Quan họ (nhạc sĩ Đức Miêng) tại Liên hoan Nghệ thuật châu Á (Singapore) diễn ra vào tháng qua. Minh Ngọc trên sân khấu quốc tế với hình ảnh liền chị trẻ trung trong tà áo tứ thân đã để lại ấn tượng mạnh với bạn bè năm châu. Ngay sau khi trở về, bạn đã có cuộc trò chuyện về hành trình nghệ thuật, tư duy gìn giữ và làm mới văn hóa dân tộc, cũng như ước mơ đưa dân ca Việt vươn xa.

Lớn lên giữa cái nôi Quan họ, bạn có từng nghĩ âm nhạc dân gian – thứ rất truyền thống – sẽ là “chìa khóa” đưa mình đến những sân khấu quốc tế như hiện tại?

Minh Ngọc: Lúc nhỏ mình chỉ đơn giản thích hát Quan họ vì thấy đẹp, thấy thân thuộc. Mình vẫn còn nhớ những ngày đầu được biểu diễn là ở một sân khấu nhỏ tại trường học, mình mặc áo tứ thân, dù lúc ấy còn chưa hiểu nhiều, nhưng cảm giác đứng trên sân khấu, hát tiếng hát quê mình, khiến tim mình rung lên. Mình không nghĩ Quan họ sẽ dẫn mình đi xa như hôm nay, nhưng đến khi bước lên sân khấu quốc tế, mình mới hiểu: từ những điều rất xưa, rất nhỏ bé ấy lại có sức mạnh chạm đến trái tim của người nghe khắp nơi.

Từ dấu ấn tại cuộc thi Tuyệt đỉnh song ca nhí năm 2018 đến quá trình học tập bài bản tại Học viện Âm nhạc Quốc gia, điều gì đã giúp bạn đủ tự tin chọn dân ca, đặc biệt là Quan họ làm con đường nghệ thuật lâu dài giữa vô vàn lựa chọn hiện đại? Trên hành trình ấy, đã bao giờ Ngọc cảm thấy cô đơn trong chính lựa chọn của mình?

Minh Ngọc: Khi tham gia Tuyệt đỉnh song ca nhí, bài hát đầu tiên mình thể hiện là làn điệu dân ca Quan họ "Buôn bấc buôn dầu". Ngay từ lúc ấy, mình đã muốn mang Quan họ đến cuộc thi để mọi người hiểu thêm về Bắc Ninh quê hương mình. Tình yêu và niềm tự hào ấy trở thành động lực lớn, giúp mình đủ tự tin bước tiếp với dân ca. Quá trình học tập bài bản tại Học viện Âm nhạc Quốc gia đã cho mình một nền tảng vững chắc – không chỉ về kỹ thuật, cảm xúc, mà quan trọng hơn là sự thấu hiểu văn hóa mình đang cất tiếng hát. Chính điều đó giúp mình vững vàng chọn dân ca, đặc biệt là Quan họ, làm con đường nghệ thuật lâu dài. Gen Z như mình có thể sống nhanh, sống số, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng mình quay lưng với truyền thống. Tự bản thân thấy mình đang sống rất “thật” khi đi cùng Quan họ – dù có đôi lúc thấy cô đơn, nhưng lại chưa bao giờ thấy lạc lõng.

Theo bạn, Quan họ có phải là điều gì đó quá cũ kỹ hay chỉ là cách ta kể lại nó chưa đủ gần? Bạn đã lựa chọn cách kể như thế nào để người trẻ tiếp cận Quan họ dễ hơn, từ đó truyền cảm hứng sáng tạo với chất liệu văn hóa dân tộc?

Minh Ngọc: Mình nghĩ, Quan họ không bao giờ cũ. Cái cũ nằm ở cách ta tiếp cận nó. Với mình, thay vì chỉ hát những bài xưa theo lối cũ, mình chọn cách kể lại – bằng hình ảnh đẹp, bằng video chỉn chu, bằng cảm xúc thực của người trẻ. Mình tin rằng văn hóa dân tộc không nên chỉ “được giữ gìn”, mà còn cần được “sống tiếp” – qua sáng tạo, qua kết nối, qua từng hơi thở thời đại.

Khi bước ra sân khấu quốc tế, bạn mang theo điều gì ngoài giọng hát và bộ trang phục truyền thống? Có áp lực gì khi đưa một nét văn hóa cổ đến trước bạn bè năm châu?

Minh Ngọc: Khi đứng trên sân khấu Liên hoan nghệ thuật Châu Á, mình không chỉ hát mà còn đang mang theo cả hồn quê, cả một nền văn hóa. Với áo tứ thân cùng làn điệu âm hưởng dân ca Quan họ là những hành trang chỉn chu bên ngoài, song từ bên trong mình ý thức rằng bản thân đang đại diện cho một vùng văn hóa. Ban đầu mình khá hồi hộp, nhưng rồi nghĩ: mình không chỉ hát cho giải thưởng, mà hát để bạn bè năm châu biết rằng Việt Nam có một thứ văn hóa mềm mại, sâu sắc và rất đẹp. Chính điều đó tiếp thêm sức mạnh cho mình trên chặng đường này.

Sau vinh quang ấy, bạn đang ấp ủ điều gì lớn hơn để đưa dân ca Quan họ, đến gần bạn bè quốc tế?

Minh Ngọc: Giải thưởng chỉ là một cột mốc. Mình vẫn đang tiếp tục thực hiện những hoạt động lan tỏa về văn hóa quê hương, đồng thời cũng đang ấp ủ một dự án đưa các làn điệu dân ca, không chỉ Quan họ – lên nền tảng số một cách sáng tạo hơn, tiếp cận gần hơn với giới trẻ trong nước cũng như quốc tế. Mình mong muốn tạo ra các sản phẩm có chiều sâu nhưng dễ tiếp cận – từ MV, podcast, đến các workshop cộng đồng. Không muốn hát một mình – mình muốn kéo thêm nhiều người trẻ cùng hát, cùng giữ, cùng kể những câu chuyện đẹp của văn hóa chúng mình.

Với hơn 207 nghìn người theo dõi và hàng triệu lượt thích, Minh Ngọc vẫn thường xuyên chia sẻ các dự án cá nhân và hoạt động văn hóa cộng đồng đến với người trẻ.

Sản phẩm âm nhạc trong album đầu tay của Minh Ngọc, kết hợp chất liệu truyền thống cùng phong cách thể hiện mới mẻ, thu hút sự quan tâm của nhiều khán giả.

Nếu có thể gửi một thông điệp đến các bạn trẻ về việc gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống, bạn sẽ muốn nói điều gì?

Minh Ngọc: Mình muốn nói với các bạn rằng: “Chúng ta không phải giữ văn hóa như một nghĩa vụ, mà hãy sống cùng nó như một phần của chính mình.” Khi mình thấy đẹp, mình sẽ tự muốn giữ. Khi mình hiểu, mình sẽ tự thấy tự hào. Và khi mình sống cùng nó, thì văn hóa ấy không bao giờ mất – mà sẽ luôn có một đời sống mới trong chính thế hệ mình.

Minh Ngọc cùng các bạn trẻ trong lớp học Intern Quan họ hè – nơi cô nàng mong muốn kết nối nhiều người cùng hát, cùng giữ và kể những câu chuyện đẹp về văn hóa.

Một vài thông tin về Minh Ngọc:

Ảnh: NVCC