Cơ hội bứt phá cho nông sản

Kỳ vọng vùng nguyên liệu tập trung

Ngay sau khi chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, ngành nông nghiệp và chính quyền các địa phương đã nhanh chóng bắt tay vào việc tổ chức sản xuất, kết nối vùng nguyên liệu với doanh nghiệp (DN) chế biến, tạo động lực phát triển công nghiệp chế biến sâu.

Mới đây, xã Măng Đen (Quảng Ngãi) ký kết với Công ty CP Chế biến nông sản Sao Mai về việc phối hợp quy hoạch và phát triển vùng trồng chanh dây quy mô từ 200 - 300ha, bảo đảm nguồn cung ổn định phục vụ chế biến. Thông qua đó, chuỗi liên kết giữa nông dân, DN và chính quyền bắt đầu được hình thành không chỉ riêng ngành hàng chanh dây, mà còn đối với dược liệu và các loại nông sản khác.

Lợi thế của xã Măng Đen là dư địa lớn về sản xuất nông sản với hơn 37,4 nghìn héc ta đất nông nghiệp. Đến nay, người dân đã chuyển đổi gần 1.300ha để trồng cà phê, dược liệu và rau, hoa, quả xứ lạnh.

Mô hình ứng dụng công nghệ để trồng cà chua bạch tuộc của anh Nguyễn Đức Tín, ở xã Măng Đen. Ảnh: PV

Chủ tịch UBND xã Măng Đen Phạm Văn Thắng cho biết, DN tham gia vào chuỗi liên kết không còn là câu chuyện tìm đầu ra ổn định cho nông sản theo cách bị động, mà là hướng đến sản xuất theo nhu cầu thị trường. Sự chủ động này giúp nông sản thoát khỏi tình trạng “được mùa mất giá”, nâng cao giá trị và vị thế trên thị trường.

Vì vậy, chuỗi liên kết hình thành không chỉ giúp nông dân có cơ hội tiếp cận với nguồn giống mới, kỹ thuật canh tác tiên tiến để nâng cao năng suất và chất lượng, mà còn kết nối với DN trong thu mua, chế biến. Qua đó, thúc đẩy hình thành vùng nguyên liệu lớn đảm bảo sản lượng ổn định, chất lượng đồng đều, nhằm nâng cao năng suất, góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp chế biến nông sản phát triển theo chiều sâu. Điều này giúp người dân yên tâm sản xuất, đảm bảo nguồn nguyên liệu đạt chất lượng và các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, nhằm gia tăng giá trị sản phẩm.

Tại xã Kon Đào (Quảng Ngãi), chính quyền địa phương cũng thu hút, kết nối DN tham gia hình thành chuỗi sản xuất đối với ngành hàng dược liệu và cây ăn quả. Chia sẻ về việc sẵn sàng hợp tác DN trong xây dựng vùng chuyên canh nông sản, dược liệu, ông A Tút, ở thôn Măng Rương bày tỏ, gia đình tôi trồng cà phê, mắc ca và một số loại dược liệu như nghệ, gừng, sâm Ngọc Linh. Vì vậy, tôi sẵn sàng "bắt tay" với DN nếu nguồn giống chất lượng, đầu ra rõ ràng. Nông dân và DN cũng đồng hành trong lúc thuận lợi lẫn khó khăn, rủi ro.

Câu nói ngắn gọn của ông A Tút thể hiện rõ tinh thần hợp tác, sẵn sàng thay đổi của nông dân để làm nông nghiệp bài bản và bền vững - nền tảng quan trọng để xây dựng vùng nguyên liệu chất lượng.

Nhìn nhận về triển vọng cho vùng chuyên canh nông sản, dược liệu của địa phương, Chủ tịch UBND xã Kon Đào Đặng Quang Hải nhấn mạnh, trên địa bàn xã có gần 2.800ha cây dược liệu và các loại cây lâu năm như cao su, mắc ca, cà phê... Thế nhưng, phương thức và quy trình canh tác của nông dân vẫn còn những hạn chế, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm.

Do đó, việc thu hút và kết nối DN hợp tác xây dựng vùng chuyên canh nguyên liệu lớn theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, tuần hoàn sẽ giúp gia tăng giá trị sản phẩm cũng như thu nhập cho nông dân.

Sẵn sàng cho những bước tiến dài

Thời gian qua, Hợp tác xã (HTX) Sản xuất và kinh doanh nấm Đức Nhuận, ở xã Long Phụng (Quảng Ngãi), chủ động đăng ký làm mới nhãn mác, bao bì và tham gia xúc tiến thương mại với các DN ngoài tỉnh để ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm. Điều này cho thấy sự chủ động của HTX khi không gian của tỉnh được mở rộng với nhiều tiềm năng, lợi thế trong sản xuất lẫn tiêu thụ sản phẩm.

Giám đốc HTX Sản xuất và kinh doanh nấm Đức Nhuận Lê Giang Phong cho hay, vùng nguyên liệu được quy hoạch, sản xuất gắn liền với chế biến, kết nối chặt chẽ với thị trường và mỗi nông dân là một mắt xích có giá trị trong chuỗi nông nghiệp hiện đại.

Với ý nghĩa ấy, ngoài việc chú trọng cải tiến quy trình sản xuất và chế biến, HTX phối hợp với nông dân mở rộng diện tích trồng nấm, phát triển các loại giống nấm mới. Qua đó, ổn định nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến nhằm đa dạng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Việc mở rộng quy mô tỉnh còn góp phần thúc đẩy DN địa phương liên kết giao thương, chia sẻ hệ thống logistics, quảng bá sản phẩm đặc trưng. Đồng thời, hình thành một hệ sinh thái DN mới năng động, sáng tạo, hỗ trợ nhau cùng phát triển bền vững.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hồ Trọng Phương, thu hút DN chế biến là giải pháp căn cơ bảo đảm đầu ra ổn định và bền vững cho sản phẩm. Do đó, song song với công tác quy hoạch xây dựng vùng nguyên liệu, ngành nông nghiệp nỗ lực kết nối DN hợp tác với nông dân cùng nhau phát triển ngành hàng theo chuỗi liên kết.

Đây sẽ là nền tảng để ngành nông nghiệp phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và đáp ứng nhu cầu thị trường... Ngành nông nghiệp cam kết sẽ đồng hành, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các bên phối hợp hiệu quả, góp phần nâng tầm giá trị nông sản của Quảng Ngãi trên thị trường trong nước và quốc tế.

MỸ HOA - NGỌC TRÂM