Cơ chế, chính sách đặc thù cho Hải Phòng mở ra cơ hội lớn cho đổi mới sáng tạo và công nghệ cao
Thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng, đa số các ý kiến đại biểu Quốc hội đều nhất trí và ủng hộ nghị quyết này và cho rằng đây là một bước tiến chiến lược để đưa Hải Phòng trở thành đầu tàu kinh tế, trung tâm logistics và đổi mới sáng tạo của cả nước.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai Sùng A Lềnh phát biểu trước Quốc hội. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Phát biểu trước Quốc hội sáng 13/6, đại biểu Sùng A Lềnh (Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai) cho rằng về quản lý đầu tư, dự thảo Nghị quyết trao quyền cho UBND Thành phố chấp thuận và điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án bến cảng, khu bến cảng với quy mô vốn từ 2.300 tỷ đồng trở lên. Điều này giúp rút ngắn thời gian triển khai các dự án lớn, tăng tính tự chủ, củng cố vị thế của Hải Phòng như một trung tâm logistics khu vực.
Về tài chính và ngân sách, Hải Phòng được được hưởng 100% số thu tăng thêm từ các khoản thu do việc điều chỉnh chính sách phí, lệ phí quy định tại điểm a khoản này (điểm b, Khoản 3, Điều 5). Đặc biệt (khoản 2 Điều 5), việc bổ sung 70% số tăng thu ngân sách trung ương từ hoạt động xuất nhập khẩu sẽ tạo nguồn lực tài chính dồi dào để đầu tư vào hạ tầng khu kinh tế, khu công nghiệp và đảo Bạch Long Vĩ, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.
Nghị quyết mở ra cơ hội lớn cho đổi mới sáng tạo và công nghệ cao. Các chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, cá nhân trong lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo, vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo sẽ thu hút nhân tài và doanh nghiệp công nghệ. Việc thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm và hỗ trợ thử nghiệm có kiểm soát các công nghệ mới sẽ tạo môi trường thuận lợi để Hải Phòng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu, thúc đẩy kinh tế số và kinh tế xanh.
Về quản lý đất đai và quy hoạch, các cơ chế đặc thù như thu hồi đất cho các dự án logistics, khu công nghiệp có diễn tích lơn, hay chuyển mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng với quy mô hợp lý, sẽ giúp tối ưu hóa quỹ đất, tạo điều kiện cho các dự án chiến lược. Việc thành lập Khu Thương mại tự do sẽ là cú hích lớn, giúp Hải Phòng thu hút đầu tư quốc tế, thúc đẩy xuất khẩu và phát triển dịch vụ chất lượng cao.
"Chúng ta có thể thấy, hiện nay cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang bắt đầu thay đổi toàn bộ viễn cảnh của dịch vụ kho bãi và phân phối hàng hóa trên toàn thế giới. Ngành logistics ngày càng khẳng định vai trò là một cấu phần thiết yếu của chuỗi cung ứng và động lực phát triển kinh tế bền vững, do đó, việc xây dựng các trung tâm logistics hiện đại, có quy mô lớn và năng lực tích hợp cao là xu thế tất yếu. Hải Phòng có lợi thế chiến lược là trung tâm cảng biển quốc tế, là đầu mối kết nối giao thông đa phương thức và là cửa ngõ xuất nhập khẩu trọng điểm phía Bắc đã được xác định trong các nghị quyết của Bộ Chính trị là động lực phát triển của vùng và quốc gia, có vai trò dẫn dắt trong phát triển lĩnh vực logistics", đại biểu Sùng A Lềnh phát biểu.
Đa số đại biểu Quốc hội cho rằng việc ban hành cơ chế, chính sách thí điểm thu hồi đất để phát triển trung tâm logistics tại thành phố Hải Phòng là hoàn toàn cần thiết và cấp thiết. Việc này không chỉ phù hợp với định hướng tại các quyết định của Chính phủ như Quyết định 1012/QĐ-TTg hay Quyết định 221/QĐ-TTg mà còn là điều kiện tiên quyết để hiện thực hóa các mục tiêu phát triển ngành logistics theo Chiến lược đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Đặc biệt, đây cũng là hành động cụ thể nhằm thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng về phát triển Hải Phòng trở thành trung tâm logistics và công nghiệp hiện đại mang tầm khu vực và quốc tế.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, khoản 1 Điều 6 dự thảo Nghị quyết quy định, thí điểm cho phép thành phố Hải Phòng thực hiện trình tự thủ tục rút gọn trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết. Khoản 2, Điều 6 dự thảo Nghị quyết quy định, UBND thành phố được bán nhà ở chung cư thuộc tài sản công do thành phố xây dựng từ ngân sách nhà nước hoặc theo hình thức hợp đồng BT hình thành từ sau năm 1994 đến trước ngày 1/1/2025.
Về thành lập Khu thương mại tự do tại Hải Phòng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng, việc thí điểm thành lập Khu thương mại tự do là cần thiết, là quyết tâm chính trị của thành phố Hải Phòng và Chính phủ; có đủ căn cứ chính trị, cơ sở pháp lý. Tuy nhiên, đây là vấn đề lớn, không chỉ mang tính chất kinh tế mà liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Do vậy, cần đánh giá tác động đến tăng trưởng kinh tế, ngân sách, xã hội; tính lan tỏa vùng miền...; cơ chế quản lý rủi ro, cơ chế giám sát bảo đảm thông thoáng song giữ vững an toàn tài chính, an ninh kinh tế, trật tự xã hội; trách nhiệm trong triển khai của các cá nhân, tổ chức liên quan.