'Cò' cầu thủ nhập tịch Malaysia bóc trần sự thật bê bối của FAM

Bóng đá Malaysia đang trải qua một trong những giai đoạn hỗn loạn nhất trong nhiều năm gần đây sau khi Liên đoàn bóng đá Thế giới (FIFA) ra lệnh cấm thi đấu 12 tháng đối với bảy cầu thủ nhập tịch mang dòng máu lai vì cáo buộc gian lận giấy tờ liên quan đến quyền công dân.

Quyết định này đã khiến Liên đoàn bóng đá Malaysia (FAM) phải đối mặt với án phạt tiền và còn khiến dư luận đặt ra hàng loạt câu hỏi về vai trò của các đại lý cầu thủ (giới bóng đá thường gọi là “cò”) trong toàn bộ quá trình xác minh, cũng như mức độ minh bạch của hệ thống tuyển chọn cầu thủ quốc tịch lai mà Malaysia đang vận hành.

“Cò” phản ứng FAM

Giữa làn sóng chỉ trích và nghi ngờ, một người đại diện bóng đá giấu tên đã lên tiếng chia sẻ góc nhìn từ bên trong ngành. Theo ông, những cáo buộc rằng các đại lý “cung cấp thông tin sai lệch” hay “làm giả hồ sơ quốc tịch” là những hiểu lầm phổ biến. “Vai trò của chúng tôi chỉ giới hạn ở việc xác định và giới thiệu những cầu thủ có tiềm năng và có gốc gác Malaysia với FAM. Chúng tôi không trực tiếp xử lý bất kỳ loại giấy tờ hay hồ sơ cầu thủ nhập tịch Malaysia nào cả”, ông khẳng định.

FIFA đã phát hiện có 7 cầu thủ nhập tịch Malaysia sử dụng giấy tờ giả mạo trong trận thắng đậm Việt Nam 4-0 ngày 10-6 ở vòng loại Asian Cup 2027. Ảnh: CCT.

Người đại diện này nói thêm rằng trong một số trường hợp, cầu thủ do ông quản lý từng hoàn tất thủ tục nhập tịch nhưng toàn bộ quá trình được thực hiện bởi câu lạc bộ và cơ quan chức năng Malaysia, không có sự can thiệp của đại lý. “Tôi chỉ là người mở ra cánh cửa ban đầu, còn tất cả quy trình hành chính đều nằm trong tay FAM và chính phủ. Tôi hoàn toàn không có quyền hay khả năng “làm giả giấy tờ” cầu thủ nhập tịch Malaysia như nhiều người nghĩ”.

Phát biểu này được xem là phản ứng gián tiếp trước tuyên bố gần đây của FAM, trong đó liên đoàn cho biết một nhân viên đã tải lên các tài liệu do người đại diện cung cấp, một chi tiết khiến vụ việc càng thêm rắc rối. Sau quyết định đình chỉ của FIFA, nhiều người bắt đầu đặt nghi vấn: liệu các đại lý có thể đã vô tình hoặc cố ý cung cấp những thông tin chưa được xác minh kỹ lưỡng?

Theo người đại diện giấu tên, có thể một vài cầu thủ trong nhóm 7 người bị cấm thi đấu ban đầu được FAM tiếp cận thông qua các đại lý trung gian. “Chúng tôi thường là người đầu tiên phát hiện ra cầu thủ có nguồn gốc Malaysia,, có thể mẹ hoặc ông bà họ từng là người Malaysia, và sau đó giới thiệu cho liên đoàn. Nhưng việc xin nhập tịch thật sự phải diễn ra trong nước, do cơ quan chính phủ Malaysia chịu trách nhiệm. FIFA chỉ giám sát khía cạnh thể thao, đảm bảo cầu thủ đó đủ điều kiện thi đấu cho quốc gia”.

FAM cùng 7 cầu thủ nhập tịch Malaysia bị cho là gian lận đang chịu án phạt tiền của FIFA. Ảnh: NST.

FIFA có những quy định rất chặt chẽ về tư cách cầu thủ. Một cầu thủ nhập tịch Malaysia có thể đại diện cho bóng đá quốc gia dựa trên hai yếu tố chính: dòng dõi (thông qua cha mẹ hoặc ông bà) hoặc nơi cư trú hợp pháp trong một khoảng thời gian nhất định, thường là 5 năm. Không có khái niệm “cầu thủ di sản” chính thức nào trong tài liệu của FIFA, dù cụm từ này được sử dụng rộng rãi tại Đông Nam Á để chỉ những cầu thủ mang dòng máu lai.

“FIFA không chấp nhận bất kỳ hình thức gian dối nào liên quan đến hồ sơ quốc tịch. Nếu giấy tờ không rõ ràng, khả năng bị cấm thi đấu là rất cao”, người đại diện khẳng định.

Ông cũng cho biết công việc của các đại lý thực chất mang tính “trinh sát” nhiều hơn là “hành chính”. Một đại lý có thể xem cầu thủ thi đấu ở châu Âu hay Úc, phát hiện anh ta có gốc Malaysia, rồi giới thiệu lại cho FAM. “Chúng tôi thường gửi thông tin cơ bản, có thể nói “Mẹ của cầu thủ này sinh ra ở Penang” hay “Ông nội của anh ấy từng sống ở Kuala Lumpur”. Nhưng từ đó đến việc đủ điều kiện thi đấu cho Malaysia là cả một chặng đường dài và đầy thủ tục pháp lý”, ông nói.

Cầu thủ nhập tịch Malaysia và con dao hai lưỡi

Chiến dịch "đi tắt, đón đầu" của bóng đá Malaysia với lực lượng nhập tịch bị xem là chưa minh bạch. Ảnh: CCT.

Sự kiện này đã khiến FAM phải nhìn lại chiến lược dựa vào cầu thủ nhập tịch Malaysia, vốn là xu hướng phổ biến trong những năm gần đây. Những gương mặt như Dion Cools, Brendan Gan hay Stuart Wilkin từng được xem là những ví dụ thành công khi họ giúp Malaysia mạnh mẽ hơn ở các giải đấu quốc tế. Tuy nhiên, lệnh cấm của FIFA đã đặt ra câu hỏi: liệu Malaysia đã quá phụ thuộc vào cầu thủ gốc nước ngoài thay vì phát triển hệ thống đào tạo nội địa?

Một số chuyên gia trong khu vực cho rằng sự thiếu đồng bộ giữa FAM và các cơ quan chính phủ là nguyên nhân dẫn đến rủi ro hiện nay. Ở Thái Lan hay Philippines, quá trình xác minh quốc tịch được thực hiện chặt chẽ hơn, có sự phối hợp giữa Bộ Nội vụ, Bộ Ngoại giao và Liên đoàn bóng đá. Trong khi đó, tại Malaysia, việc tuyển chọn cầu thủ lai phần lớn do FAM dẫn dắt, đôi khi thiếu giám sát pháp lý cần thiết.

Cũng trong bối cảnh này, vấn đề “phí đại lý” được đưa ra thảo luận. Dù không rõ đại lý tại Malaysia nhận được bao nhiêu cho mỗi thương vụ, nhưng ở châu Âu, con số này có thể lên đến hàng triệu bảng Anh. Theo một báo cáo thể thao vừa công bố, từ tháng 2-2024 đến tháng 2-2025, Chelsea đã chi hơn 60 triệu bảng cho phí đại lý, trong khi Manchester City chi khoảng 52 triệu bảng. Tổng cộng, 20 CLB ở giải Ngoại hạng Anh đã bỏ ra 409,1 triệu bảng Anh, chỉ giảm nhẹ so với mùa trước.

Đội tuyển Malaysia đang đối diện "án treo" và có thể bị trừ điểm hoặc loại khỏi Asian Cup 2027. Ảnh: CCT.

Phí đại lý thường được thanh toán bởi khách hàng, nhưng trong các thương vụ chuyển nhượng, CLB mua thường là bên trực tiếp trả tiền cho người đại diện thay cho cầu thủ. “Ở cấp độ cao nhất, đại lý đóng vai trò cực kỳ quan trọng, không chỉ trong việc thương lượng mà còn tạo ra những mối quan hệ giúp cầu thủ phát triển sự nghiệp. Tuy nhiên, điều đó cũng khiến họ trở thành trung tâm của mọi tranh cãi khi có sự cố xảy ra”, vị đại diện ẩn danh thừa nhận.

Sự việc tại Malaysia có thể gây thức tỉnh cho nhiều nền bóng đá đang chạy đua trong việc tìm kiếm nhân tài gốc ngoại. Khi danh tiếng và tương lai của cả một nền bóng đá bị đe dọa bởi những sơ hở trong khâu quản lý, mọi con mắt sẽ hướng về phía các liên đoàn và người đại diện, những người đứng giữa ranh giới mỏng manh giữa khát vọng nâng tầm bóng đá quốc gia và trách nhiệm pháp lý nghiêm ngặt trên trường quốc tế.

NGỌC ANH