Chuyện những người gieo chữ giữa đại ngàn

Những người bám bản gieo chữ

Điểm trường Cà Lò thuộc Trường Phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT) Tiểu học Khánh Xuân là nơi học tập của 21 học sinh, 100% là con em dân tộc Dao. Giữa điều kiện khắc nghiệt của vùng cao, việc duy trì lớp học nơi đây là sự nỗ lực phi thường của thầy cô, chính quyền, người dân và đặc biệt là những “mầm non” nơi đây.

Cô giáo Hứa Thị Tuyến, Hiệu trưởng Trường PTDTBT Tiểu học Khánh Xuân, cho biết: Cà Lò là điểm trường xa và khó nhất của xã. Giáo viên phải vượt hàng chục cây số đường rừng, nhiều đoạn phải dắt xe mới vào được lớp. Nhưng nhờ sự kiên trì của thầy cô và sự đồng lòng của người dân, đến nay, 100% trẻ hoàn thành chương trình lớp học.

Trước đây, lớp học ở xóm Cà Lò chỉ là những gian nhà tạm mùa mưa dột nát, mùa đông gió lùa, bàn ghế xiêu vẹo. Nay, nhờ sự quan tâm của các cấp, ngành và những tấm lòng thiện nguyện, các phòng học mới được dựng theo kiểu nhà lắp ghép khang trang và đầy đủ tiện nghi hơn. Nền lớp được lát phẳng, mái không còn dột, bàn ghế và bảng viết được thay mới, tạo môi trường học tập an toàn, thân thiện cho học sinh.

Giữa sương núi của xóm Cà Lò, các thầy cô giáo vẫn đều đặn lên lớp mỗi ngày. Nhiều người đã gắn bó với bản nhiều năm, quen từng con dốc, từng nóc nhà. Trong đó, cô Lý Thanh Trầm, giáo viên Trường PTDTBT Tiểu học Khánh Xuân, là một trong những người dành cả tuổi trẻ cho vùng đất này.

Cô giáo Lý Thanh Trầm bền bỉ gieo chữ và vun đắp ước mơ cho học sinh vùng cao.

Sáu năm đứng lớp ở điểm trường Cà Lò, cô Trầm vừa là cô giáo, vừa là người mẹ thứ hai của học sinh. Chính cô là người đã vận động các tổ chức thiện nguyện, kêu gọi hỗ trợ kinh phí xây dựng bếp ăn trị giá hơn 120 triệu đồng. Cô chia sẻ giản dị: Tôi chỉ mong các em được ăn đủ, học đều. Khi thấy các em ngồi bên mâm cơm nóng giữa mùa đông, tôi thấy bao vất vả đều xứng đáng.

Những ngày mưa núi tràn về, con đường từ trung tâm xã Khánh Xuân bị chia cắt, cô Lý Thanh Trầm vẫn kiên trì dắt xe vượt dốc, lội suối để kịp đến lớp. Hơn mười ba năm công tác, sáu năm ở điểm trường này, cô đã quen với nhịp sống xa nhà, quen cả tiếng gió hun hút thổi qua mái lớp mỗi chiều nhớ con. Cô bảo, cuộc đời người giáo viên vùng cao là chuỗi ngày “lên lớp ở bản, xuống núi là chiều, về nhà chỉ kịp nghe tiếng con qua điện thoại”.

Với những giáo viên như cô Trầm, khái niệm “hy sinh” không phải là lời nói lớn lao, mà là điều diễn ra mỗi ngày. Họ chọn xa gia đình để mang lại cho những đứa trẻ vùng cao cơ hội được biết chữ, được sống trong tình thương và hy vọng. Hình ảnh những giáo viên như cô Trầm là minh chứng cho nghị lực, cho tinh thần “cắm bản” của đội ngũ nhà giáo vùng cao, những người đang biến chính sách thành hành động, biến tình yêu nghề thành động lực phát triển.

Cô giáo Hứa Thị Tuyến cho biết thêm: Đội ngũ giáo viên vùng cao của chúng tôi thật sự đáng quý. Nhiều người như cô Trầm đều phải xa gia đình hàng tuần, có khi cả tháng mới về một lần. Nhưng chưa ai rời bỏ lớp, chưa ai than vãn. Chính lòng yêu nghề và trách nhiệm đã giữ họ lại giữa núi rừng này.

Khi tiếng trống trường vang lên giữa lưng chừng núi, là lúc những người thầy, người cô ấy lặng lẽ bước qua nỗi cô đơn của riêng mình để đến với học trò.

Từ chính sách đến cuộc sống ở Cà Lò

Cà Lò hôm nay không chỉ đổi thay bởi lòng người, mà còn nhờ sự lan tỏa của những chính sách nhân văn từ Trung ương đến địa phương. Nghị quyết số 71/NQ-TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị xác định: “Ưu tiên chính sách đặc thù, vượt trội cho đội ngũ nhà giáo; nâng phụ cấp ưu đãi nghề đối với giáo viên vùng đặc biệt khó khăn lên mức 100%”, hay Nghị định số 76/2019/NĐ-CP của Chính phủ tiếp tục khẳng định quyền lợi của cán bộ, công chức, viên chức công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, quy định cụ thể các chính sách hỗ trợ về thu hút, đi lại và nhà ở công vụ, giúp giáo viên vùng cao như Khánh Xuân ổn định cuộc sống, yên tâm gắn bó với nghề; Nghị quyết số 08/2023/NQ-HĐND ngày 27/4/2023 của HĐND tỉnh bổ sung cơ chế phân bổ ngân sách ưu tiên cho giáo dục miền núi, vùng dân tộc thiểu số, tập trung đầu tư cơ sở vật chất, nhà ở giáo viên và bếp ăn bán trú… Những nghị quyết ấy không còn là con chữ trong văn bản hành chính, mà đã thực sự đi vào cuộc sống nơi những bản làng xa xôi như xóm Cà Lò. Ở đó, các thầy cô có thêm niềm tin để ở lại, học sinh có thêm điều kiện để đến lớp, và phụ huynh có thêm động lực để cùng nhà trường giữ gìn con chữ.

Những bữa cơm đủ đầy trong bếp mới giúp học sinh Cà Lò yên tâm đến lớp.

Theo đồng chí Tô Đức Bình, Chủ tịch UBND xã Khánh Xuân, sau khi sáp nhập hành chính, xã tăng cường phối hợp với ngành giáo dục và đào tạo trong công tác huy động học sinh ra lớp, chăm lo đời sống giáo viên, đồng thời ưu tiên đầu tư cho các điểm trường vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. “Chúng tôi xác định giáo dục là trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển vùng cao. Xã đang tích cực triển khai các chính sách của Trung ương và tỉnh, kết hợp với nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ cơ sở vật chất, thiết bị học tập cho các điểm trường như Cà Lò. Bên cạnh đó, xã cũng vận động doanh nghiệp, mạnh thường quân, các đoàn thiện nguyện đồng hành với thầy và trò trong việc xây dựng nhà ở giáo viên, bếp ăn bán trú, cải thiện điều kiện học tập. Mục tiêu là duy trì 100% học sinh hoàn thành chương trình học và không để bất kỳ em nhỏ nào bị bỏ lại phía sau”.

Nhờ sự đồng lòng của chính quyền, nhà trường và người dân, những lớp học sáng đèn, sân trường rộn rã tiếng cười, bếp ăn tỏa khói chiều những hình ảnh giản dị ấy là minh chứng cho hành trình dài của niềm tin, nghị lực và tình yêu con chữ nơi vùng cao Khánh Xuân. Xóm Cà Lò hôm nay không còn là vùng “trắng chữ”. Nơi ấy, những chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước, cùng với tinh thần tận tụy của người thầy, đã kết nối niềm tin, nuôi dưỡng ước mơ và thắp lên hy vọng về một ngày mai tươi sáng hơn cho vùng cao mây phủ.

Huyền Trang