Chuyện gì đang xảy ra ở Los Angeles?

Cảnh sát bắt giữ một người biểu tình chặn lối vào gara của Tòa nhà Liên bang Los Angeles.

Ngày 7/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu triển khai tối thiểu 2.000 binh sĩ thuộc lực lượng Vệ binh Quốc gia đến Los Angeles, California. Ông Trump tuyên bố bất kỳ hành vi cản trở lực lượng di trú thi hành nhiệm vụ sẽ bị coi là “nổi loạn”.

Theo New York Times, quyết định điều động quân đội liên bang đánh dấu một bước leo thang chưa từng có, đưa Los Angeles trở thành tâm điểm mới trong chiến dịch trấn áp nhập cư của chính quyền Trump.

Thống đốc bang California, ông Gavin Newsom, chỉ trích gay gắt lệnh điều động và cho rằng đây là một hành vi “khiêu khích có chủ đích”, không những không giải quyết được vấn đề mà còn làm gia tăng căng thẳng.

Trong ngày 7/6, biểu tình lan rộng tại khu trung tâm Los Angeles và thành phố Paramount. Ở một số khu vực, lực lượng chức năng đã sử dụng đạn cao su và lựu đạn gây choáng để giải tán đám đông.

Tuy nhiên, đến sáng 8/6 (giờ địa phương), vẫn chưa thấy bóng dáng binh sĩ Vệ binh Quốc gia trên đường phố. Các cuộc biểu tình tạm thời lắng dịu, nhưng những người tổ chức tuyên bố sẽ tiếp tục kêu gọi xuống đường vào cuối ngày.

Những người biểu tình cầm biểu ngữ khi tập trung quanh Tòa nhà Liên bang Los Angeles ngày 6/6.

Biểu tình diễn ra như thế nào?

Làn sóng biểu tình bùng phát tại Los Angeles từ ngày 6/6 sau khi lực lượng đặc nhiệm của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) tiến hành đột kích đồng loạt tại ít nhất ba địa điểm trong thành phố. Các đặc vụ mang theo vũ khí và trang bị chiến thuật, tập trung vào việc bắt giữ người nhập cư không giấy tờ ngay tại nơi làm việc.

Chiến dịch này được xem là một phần trong giai đoạn mới của chính sách kiểm soát nhập cư dưới thời Tổng thống Trump, trong đó tập trung ngày càng nhiều vào các cơ sở lao động. Theo một quan chức giấu tên thuộc Bộ An ninh Nội địa Mỹ, chỉ riêng trong ngày 6/6, đã có 121 người bị bắt giữ trên khắp thành phố.

Cảnh sát cho biết các cuộc biểu tình ban đầu diễn ra trong ôn hòa. Tuy nhiên, đến ngày 7/6, một số điểm nóng - đặc biệt là ở thành phố Paramount, nơi có đông cộng đồng người gốc Mỹ Latinh, bắt đầu xuất hiện đụng độ.

Một số người biểu tình đã ném đá vào cảnh sát. Lực lượng chức năng đáp trả bằng lựu đạn gây choáng và đạn cao su. Sở Cảnh sát trưởng Quận Los Angeles khẳng định các hành vi bạo lực đã vượt giới hạn và cần thiết phải can thiệp.

Sở Cảnh sát Los Angeles cho biết họ đã bắt giữ một số người biểu tình gần Trung tâm giam giữ Metropolitan trong ngày 7/6.

Vệ binh quốc gia là gì?

Vệ binh Quốc gia là lực lượng vũ trang đặc biệt duy nhất tại Mỹ có thể được cả thống đốc bang lẫn tổng thống liên bang huy động. Lực lượng này thường xuyên huấn luyện như một đơn vị dự bị của Lục quân nhưng các thành viên vẫn có thể làm việc trong các ngành nghề dân sự khi không được triệu tập.

Vệ binh Quốc gia thường được điều động trong các tình huống khẩn cấp như bão lũ, cháy rừng hoặc thiên tai quy mô lớn. Trong trường hợp bất ổn dân sự, tổng thống cũng có thể kích hoạt lực lượng này.

Lần gần đây nhất lực lượng Vệ binh Quốc gia được điều động để đối phó bất ổn xã hội là vào năm 1992, khi bạo loạn nổ ra ở Los Angeles sau phán quyết trắng án cho bốn cảnh sát da trắng trong vụ đánh đập Rodney King - một người đàn ông da đen. Thông tin này được đăng tải trên trang chính thức của lực lượng Vệ binh Quốc gia.

Một quan chức cấp cao cho biết vào tối 7/6 rằng lực lượng sẽ tới nơi trong vòng 24 giờ.

Giới chức Mỹ nói gì?

Trong nội bộ chính quyền Trump, một số quan chức cao cấp tỏ ra không hài lòng với cách giới chức bang California xử lý tình hình. Họ cho rằng phản ứng của bang là chưa đủ mạnh để kiểm soát biểu tình.

Ngược lại, các lãnh đạo đảng Dân chủ tại bang đã chỉ trích quyết định của Tổng thống Trump, cho rằng ông đang lạm quyền và cố tình tạo ra “một màn trình diễn chính trị”.

Stephen Miller - Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng, gọi các cuộc biểu tình là “nổi loạn” trên mạng xã hội. Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth thậm chí còn cảnh báo khả năng triển khai cả Thủy quân Lục chiến từ Trại Pendleton nếu tình hình tiếp tục leo thang. Ông khẳng định lực lượng này đã được đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ.

Dù một số cuộc biểu tình trở nên hỗn loạn, các lãnh đạo địa phương ở Quận Los Angeles trong ngày 7/6 vẫn chưa đề nghị hỗ trợ từ chính phủ liên bang.

Thống đốc Gavin Newsom lên án gay gắt lệnh của ông Trump, cho rằng tổng thống “muốn có một màn trình diễn”. Thị trưởng Los Angeles, bà Karen Bass, cũng cho rằng việc triển khai Vệ binh Quốc gia “không mang lại lợi ích gì”, và thành phố có đủ năng lực kiểm soát tình hình.

Bà cho biết đã liên lạc với cả Nhà Trắng và ông Thomas Homan - người phụ trách các vấn đề biên giới.

Los Angeles từ lâu được xem là “thành phố trú ẩn” của người nhập cư. Tính đến năm 2024, nơi đây có hơn 1,35 triệu người nhập cư sinh sống, chiếm khoảng 34% dân số toàn thành phố.

Ngay từ khi trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã tăng cường các biện pháp siết chặt biên giới và trục xuất người nhập cư không hợp pháp - một trong những cam kết quan trọng trong chiến dịch tranh cử của ông.

Minh An

Ảnh: Reuters