Chuyển đổi xanh, chuyển đổi số là hai yếu tố căn bản cấu thành một xu thế tất yếu, không thể đảo ngược

Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Phiên đối thoại "60 phút cùng Thủ tướng Chính phủ Việt Nam". (Ảnh: THANH GIANG)

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đối thoại với Giám đốc điều hành Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) Stephan Mergenthaler xoay quanh nội dung: “Chuyển đổi kép từ chiến lược đến hành động - Định hình Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình”.

Sau khi kết thúc đối thoại, phát biểu ý kiến định hướng, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, sau 2 ngày làm việc khẩn trương và một loạt các sự kiện (Triển lãm Tăng trưởng xanh, Tuần lễ Đổi mới, sáng tạo, khởi nghiệp…), Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025 với chủ đề “Chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số” đã thành công tốt đẹp với nhiều dấu ấn đặc biệt.

Thứ nhất, diễn đàn có ý nghĩa lịch sử: Lần đầu tiên Việt Nam phối hợp Diễn đàn Kinh tế thế giới tổ chức, tạo tiền đề để trở thành Diễn đàn kinh tế mùa thu thường niên tại Thành phố Hồ Chí Minh. Sự tham gia của lãnh đạo WEF và các thành viên khẳng định sự ủng hộ đối với sáng kiến này của Việt Nam.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chứng kiến lễ trao Biên bản ghi nhớ giữa Thành phố Hồ Chí Minh với Diễn đàn Kinh tế thế giới. (Ảnh: THANH GIANG)

Thứ hai, diễn đàn có quy mô và tầm vóc ấn tượng (hơn 1.500 đại biểu, gần 100 đoàn khách quốc tế; 10 Trung tâm Cách mạng Công nghiệp 4.0 và hơn 75 trung tâm khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trên toàn cầu). Thành phần tham dự bao trùm, toàn diện (từ giới trẻ, doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp vừa và nhỏ, các tập đoàn toàn cầu, từ chính quyền trung ương đến các chính quyền địa phương các nước).

Nội dung chiến lược, thiết thực tập trung vào 2 chuyển đổi có ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển của tất cả các quốc gia, 2 chuyển đổi đang định hình tương lai của nhân loại: chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

Đặt vấn đề, chúng ta tiếp thu được gì từ các thảo luận rất phong phú tại diễn đàn, Thủ tướng cho rằng có “5 điểm hội tụ nhận thức rất quan trọng”:

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu tham dự Phiên đối thoại. (Ảnh: THANH GIANG)

Một là, chúng ta cùng chia sẻ nhận thức chung về thế giới: Trong một thế giới đầy biến động, "phẳng" nhưng cũng rất "chông gai", với những vấn đề, thách thức mang tính toàn cầu, toàn dân, toàn diện, chúng ta đều nhất trí cao về việc tăng cường hơn nữa đoàn kết, hợp tác, đối thoại; đề cao chủ nghĩa đa phương, luật pháp quốc tế, củng cố và phát huy cao nhất tinh thần đoàn kết quốc tế để cùng nhau giải quyết những thách thức chung của thời đại.

Hai là, chúng ta cùng thống nhất rằng chuyển đổi xanh và chuyển đổi số là hai yếu tố căn bản cấu thành một xu thế tất yếu, không thể đảo ngược; chuyển đổi kép (xanh và số) đã trở thành yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu của các quốc gia để phát triển nhanh và bền vững.

Nếu chuyển đổi số cung cấp "tốc độ" và "sự thông minh" thì chuyển đổi xanh cung cấp "sự bền vững" và "tính nhân văn". Hai quá trình này đan xen, cộng hưởng sẽ là động lực chính của tăng trưởng toàn cầu trong tương lai.

Ba là, chúng ta đều chia sẻ “3 đòn bẩy then chốt” để thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển bền vững trong thời gian tới: Thể chế, nguồn lực và đổi mới sáng tạo.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu định hướng tại Phiên đối thoại. (Ảnh: THANH GIANG)

Về thể chế, chúng ta xác định cần xây dựng, hoàn thiện khung khổ pháp lý không chỉ để "quản lý" mà phải "kiến tạo phát triển". Trong đó, thể chế cần thúc đẩy phát triển công nghệ một cách bền vững, lấy con người là trung tâm; công nghệ phải phục vụ con người chứ không thay thế con người. Thể chế phải hài hòa hóa giữa quốc gia với khu vực và thế giới.

Về nguồn lực, chúng ta đã thảo luận kỹ về việc huy động nguồn lực tổng thể, cả về vốn, công nghệ và nhân lực. Về vốn, cần có đột phá trong việc khơi thông dòng vốn xanh (tín dụng xanh, trái phiếu xanh), phát triển thị trường carbon, và đặc biệt là đẩy mạnh mô hình hợp tác công-tư (PPP) để thu hút nguồn lực xã hội và đầu tư quốc tế.

Về công nghệ, cần ưu tiên hợp tác và chuyển giao công nghệ. Về nhân lực, đây là yếu tố quyết định, cần đào tạo và đào tạo lại để có nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của cả hai cuộc chuyển đổi xanh và số.

Về đổi mới sáng tạo, chúng ta đều nhất trí phải lấy khoa học công nghệ, đặc biệt là những công nghệ mới, tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) làm động lực cốt lõi.

Đổi mới sáng tạo phải đến từ doanh nghiệp, từ viện nghiên cứu và từ chính người dân, tạo thành một hệ sinh thái sáng tạo quốc gia, khơi dậy khát vọng và tinh thần đổi mới sáng tạo của toàn xã hội.

Bốn là, chúng ta đều nhất trí cách tiếp cận đặt con người ở vị trí trung tâm; con người vừa là chủ thể, là mục tiêu, là động lực, là nguồn lực phát triển; phát triển phải mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân. Chuyển đổi xanh, chuyển đổi số phải vì con người; công nghệ và trí tuệ nhân tạo phải phục vụ con người và không thay thế con người.

Năm là, các bạn đều thể hiện sự đánh giá cao, ủng hộ và sẵn sàng đồng hành, hợp tác cùng Việt nam trong chặng đường phát triển mới. Chúng tôi cảm nhận được rất sâu sắc sự ủng hộ quý báu này; rất xúc động và chân thành cảm ơn các bạn. Việt Nam sẽ tiếp tục là đối tác tin cậy, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển chung của nhân loại, tiếp tục là điểm đến an toàn, đầy tiềm năng đối với các nhà đầu tư nước ngoài, trên tinh thần "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”.

Thủ tướng khái quát kết quả của diễn đàn: “Hội tụ trí tuệ, củng cố niềm tin, gia tăng đoàn kết, xanh số hòa nhịp, hướng tới tương lai, chia sẻ lợi ích”. Với nhận thức chung như vậy, chúng ta cần làm gì? Để biến tầm nhìn và các nhận thức chung thành hành động thực tiễn, với tinh thần "đã nói là làm; đã cam kết là phải thực hiện”, “không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm”.

Thủ tướng đề nghị các bộ, cơ quan Trung ương, các cấp, các ngành và các địa phương:

Đối với Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương: Nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến, đề xuất của các đại biểu tại diễn đàn; trên cơ sở đó, khẩn trương rà soát, hoàn thiện đồng bộ hệ thống thể chế, pháp luật (đặc biệt là các luật liên quan đất đai, đầu tư, năng lượng, môi trường để tháo gỡ mọi điểm nghẽn); sớm ban hành các cơ chế, chính sách ưu đãi vượt trội để khuyến khích đầu tư vào công nghệ xanh, công nghệ số. Đặc biệt là đẩy mạnh cải cách hành chính, cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, tạo mọi thuận lợi cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Đối với các địa phương trong cả nước, đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh cần sớm ban hành Kế hoạch hành động chi tiết để thực hiện các cam kết của diễn đàn. Cần phát huy tinh thần tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo, "dám nghĩ, dám làm". Sẵn sàng tiên phong trở thành một "phòng thí nghiệm" (sandbox) cho các mô hình kinh tế xanh, tài chính xanh, đô thị thông minh.

Các địa phương khác cần xây dựng lộ trình chuyển đổi xanh phù hợp với ưu thế so sánh, tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, tạo thành các liên kết xanh, hành lang kinh tế xanh.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp - lực lượng tiên phong cho phát triển: Tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo, thay đổi tư duy kinh doanh, mạnh dạn đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D), đổi mới công nghệ, áp dụng các mô hình kinh tế mới; nâng cao năng lực quản trị và chuẩn bị sẵn sàng cho các tiêu chuẩn xanh của các thị trường quốc tế. Đồng thời, tích cực tham gia vào quá trình xây dựng chính sách cùng Chính phủ.

Đối với các nhà khoa học, các chuyên gia, và toàn thể nhân dân: Tiếp tục phát huy tinh thần chung sức, đồng lòng, đoàn kết hợp tác, phát huy trí tuệ và tinh thần đổi mới sáng tạo. Các viện nghiên cứu, trường đại học phải là cái nôi của đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Mỗi người dân cần không ngừng nâng cao nhận thức, tích cực tham gia vào quá trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Từng hành động nhỏ như tiết kiệm năng lượng, tiêu dùng xanh cũng sẽ góp phần tạo nên thay đổi lớn về nhận thức và hành vi trong toàn xã hội.

Đối với các đối tác, tổ chức quốc tế và WEF: Rất mong các đối tác, tổ chức quốc tế tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Việt Nam với tinh thần hợp tác "thực chất, chân thành, hiệu quả" để chúng ta có thêm nhiều diễn đàn trao đổi hiệu quả về các vấn đề phát triển chung; đồng hành để Việt Nam trở thành “phòng thí nghiệm xanh-số” của khu vực; tiếp tục chia sẻ tri thức, kinh nghiệm quản trị tiên tiến; cung cấp hỗ trợ cụ thể về tài chính ưu đãi, chuyển giao công nghệ cao, và hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam.

Thành công lớn nhất mà chúng ta đạt được trong tổ chức Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025 là việc đưa diễn đàn trở thành điểm khởi đầu cho một hành trình hợp tác dài hạn, bền vững và mang tầm chiến lược, mang lại lợi ích cho tất cả các nước và các đối tác quốc tế.

Chúng ta cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ, xây dựng Diễn đàn Kinh tế mùa thu tại Thành phố Hồ Chí Minh trở thành một nền tảng đối thoại chiến lược thường niên, uy tín tầm cỡ khu vực và quốc tế về đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

Điều này không chỉ phục vụ sự phát triển của Việt Nam, mà còn thể hiện sự đóng góp tích cực, trách nhiệm của Việt Nam giải quyết các vấn đề phát triển của nhân loại. Thủ tướng rất nhất trí với đề nghị của Giám đốc điều hành WEF “mong muốn Việt Nam, một nền kinh tế đang phát triển nhanh và năng động, đóng góp nhiều hơn nữa cho những thảo luận tại Diễn đàn Kinh tế thế giới về các vấn đề kinh tế toàn cầu”.

Đây cũng là chủ trương của Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển mới, như tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm: “Việt Nam ở một tâm thế mới, mong muốn và sẵn sàng tham gia, đóng góp một cách tích cực, trách nhiệm hơn vào nền chính trị toàn cầu, nền kinh tế thế giới và nền văn minh nhân loại”.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để phát triển bứt phá. Cuộc cách mạng chuyển đổi kép (xanh và số) là một hành trình dài, nhiều thách thức, nhưng không có con đường nào khác. Thủ tướng mong muốn và tin tưởng rằng, với tinh thần đoàn kết, với ý chí tự lực-tự cường, đổi mới sáng tạo và hợp tác quốc tế sâu rộng, cùng với quyết tâm của cả hệ thống chính trị, của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân, Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng sẽ vượt qua mọi thách thức, vươn lên bứt phá mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới, trở thành một “siêu đô thị quốc tế”, góp phần quan trọng vào sự phát triển thịnh vượng của Việt Nam và không ngừng đóng góp tích cực cho hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững của khu vực và thế giới.

* Trước khi đối thoại, Thủ tướng Phạm Minh Chính chứng kiến việc trao Bản ghi nhớ (MOU) về hợp tác giữa Thành phố Hồ Chí Minh và Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) về Sáng kiến thúc đẩy sản xuất thông minh và chuyển đổi công nghiệp có trách nhiệm tại Việt Nam.

Hà Thanh Giang