Chuyển đổi số toàn diện ngành Tài chính: Vì lợi ích người dân và doanh nghiệp

Chuyển đổi số hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiêp

Theo đó, Bộ Tài chính đã đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến, trong đó ưu tiên triển khai dịch vụ công trực tuyến toàn trình. Tính đến ngày 12/5/2025, trong tổng số 949 thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý, Bộ đã cung cấp 453 dịch vụ công trực tuyến toàn trình, 107 dịch vụ công trực tuyến một phần và 308 dịch vụ cung cấp thông tin. Đáng chú ý, 371 dịch vụ công trực tuyến đã được tích hợp lên Cổng Dịch vụ công Quốc gia, nhờ đó doanh nghiệp và người dân dễ dàng tiếp cận, giảm thiểu chi phí thời gian và thủ tục không cần thiết.

Ngành Tài chính chuyển đổi số hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiêp.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã triển khai nhiều hệ thống lớn mang tính toàn quốc. Tiêu biểu là cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính (giai đoạn 1), giúp hình thành kho dữ liệu dùng chung toàn ngành, cung cấp chỉ tiêu kinh tế - xã hội theo thời gian thực. Đồng thời, Bộ đã kiên trì thực hiện mục tiêu “03 không”: không tiền mặt, không giao dịch trực tiếp, không chứng từ giấy. Nhờ vậy, doanh nghiệp và người dân có thể thực hiện thủ tục nhanh gọn, thuận lợi hơn trước.

Đặc biệt, trong lĩnh vực thuế, Bộ đã triển khai hóa đơn điện tử toàn quốc. Tính đến ngày 18/2/2025, hơn 12,58 tỷ hóa đơn đã được sử dụng bởi 100% doanh nghiệp và người dân. Cùng với đó, Cổng thông tin điện tử cho nhà cung cấp nước ngoài ghi nhận hơn 130 đơn vị từ nhiều quốc gia thực hiện đăng ký, kê khai và nộp thuế tại Việt Nam, với tổng số thuế nộp đạt 2.800 tỷ đồng. Chính sách này không chỉ đơn giản hóa thủ tục mà còn tăng cường minh bạch trong quản lý thuế quốc tế.

Trong lĩnh vực hải quan, mục tiêu 5E (E-Declaration, E-Payment, E-C/O, E-Permit, E-Manifest) đã được hoàn thành. Nhờ đó, 100% thủ tục hải quan cơ bản được tự động hóa, 99,65% doanh nghiệp tham gia thủ tục hải quan điện tử, thời gian xử lý hồ sơ chỉ còn từ 1-3 giây. Kết quả này vừa thúc đẩy tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu, vừa giảm gánh nặng thủ tục cho doanh nghiệp, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh.

Song song với các lĩnh vực trên, Bộ Tài chính cũng đã hoàn thành hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về đầu tư công, vận hành hệ thống công bố thông tin chứng khoán (IDS) và giám sát giao dịch chứng khoán (MSS) với sự hỗ trợ của Chính phủ Luxembourg. Đặc biệt, trong quản lý nội bộ, toàn bộ quy trình văn bản đã số hóa (trừ văn bản mật). Hệ thống quản lý cán bộ tập trung vận hành từ 2021 hiện lưu trữ gần 79.000 hồ sơ, góp phần tinh giản thủ tục nhân sự và quản lý hành chính hiệu quả.

Để khuyến khích người dân và doanh nghiệp tham gia mạnh mẽ hơn vào chuyển đổi số, Bộ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực. Chẳng hạn, Thông tư 63/2023/TT-BTC giảm từ 10-50% phí, lệ phí, giúp tiết kiệm khoảng 100 tỷ đồng/năm. Cùng với đó, Nghị định 24/2024/NĐ-CP ưu tiên nhà thầu sử dụng hàng hóa, dịch vụ công nghệ thông tin trong nước, khuyến khích đổi mới sáng tạo. Quyết định 1584/QĐ-BTC năm 2024 cũng tiếp tục thúc đẩy sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ cao thông qua chính sách giảm lệ phí nếu nộp hồ sơ trực tuyến.

Một trong những điểm sáng nổi bật cần nhắc đến là triển khai hóa đơn điện tử toàn quốc. Mô hình này giúp giảm chi phí in ấn, lưu trữ, quản lý hóa đơn cho doanh nghiệp, đồng thời mang lại lợi ích xã hội lớn như tiết kiệm tài nguyên, hạn chế gian lận thuế, thúc đẩy thương mại điện tử. Ngoài ra, hóa đơn điện tử còn giúp cơ quan thuế xây dựng cơ sở dữ liệu lớn về người nộp thuế, hỗ trợ điều hành, quản lý và dự báo rủi ro hiệu quả…

Xây dựng nền tài chính hiện đại qua chuyển đổi số

Tuy vậy, mặc dù đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, quá trình chuyển đổi số vẫn gặp không ít thách thức. Trong đó, quy trình phê duyệt, thẩm định, lựa chọn nhà thầu công nghệ thông tin còn kéo dài, khiến nhiều dự án khi hoàn thành đã lỗi thời công nghệ. Các quy định pháp lý liên quan đến đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng kinh phí vẫn còn bất cập, đặc biệt sau khi Bộ Tài chính hợp nhất với Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Ngoài ra, nguồn nhân lực công nghệ thông tin chất lượng cao còn thiếu, khó thu hút và giữ chân do chế độ lương thưởng chưa cạnh tranh so với doanh nghiệp tư nhân. Thêm vào đó, công nghệ thay đổi nhanh chóng với AI, Blockchain, Cloud, IoT, Big Data đặt ra yêu cầu đào tạo, cập nhật liên tục. Những khó khăn này đòi hỏi Bộ Tài chính phải có giải pháp đồng bộ để duy trì thành quả và tiếp tục đẩy mạnh đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Trước những thách thức trên, Bộ Tài chính xác định nhiều định hướng chiến lược. Một mặt, Bộ tăng cường đầu tư hạ tầng công nghệ số, hoàn thiện mạng và dữ liệu, bảo đảm an toàn bảo mật. Mặt khác, chú trọng nâng cao năng lực nhân lực thông qua đào tạo kỹ năng số, hợp tác với tổ chức đào tạo trong và ngoài nước, xây dựng cơ chế đãi ngộ để thu hút chuyên gia. Đây được coi là yếu tố then chốt giúp ngành Tài chính duy trì lợi thế cạnh tranh trong kỷ nguyên số hóa.

Cùng với đó, Bộ cũng hướng tới xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu đồng bộ, phát triển kho dữ liệu tập trung, bảo mật và có khả năng phân tích Big Data nhanh chóng, chính xác. Song song với đó, Chính phủ cần hoàn thiện môi trường pháp lý, ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích chuyển đổi số, bảo đảm quyền lợi người dân và doanh nghiệp. Việc thúc đẩy phát triển sản phẩm fintech và triển khai mô hình thử nghiệm trước khi nhân rộng sẽ tạo thuận lợi lớn cho xã hội.

Ngoài ra, Bộ Tài chính luôn coi trọng hợp tác quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia tiên tiến, đồng thời thúc đẩy hợp tác với tổ chức quốc tế nhằm nâng cao năng lực và hội nhập tài chính số toàn cầu. Có thể khẳng định rằng, hành trình xây dựng một nền tài chính hiện đại, minh bạch, an toàn và nhân văn sẽ tiếp tục đòi hỏi nỗ lực không ngừng, qua đó đóng góp tích cực vào tiến trình phát triển kinh tế số quốc gia, đồng thời mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và người dân.

Thanh Hằng