Chuyển đổi số - động lực bứt phá xây dựng Thủ đô hiện đại

Với các mô hình sáng tạo, hiệu quả được áp dụng từ cấp phường đến cấp thành phố, chuyển đổi số không chỉ giúp tinh gọn bộ máy, minh bạch hóa thủ tục hành chính mà còn tạo cú hích thúc đẩy tăng trưởng, cải thiện chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đây cũng là một trong những định hướng chiến lược được xác định trong Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội khóa XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài trải nghiệm các ứng dụng chuyển đổi số dùng chung trong hệ thống chính trị thành phố ngày 3-3-2025. Ảnh: Viết Thành

Chuyển đổi số thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính

Trong nhiệm kỳ qua, thực hiện các chỉ đạo của Trung ương, Hà Nội là một trong những địa phương đi đầu cả nước trong triển khai chuyển đổi số (đứng thứ 6 toàn quốc về Chỉ số chuyển đổi số cấp tỉnh). Thành phố đã bước đầu hình thành một số mô hình thí điểm phù hợp, hiệu quả, trên cơ sở khai thác và làm giàu cơ sở dữ liệu quốc gia.

Nhiều hệ thống, ứng dụng được thử nghiệm, hướng tới xây dựng đô thị thông minh, hiện đại như Ứng dụng Công dân Thủ đô số (iHanoi); Sổ sức khỏe điện tử, Cấp lý lịch tư pháp trên VNeID... Đến nay, trên 99,5% doanh nghiệp đang hoạt động đã khai thuế qua mạng; hơn 99,1% doanh nghiệp thực hiện nộp thuế điện tử; tỉ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến của người dân, doanh nghiệp và giao dịch không dùng tiền mặt ngày càng tăng cao.

Đặc biệt, kể từ khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp từ ngày 1-7-2025, việc đẩy mạnh chuyển đổi số đã góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả phục vụ, đồng thời tạo điều kiện để người dân tiếp cận dịch vụ công nhanh chóng, minh bạch.

Phường Cửa Nam (Hà Nội) là địa phương đầu tiên tại Thủ đô triển khai robot AI tại Điểm phục vụ hành chính công, thể hiện tầm nhìn hiện đại trong xây dựng chính quyền số. Nhiều người dân đánh giá cao tính tiện lợi sau khi trải nghiệm robot. Anh Nguyễn Văn Chung, cư dân phường, phấn khởi chia sẻ sau khi hoàn tất xác nhận giấy tờ chỉ trong vài phút: “Thật sự tôi thấy rất thú vị và tiện lợi. Bước vào cửa thấy robot phát ra tiếng chào và có hướng dẫn cụ thể, tuy còn một vài thao tác tôi chưa thuần thục nhưng bước đầu robot AI đã tạo nên không khí thân thiện, gần gũi và giảm cảm giác chờ đợi”.

Chia sẻ về kết quả chuyển đổi số từ khi thực hiện chính quyền hai cấp đến nay, Phó Chủ tịch UBND phường Cửa Nam Trịnh Ngọc Trâm cho biết, phường đang tích cực đầu tư trang thiết bị công nghệ số tại các điểm phục vụ hành chính công, hướng tới mục tiêu để người dân có thể thực hiện toàn bộ quy trình hành chính ngay tại nhà. “Chúng tôi tin rằng, với sự chỉ đạo sát sao của cấp trên, sự vào cuộc quyết liệt của hệ thống chính trị cơ sở và đặc biệt là sự đồng thuận, hưởng ứng từ người dân, phường Cửa Nam sẽ hoàn thành tốt các mục tiêu chuyển đổi số, góp phần xây dựng chính quyền phục vụ, gần dân, hiện đại và hiệu quả” - bà Trịnh Ngọc Trâm bày tỏ.

Không chỉ tại Cửa Nam mà ở hầu hết xã, phường cũng như các sở, ngành của thành phố, việc đẩy mạnh chuyển đổi số giúp chính quyền các cấp chủ động tương tác với người dân, doanh nghiệp. Đặc biệt, thủ tục hành chính công được cải cách triệt để thông qua xác thực thông tin dựa trên dữ liệu định danh và xác thực điện tử; kết nối đồng bộ các cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, do-anh nghiệp. Qua đó hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh chuyển đổi số trong sản xuất, kinh doanh; người dân tiếp cận và sử dụng công nghệ số hiệu quả.

Người dân đến giải quyết thủ tục hành chính tại Điểm phục vụ hành chính công phường Cửa Nam.

Tập trung xây dựng xã hội số, phát triển công dân số

Theo Báo cáo Chính trị trình Đại hội lần thứ XVIII Đảng bộ thành phố, một trong những quan điểm phát triển nhiệm kỳ 2025 - 2030 được xác định là: Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt cho tăng trưởng kinh tế; phát triển lực lượng sản xuất hiện đại; xây dựng Hà Nội thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu, đô thị thông minh, kết nối toàn cầu, có sức hấp dẫn trong khu vực và quốc tế. Thành phố sẽ tập trung xây dựng xã hội số, phát triển công dân số, trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để người dân tham gia hiệu quả vào nền kinh tế số, xã hội số, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trong kỷ nguyên số. Trên tinh thần đó, Hà Nội sẽ thúc đẩy mạnh mẽ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong mọi lĩnh vực; xây dựng thành phố thông minh lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, nguồn lực và động lực chính.

Minh Châu - xã đảo duy nhất của Hà Nội, từng được ví là “ốc đảo hành chính” vì người dân phải vượt phà, đi hàng chục kilômét ra trung tâm huyện (cũ) để làm thủ tục. Đến nay, hầu hết dịch vụ công đã được phân cấp về xã. Đồng chí Nguyễn Đức Tiến, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Minh Châu, khẳng định quyết tâm đưa xã trở thành xã thông minh vào năm 2030, trong đó, chuyển đổi số là ưu tiên hàng đầu. Dù còn nhiều khó khăn, xã đã đầu tư ứng dụng trợ lý ảo, tổ chức tập huấn, mời chuyên gia về hướng dẫn cán bộ nâng cao kỹ năng.

Chia sẻ về khó khăn trong triển khai chuyển đổi số thời gian qua, Phó Chủ tịch UBND xã Hoài Đức Đồng Thị Nga cho biết: “Người dân chưa biết thao tác nào, cần hướng dẫn gì thì chúng tôi sẽ kịp thời chỉ dẫn. Như vậy mới thu hút bà con tham gia và dần dần lan tỏa sang các ứng dụng khác”.

Để chuyển đổi số trở thành nếp sống thường nhật trong cộng đồng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Trương Việt Dũng đề nghị các đơn vị, địa phương tiếp tục xác định chuyển đổi số là trách nhiệm then chốt, gắn với trách nhiệm người đứng đầu. Trong đó, chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến, phấn đấu tỉ lệ hồ sơ toàn trình đạt cao, ổn định; mọi thủ tục hành chính được giải quyết nhanh, chính xác, lấy sự hài lòng của nhân dân, doanh nghiệp làm thước đo. Đồng thời, cần phát huy vai trò nòng cốt của Tổ công nghệ số cộng đồng và các đoàn thể. Trong đó, tiếp tục “cầm tay chỉ việc”, gần dân, sát dân, bảo đảm mọi công dân đều được hướng dẫn, hỗ trợ tận tình trong sử dụng dịch vụ công trực tuyến và ứng dụng số. Song song là việc gắn chuyển đổi số với quản lý đô thị, an toàn giao thông, an ninh trật tự, bảo vệ môi trường, phát triển du lịch - dịch vụ.

Thực tiễn thời gian qua cho thấy, xây dựng chính quyền số, chuyển đổi số toàn diện các hoạt động quản lý nhà nước là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh triển khai chính quyền địa phương hai cấp với khối lượng công việc lớn. Các địa phương, đơn vị cần tiếp tục cải cách triệt để, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, cắt giảm thủ tục hành chính, thực hiện quản lý số hóa dựa trên dữ liệu định danh và xác thực điện tử. Qua đó, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, hộ kinh doanh chuyển đổi số, tiếp cận và ứng dụng công nghệ số, đưa dịch vụ công trực tuyến trở thành hoạt động tất yếu trong xã hội; đặc biệt tạo cú hích cho sự phát triển của Thủ đô Hà Nội trong nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Đình Hiệp