Chương trình 1322: Lan tỏa từ Trung ương tới địa phương

Theo ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, giai đoạn 2021 - 2025, cơ quan thường trực Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021 - 2030 đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương trong xây dựng kế hoạch, hướng dẫn và tổ chức triển khai đồng bộ các nhiệm vụ. Trên cơ sở khung định hướng chung, các tỉnh, thành phố chủ động lồng ghép nội dung hỗ trợ doanh nghiệp phù hợp điều kiện thực tiễn, hình thành mạng lưới triển khai rộng khắp nhưng không cứng nhắc, rập khuôn.

Thực tế triển khai tại địa phương cho thấy sự linh hoạt trong cách làm. Tại Cần Thơ, các nhiệm vụ khoa học và công nghệ triển khai theo hướng tập trung chiều sâu gắn trực tiếp với nhu cầu cải tiến quy trình, quản lý chất lượng và nâng cao hiệu quả sản xuất của doanh nghiệp. Cách tiếp cận này giúp doanh nghiệp từng bước tiếp cận các tiêu chuẩn, hệ thống quản lý và công cụ cải tiến năng suất, tạo nền tảng nâng cao năng lực cạnh tranh.

Ảnh minh họa. Nguồn: ITN

Trong khi đó, An Giang lựa chọn hướng đi kết hợp đồng bộ giữa cơ chế chính sách, đào tạo và hỗ trợ trực tiếp doanh nghiệp. Việc lồng ghép nội dung nâng cao năng suất, chất lượng với các chương trình phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và chế biến, giúp nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã tiếp cận và áp dụng các tiêu chuẩn, hệ thống quản lý tiên tiến như ISO, HACCP, VietGAP, GlobalGAP. Đồng thời, địa phương chú trọng nâng cao nhận thức, từng bước chuyển dịch từ tư duy sản xuất dựa vào kinh nghiệm sang quản trị dựa trên tiêu chuẩn và dữ liệu.

Tại Đồng Tháp, Chương trình 1322 được triển khai gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp và phát triển sản phẩm chủ lực, OCOP. Trọng tâm hỗ trợ không chỉ là doanh nghiệp mà còn mở rộng tới hợp tác xã và cơ sở sản xuất - những mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị nông sản. Việc áp dụng tiêu chuẩn, hệ thống quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc và giải pháp chuyển đổi số giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm lãng phí và gia tăng giá trị.

Từ góc nhìn thực tiễn triển khai tại địa phương, bà Hoàng Thị Hồng Ngọc, Chi cục trưởng Chi cục TCĐLCL Hải Phòng cho biết, trong 5 năm triển khai Chương trình 1322, thành phố đã hỗ trợ nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận các công cụ quản lý tiên tiến, từng bước cải thiện năng suất và hiệu quả hoạt động.

Theo bà Ngọc, sự đồng hành của Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy ban TCĐLCL Quốc gia giữ vai trò đặc biệt quan trọng, từ cung cấp chuyên gia, tổ chức đào tạo, khảo sát thực tế đến định hướng giải pháp phù hợp điều kiện và năng lực của doanh nghiệp địa phương. “Chính sự phối hợp chặt chẽ này giúp doanh nghiệp không bị ‘áp chuẩn’ một cách máy móc, mà từng bước tiếp cận và áp dụng phù hợp”, bà Ngọc nhấn mạnh.

Theo đánh giá của cơ quan điều phối Trung ương, sau 5 năm triển khai, Chương trình 1322 đã tạo được sự lan tỏa rõ nét, giúp nhiều doanh nghiệp tiếp cận mô hình quản trị tiên tiến, tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế, cùng các công cụ cải tiến năng suất. Không ít đơn vị ghi nhận năng suất tăng, lãng phí giảm, chất lượng sản phẩm được cải thiện và năng lực quản trị từng bước nâng lên.

Từ những kinh nghiệm thực tiễn tại các địa phương, giai đoạn 2026 - 2030 đặt ra yêu cầu tiếp tục đi vào chiều sâu, tập trung vào chuyển đổi số trong quản lý chất lượng, phát triển hệ thống quản trị thông minh, tiêu chuẩn gắn với phát triển bền vững và ESG, đồng thời mở rộng hỗ trợ tới doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã. Quan trọng hơn, Chương trình không chỉ là tập hợp các nhiệm vụ hay gói hỗ trợ, mà là quá trình thay đổi tư duy phát triển, khi năng suất chất lượng thực sự trở thành nền tảng cho tăng trưởng bền vững.

Lam Anh