Chung tay xóa mù chữ ở vùng biên giới Tam Chung

Lớp xóa mù chữ cho người dân ở bản Ón, xã Tam Chung (Thanh Hóa). Ảnh: Tuấn Bình

Thực hiện Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” năm 2025, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) xã Tam Chung (tỉnh Thanh Hóa) đã phối hợp với Đồn Biên phòng Tam Chung xây dựng và triển khai kế hoạch tổ chức các lớp xóa mù chữ, xóa tái mù chữ cho hội viên phụ nữ và người dân ở các bản. Hoạt động mang ý nghĩa thiết thực, không chỉ góp phần nâng cao dân trí, bảo đảm quyền học tập của người dân vùng biên giới mà còn tạo nền tảng quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương.

Xóa mù chữ gắn với mục tiêu phát triển bền vững

Tam Chung là xã biên giới đặc biệt khó khăn, địa hình hiểm trở, giao thông đi lại phức tạp, đời sống nhân dân còn nhiều thiếu thốn. Đồng bào dân tộc Mông chiếm tỷ lệ lớn, trong đó không ít phụ nữ trung niên chưa từng được đến trường hoặc bị tái mù chữ do phải lao động sớm, điều kiện sinh hoạt còn hạn chế. Thực tế này trở thành rào cản lớn trong việc tiếp cận thông tin, chính sách, khoa học - kỹ thuật cũng như tham gia học tập suốt đời.

Trong bối cảnh đó, việc tổ chức các lớp xóa mù chữ ngay tại bản được xem là giải pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn, thể hiện rõ vai trò của tổ chức Hội Phụ nữ và lực lượng Biên phòng trong công tác chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho phụ nữ và nhân dân vùng biên.

Theo kế hoạch, các lớp xóa mù chữ, xóa tái mù chữ sẽ được tổ chức trong Quý III và Quý IV năm 2025 tại bản Ón, xã Tam Chung. Mỗi lớp có khoảng 30 học viên là hội viên phụ nữ và người dân trong bản. Nội dung giảng dạy tập trung vào kỹ năng đọc, viết, tính toán cơ bản; đồng thời lồng ghép kiến thức về chăm sóc sức khỏe, bình đẳng giới, nuôi dạy con cái, pháp luật và các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.

Việc duy trì lớp học xóa mù chữ được xác định là nhiệm vụ thường xuyên, gắn chặt với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo của địa phương. Thông qua đó, từng bước nâng cao tỷ lệ người biết chữ, giảm nguy cơ tái mù chữ trong cộng đồng, hướng tới mục tiêu phát triển lâu dài, bền vững.

Bà Trương Thị Huyên - Phó Chủ tịch UBND xã Tam Chung phát biểu khai giảng lớp học. Ảnh: Tuấn Bình

Bà Hoàng Thị Cam - Chủ tịch Hội LHPN xã Tam Chung cho biết, mục tiêu của lớp học không chỉ dừng lại ở việc giúp học viên biết đọc, biết viết. “Quan trọng hơn là nâng cao nhận thức, trang bị kỹ năng sống, tạo điều kiện để phụ nữ và người dân tiếp cận thông tin, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, từ đó từng bước giảm nghèo bền vững”, bà Cam nhấn mạnh.

Theo bà Cam, việc vận động phụ nữ, nhất là những người lớn tuổi, tham gia học tập gặp không ít khó khăn do tâm lý e ngại, tự ti. Thực tế, có những chị em sử dụng được điện thoại thông minh, nghe, nói thành thạo nhưng lại không viết và ký tên của mình trên giấy. Điều đó càng cho thấy sự cần thiết của việc duy trì các lớp xóa mù chữ phù hợp với điều kiện, trình độ của người học.

Ở góc độ quản lý nhà nước, bà Trương Thị Huyên - Phó Chủ tịch UBND xã Tam Chung khẳng định: “Xóa mù chữ không chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành giáo dục mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị. Khi người dân biết chữ, họ sẽ chủ động hơn trong tiếp cận thông tin, chính sách, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc Hội LHPN xã phối hợp với Đồn Biên phòng Tam Chung tổ chức lớp học tại các bản là mô hình phù hợp, hiệu quả, cần tiếp tục duy trì và nhân rộng”.

Để các lớp học đạt hiệu quả, công tác tuyên truyền được triển khai đồng bộ, sâu rộng tới mọi tầng lớp nhân dân. Hội LHPN xã và các chi hội phụ nữ bản trực tiếp đến từng hộ gia đình vận động, giải thích về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc học chữ; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để người dân yên tâm tham gia học tập, không bỏ học giữa chừng.

Đội ngũ giảng dạy gồm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tam Chung và giáo viên Trường Tiểu học xã Tam Chung. Với phương châm “cùng ăn, cùng ở, cùng làm”, các “thầy giáo quân hàm xanh” am hiểu phong tục, tập quán địa phương, gần gũi, kiên trì, giúp học viên từng bước làm quen với con chữ, vượt qua mặc cảm ban đầu.

Khi con chữ thắp sáng niềm tin

Trong những buổi học buổi tối tại nhà văn hóa bản Ón, hình ảnh nhiều học viên tuổi đã ngoài 40, 50 chăm chú đánh vần, tập viết từng nét chữ trở nên quen thuộc. Ánh đèn điện hòa cùng tiếng đọc bài ê a tạo nên không khí học tập ấm áp, giàu cảm xúc...

Sau khi được tham gia lớp học, nhiều học viên người Mông ở bản Ón, chi hay, trước kia họ không biết chữ, mỗi lần đi họp hay nhận giấy tờ đều phải nhờ người khác đọc hộ. Giờ đây họ đã biết viết tên mình, đọc được những thông tin cơ bản, nên thấy tự tin hơn rất nhiều.

Đại diện UBND xã, Đồn Biên phòng và Trường Tiểu học Tam Chung cùng tham gia buổi Khai giảng lớp học xóa mù chữ, xóa tái mù chữ cho người dân địa phương. Ảnh: Tuấn Bình.

Chị Thào Thị Dung, 40 tuổi, cho biết: “Lúc đầu tôi rất ngại vì lớn tuổi rồi mới đi học. Nhưng được cán bộ Hội Phụ nữ và các chiến sĩ bộ đội biên phòng động viên, tôi quyết tâm tham gia. Biết chữ giúp tôi hiểu hơn về cách chăm sóc sức khỏe, nuôi dạy con cái và làm ăn hiệu quả hơn”.

Không chỉ mang lại tri thức, lớp học xóa mù chữ còn tạo sự gắn kết cộng đồng, giúp phụ nữ vùng biên thêm tự tin, mạnh dạn tham gia các hoạt động xã hội. Đây cũng là môi trường để lan tỏa tinh thần học tập suốt đời, từng bước hình thành thói quen tự học trong nhân dân.

Theo phân công, Hội LHPN xã Tam Chung chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch tổng thể, báo cáo Thường trực Đảng ủy, phối hợp với Đồn Biên phòng Tam Chung, Phòng Văn hóa - Xã hội và Trung tâm Học tập cộng đồng tổ chức lớp học; đồng thời thường xuyên kiểm tra, giám sát, bảo đảm lớp học diễn ra đúng tiến độ, chất lượng.

Các chi hội phụ nữ bản rà soát, lựa chọn đúng người, thông báo lịch học, theo dõi việc dạy và học, kịp thời động viên học viên tham gia đầy đủ, chuyên cần. Đồn Biên phòng Tam Chung bố trí cán bộ, chiến sĩ tham gia giảng dạy, tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, duy trì nền nếp lớp học.

Đánh giá về hiệu quả của mô hình, bà Trương Thị Huyên nhấn mạnh: “Thông qua các lớp xóa mù chữ, vai trò của phụ nữ được nâng lên rõ rệt. Họ không chỉ là người học mà còn trở thành nhân tố tích cực trong việc tuyên truyền, vận động gia đình, cộng đồng cùng học tập, cùng thay đổi. Đây chính là giá trị bền vững mà Chương trình ‘Đồng hành cùng phụ nữ biên cương’ mang lại”.

Có thể khẳng định, việc tổ chức các lớp xóa mù chữ tại xã Tam Chung là minh chứng sinh động cho sự vào cuộc đồng bộ của cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể và lực lượng vũ trang trong công tác giáo dục vùng khó. Con chữ đang từng ngày thắp sáng niềm tin, mở ra cơ hội để phụ nữ và người dân các bản còn khó khăn ở Tam Chung có cơ hội vươn lên thoát nghèo, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, ổn định và phát triển.

Thế Lượng