Chung tay phòng, chống khai thác IUU

Cán bộ Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận phát tờ rơi tuyên truyền pháp luật cho ngư dân tại địa phương. Ảnh: Biên Cương

Nhân dân trên địa bàn do Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận quản lý có truyền thống gắn bó với nghề khai thác hải sản, có nhiều tàu cá đánh bắt xa bờ. Trong nhiều năm qua, ngư dân địa phương luôn bám biển phát triển kinh tế, góp sức bảo vệ chủ quyền biển, đảo của đất nước. Theo thống kê, tại 2 xã Quỳnh Phú và Quỳnh Anh (tỉnh Nghệ An) do đơn vị quản lý, có 908 tàu cá các loại, với trên 4.000 lao động thường xuyên tham gia khai thác hải sản tại nhiều vùng biển khác nhau, trong đó, 366 phương tiện có chiều dài trên 15m, hoạt động xa bờ. Quá trình hành nghề, ngư dân địa phương cơ bản chấp hành tốt các quy định của pháp luật. Tuy nhiên, còn số ít chủ tàu, thuyền viên vì lợi nhuận trước mắt nên vẫn lén lút sử dụng các hình thức khai thác hải sản bất hợp pháp. Những hành vi đó đã trực tiếp đe dọa đến nguồn lợi hải sản, ảnh hưởng đến uy tín, giá trị thủy sản nước ta trên thị trường quốc tế.

Thời gian qua, Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận đã nỗ lực cùng chính quyền địa phương, các lực lượng và ngư dân quyết tâm góp sức cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản nước ta. Với phương châm “phòng ngừa là chính”, đơn vị đã chủ trì, phối hợp với chính quyền địa phương, các lực lượng đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật cho ngư dân. Công tác này được triển khai bằng nhiều hình thức khác nhau như tuyên truyền tập trung tại các khu dân cư, đến từng tàu cá, phát tờ rơi, xây dựng các cụm pa nô, áp phích tại các khu neo đậu, cảng cá...

Trao đổi với chúng tôi, Thiếu tá Phạm Ngọc Thuận, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận cho biết: “Mục tiêu của đơn vị cũng như chính quyền địa phương, các lực lượng chức năng là nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật cho ngư dân. Trong quá trình bám biển, bà con tự giác chấp hành tốt pháp luật nói chung, quy định phòng, chống khai thác IUU nói riêng. Để đạt được mục tiêu đó, cần phải kiên trì, sâu sát trong tuyên truyền, vận động ngư dân, tăng cường kiểm soát chặt chẽ các phương tiện trong quá trình hành nghề”.

Chỉ tính từ đầu năm 2025 đến nay, Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận đã phối hợp tổ chức 25 buổi tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, thu hút hàng trăm lượt ngư dân tham gia, theo dõi. Trong đó, các tổ tuyên truyền tập trung nêu rõ nội dung: Luật Thủy sản 2017, các nghị định, quy định về chống khai thác IUU, giúp bà con ngư dân nắm rõ các hành vi bị cấm, cũng như chế tài xử lý vi phạm. Cán bộ các lực lượng hướng dẫn cho ngư dân thực hiện nghiêm việc ghi chép, nộp nhật ký, báo cáo khai thác cho cơ quan chức năng có thẩm quyền, hoàn chỉnh đầy đủ các loại thủ tục trước khi xuất, nhập lạch.

Ông Hà Đức Ngọc, xã Quỳnh Phú, chủ tàu NA99686TS chia sẻ: “Qua công tác tuyên truyền của BĐBP và các lực lượng, chúng tôi hiểu rõ, mình phải có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên biển, góp phần gỡ “thẻ vàng” của EC. Có như vậy, mới nâng cao đời sống của ngư dân. Chúng tôi cam kết chấp hành tốt các quy định của pháp luật, kịp thời thông báo với BĐBP khi phát hiện các trường hợp vi phạm trong quá trình hành nghề trên biển”.

Cùng với công tác tuyên truyền, Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận duy trì nghiêm việc kiểm tra, giám sát tại cảng cá và khu bến neo đậu, tuần tra, kiểm soát trên biển. Từ đầu năm 2025 đến nay, đơn vị đã tổ chức kiểm soát dọc bờ biển được 24 đợt/96 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia; tổ chức tuần tra trên biển 15 đợt với 143 lượt cán bộ, chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, kiểm chứng cho 15.846 lượt phương tiện/57.288 lượt lao động. Các tổ tuần tra tập trung kiểm tra, kiểm soát giấy tờ, nhật ký khai thác, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm và đặc biệt là thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá. Những phương tiện cố tình tắt hoặc tháo thiết bị giám sát hành trình, đơn vị kiên quyết xử lý theo quy định. Quá trình triển khai nhiệm vụ, các tổ tuần tra của đơn vị đã kịp thời phát hiện, điều tra, hoàn chỉnh hồ sơ, xử lý 29 vụ/29 phương tiện, xử phạt vi phạm hành chính với số tiền trên 1 tỷ đồng nộp vào kho bạc Nhà nước.

Không chỉ dừng lại ở nhiệm vụ quản lý, giám sát, Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận còn đồng hành hỗ trợ ngư dân vươn khơi bám biển. Đơn vị thường xuyên tổ chức các hoạt động giúp đỡ ngư dân có hoàn cảnh khó khăn, cấp phát áo phao, hướng dẫn kỹ năng cứu hộ, cứu nạn, củng cố mối quan hệ đoàn kết quân dân. Nhờ sự đồng hành của đơn vị, hàng trăm chủ tàu, thuyền trưởng đã ký cam kết không đưa tàu sang vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép, chấp hành nghiêm quy định về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Thiếu tá Nguyễn Trường Sinh, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng Lạch Quèn, Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận cho biết: “Đến nay, toàn bộ phương tiện hoạt động xa bờ trên địa bàn đều đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, tuân thủ đầy đủ các quy định trong quá trình hành nghề. Còn 16 tàu cá không đủ điều kiện hoạt động đang nằm bờ, chúng tôi thường xuyên phối hợp với địa phương chụp ảnh tọa độ vị trí tàu báo cáo các cơ quan theo đúng quy định”.

Nhờ sự quyết liệt triển khai các biện pháp, ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân địa phương được nâng cao rõ rệt. Nhiều chủ tàu, thuyền trưởng đã trở thành “hạt nhân” tích cực trong công tác tuyên truyền, vận động bạn nghề cùng thực hiện đúng quy định, chung tay giữ gìn nguồn lợi thủy sản bền vững.

Viết Lam