Chứng khoán tháng 11 vẫn trong pha điều chỉnh?

Chỉ số VN-Index trong tháng 11 nhiều khả năng vẫn tiếp tục nằm trong pha điều chỉnh. Ảnh: Lê Vũ

Ảnh hưởng từ cổ phiếu trụ

Kết phiên ngày 31-10, VN-Index đứng tại 1.640 điểm, mất 155 điểm so với đỉnh 1.795 điểm ngày 14-10, tương đương giảm hơn 8,6%. Như vậy, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có ba tuần điều chỉnh liên tiếp, với thanh khoản rơi xuống dưới mức trung bình 20 tuần.

Sau giai đoạn bứt phá nhờ các cổ phiếu trụ, nhịp chỉnh vừa qua cũng chủ yếu tập trung ở nhóm vốn hóa lớn từng dẫn dắt nhịp tăng quí 3-2025 như Vingroup, ngân hàng, chứng khoán và bất động sản. Riêng tuần cuối tháng 10, VN-Index giảm 43,5 điểm thì nhóm Vingroup “kéo” chỉ số mất tới 41,4 điểm.

Đáng chú ý, nhịp giảm diễn ra trong bối cảnh thông tin vĩ mô và doanh nghiệp vẫn tích cực. Bên cạnh kết quả kinh doanh quí 3 tiếp tục tăng trưởng, Việt Nam vừa đạt thỏa thuận khung với Mỹ về thuế đối ứng ở mức 20% - thấp đáng kể so với mức 46% từng nêu trước đó. Hai bên cũng sẽ tiếp tục đàm phán danh mục hàng hóa có thể được áp thuế 0%, ưu tiên những mặt hàng Việt Nam có lợi thế và phía Mỹ không sản xuất hoặc không có nhu cầu đưa về nước.

Ngoài ra, hôm 30-10, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất điều hành thêm 0,25 điểm phần trăm, xuống còn 4% đúng như kỳ vọng của thị trường. Theo thông báo của Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC), cơ quan này đặt mục tiêu đạt được mức việc làm và lạm phát tối đa ở mức 2% trong dài hạn. Ủy ban cũng lưu ý sự bất ổn về triển vọng kinh tế vẫn còn ở mức cao, cùng với rủi ro bất lợi đối với việc làm đã gia tăng trong những tháng gần đây.

Bất chấp động thái cắt giảm lãi suất của Fed được nối trở lại từ tháng 9, tỷ giá đô la Mỹ/đồng thời gian qua vẫn đối mặt với không ít thách thức, ảnh hưởng tiêu cực lên chiến lược giao dịch của các nhà đầu tư nước ngoài. Khối ngoại đã bán ròng liên tiếp 15 tuần, với tổng giá trị gần 129.000 tỉ đồng - vượt xa mức bán ròng 92.600 tỉ đồng của cả năm ngoái, qua đó gia tăng áp lực lên đà giảm của thị trường chứng khoán gần đây.

Rủi ro bị bán giải chấp (call margin) nếu thị trường tiếp tục giảm điểm cũng khiến nhiều nhà đầu tư chủ động thu hẹp vị thế, nhất là khi dư nợ cho vay ký quỹ của các công ty chứng khoán cũng chạm mức cao kỷ lục vào cuối quí 3. Cần lưu ý, dòng tiền margin là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy thị trường đi lên mạnh mẽ trong quí vừa qua, vì thế khi dòng tiền này co lại, áp lực lên thị trường là điều khó tránh.

Áp lực điều chỉnh vẫn còn

Sau nhịp điều chỉnh trong nửa cuối tháng 10, không ít nhà đầu tư kỳ vọng thị trường sẽ sớm hồi phục trở lại. Dù vậy, nhìn từ góc độ kỹ thuật, chỉ số VN-Index trong tháng 11 nhiều khả năng vẫn tiếp tục nằm trong pha điều chỉnh. Trên biểu đồ tuần, chỉ báo quan trọng MACD cho thấy nhịp điều chỉnh của thị trường cũng chỉ vừa mới bắt đầu sau chuỗi tăng mạnh kéo dài sáu tháng trước đó.

Theo giới phân tích, chỉ số VN-Index nếu có điều chỉnh là hoàn toàn bình thường sau khi đã có nhịp tăng hơn 65% kể từ đáy hồi tháng 4. Sự hạ nhiệt này không hẳn tiêu cực vì có thể giúp dòng tiền phân bổ lại, giảm tình trạng tập trung quá mức vào một vài nhóm cổ phiếu. Không loại trừ khả năng dòng tiền sẽ luân chuyển từ nhóm vốn hóa lớn đã tăng mạnh thời gian qua, sang nhóm cổ phiếu vốn hóa trung bình và nhỏ đang bị lãng quên, để tìm cơ hội tốt hơn.

Theo ước tính, nếu loại trừ tác động từ một số cổ phiếu vốn hóa lớn, đặc biệt là nhóm Vingroup - hệ số P/E của thị trường chỉ quanh 10-11 lần, thấp hơn đáng kể so với trung bình năm năm gần đây. Điều này cho thấy định giá thị trường hiện vẫn ở mức hấp dẫn, để ngỏ dư địa tăng giá khi kỳ vọng lợi nhuận doanh nghiệp tiếp tục cải thiện trong năm 2026.

Trong kịch bản tích cực, nếu cổ phiếu nhóm Vingroup chấm dứt đà giảm, đây có thể là tín hiệu tốt giúp thị trường ổn định trở lại, tạo cơ hội cho VN-Index hồi phục. Đáng chú ý, số dư tiền mặt trong tài khoản nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán đang tăng mạnh so với đầu năm, cho thấy dòng tiền nội vẫn dồi dào, đang chờ cơ hội giải ngân. Do đó, ngay cả khi nhịp điều chỉnh kéo dài sang tháng 11, nhà đầu tư vẫn có thể tận dụng để tái cơ cấu và thiết lập lại danh mục.

Một trong những yếu tố có thể hỗ trợ thị trường là căng thẳng Mỹ - Trung cũng đang có dấu hiệu hạ nhiệt sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mới đây. Mỹ thông báo hạ thêm thuế với hàng Trung Quốc (thuế chung xuống quanh 47%, mặt hàng liên quan fentanyl từ 20% còn 10%) và tạm dừng một năm việc mở rộng “danh sách đen” công nghệ. Đáp lại, Trung Quốc tạm dừng một năm kiểm soát xuất khẩu đất hiếm/nam châm, đình chỉ toàn bộ thuế đối ứng và các biện pháp phi thuế quan áp lên hàng hóa Mỹ mà họ đã công bố từ ngày 4-3-2025, đồng thời chấm dứt các điều tra chống độc quyền, chống bán phá giá nhằm vào doanh nghiệp Mỹ trong chuỗi bán dẫn.

Chính sách tài khóa sẽ tăng cường mở rộng với các dự án đầu tư công được tăng tốc trong hai tháng cuối năm, trở thành một trong những động lực then chốt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cũng giúp tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực tới nhiều nhóm ngành và củng cố tâm lý nhà đầu tư.

Bên cạnh tăng trưởng tín dụng đẩy mạnh trong giai đoạn cuối năm, chính sách tiền tệ cũng có thêm dư địa nới lỏng khi Fed được dự báo sẽ duy trì chu kỳ cắt giảm lãi suất, với cuộc họp gần nhất sẽ diễn ra vào tháng 12 tới, qua đó giảm áp lực lên mặt bằng lãi suất trong nước. Fed cũng sẽ chấm dứt quá trình thu hẹp bảng cân đối kế toán từ đầu tháng 12 tới, đồng thời có thể bắt đầu mua trái phiếu trở lại vào đầu năm 2026 để hỗ trợ tăng trưởng.

Triêu Dương