Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước 2260 - Trao đổi các vấn đề với đơn vị được kiểm toán trong kiểm toán tài chính

Kiểm toán viên nhà nước thực hiện nhiệm vụ kiểm toán tại hiện trường. Ảnh: Tư liệu

Câu hỏi 1: CMKTNN 2260 quy định khi trao đổi các vấn đề với một bộ phận quản lý trong đơn vị được kiểm toán (Ban kiểm soát, bộ phận Tài chính - Kế toán, bộ phận Kế hoạch...), kiểm toán viên nhà nước (KTVNN) phải xem xét các vấn đề gì?

Trả lời: Đoạn 08, 09 CMKTNN 2260 quy định khi trao đổi các vấn đề với một bộ phận quản lý trong đơn vị được kiểm toán (Ban kiểm soát, bộ phận Tài chính - Kế toán, bộ phận Kế hoạch...), KTVNN phải xem xét các vấn đề sau:

Trách nhiệm của từng bộ phận và của cá nhân lãnh đạo đơn vị được kiểm toán;

Nội dung cần trao đổi;

Liệu bộ phận trong đơn vị dự kiến trao đổi có đủ thẩm quyền tiến hành các biện pháp xử lý đối với các nội dung được trao đổi và có thể cung cấp thêm thông tin, giải trình cần thiết hay không;

Khi trao đổi các vấn đề với một bộ phận quản lý trong đơn vị được kiểm toán, KTVNN phải xem có cần phải trao đổi lại thông tin với lãnh đạo đơn vị hay không. Để xác định sự cần thiết, KTVNN cần đánh giá về mức độ phù hợp và thỏa mãn của việc trao đổi thông tin với từng bộ phận quản lý của đơn vị và những nội dung cần phải trao đổi lại với lãnh đạo đơn vị được kiểm toán.

Câu hỏi 2: Trong cuộc kiểm toán tài chính, KTVNN cần trao đổi với đơn vị được kiểm toán về phạm vi và lịch trình kiểm toán theo kế hoạch kiểm toán nhằm mục đích gì?

Trả lời: Đoạn 11 CMKTNN 2260 quy định KTVNN cần trao đổi với đơn vị được kiểm toán về phạm vi và lịch trình kiểm toán, bao gồm cả việc trao đổi về các rủi ro đáng kể được kiểm toán viên xác định nhằm:

Giúp đơn vị được kiểm toán hiểu rõ hơn về trình tự công việc kiểm toán; chủ động bố trí nhân sự, thời gian phối hợp làm việc với KTVNN;

Giúp KTVNN hiểu rõ hơn về đơn vị được kiểm toán và môi trường hoạt động của đơn vị.

Câu hỏi 3: Trong kiểm toán tài chính, khi trao đổi các vấn đề với đơn vị được kiểm toán, các vấn đề cần được trao đổi về phạm vi và lịch trình kiểm toán theo kế hoạch kiểm toán có thể gồm những nội dung nào?

Trả lời: Đoạn 13 CMKTNN 2260 quy định các vấn đề cần được trao đổi có thể gồm:

Cách thức KTVNN lập kế hoạch để xử lý rủi ro đáng kể có sai sót trọng yếu do gian lận hay nhầm lẫn;

Cách thức KTVNN lập kế hoạch để xử lý khu vực có rủi ro có sai sót trọng yếu được đánh giá ở mức cao;

Phương pháp tiếp cận của KTVNN đối với kiểm soát nội bộ của đơn vị có liên quan đến cuộc kiểm toán;

Phương pháp tiếp cận theo kế hoạch của KTVNN nhằm giải quyết các ảnh hưởng trên các báo cáo riêng lẻ và thuyết minh về bất kỳ thay đổi quan trọng nào trong khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính (BCTC) được áp dụng hoặc trong môi trường, điều kiện tài chính hoặc các hoạt động của đơn vị.

Đoạn 14 CMKTNN 2260 quy định những vấn đề khác phát sinh khi lập kế hoạch kiểm toán cần thảo luận, trao đổi với đơn vị gồm:

Phạm vi sử dụng công việc của kiểm toán nội bộ và cách thức phối hợp với kiểm toán viên nội bộ trên tinh thần xây dựng và hỗ trợ lẫn nhau (trong trường hợp đơn vị có bộ phận kiểm toán nội bộ);

Quan điểm của lãnh đạo đơn vị được kiểm toán về: Cử thành viên lãnh đạo chịu trách nhiệm trao đổi thông tin với KTVNN; Phân công trách nhiệm giữa các thành viên lãnh đạo đơn vị; Mục tiêu và chiến lược hoạt động của đơn vị và rủi ro trong hoạt động của đơn vị có thể dẫn đến sai sót trọng yếu; Các vấn đề mà lãnh đạo đơn vị cho là có thể ảnh hưởng đến cuộc kiểm toán BCTC.

Thái độ, nhận thức và hành động của lãnh đạo đơn vị liên quan đến: Kiểm soát nội bộ của đơn vị được kiểm toán và tầm quan trọng của kiểm soát nội bộ trong đơn vị, bao gồm cách thức lãnh đạo đơn vị giám sát tính hữu hiệu của kiểm soát nội bộ; Những phát hiện hoặc khả năng xảy ra gian lận.

Biện pháp mà lãnh đạo đơn vị áp dụng khi có những thay đổi về chuẩn mực kế toán, thông lệ quản trị, quy chế tổ chức và hoạt động của đơn vị được kiểm toán..., các vấn đề liên quan, các ảnh hưởng của thay đổi đó đối với cách trình bày tổng thể, cấu trúc và nội dung của BCTC và thông tin tài chính;

Các tài liệu bao gồm các thông tin khác theo CMKTNN 2720 (Trách nhiệm của KTVNN đối với thông tin khác trong tài liệu có BCTC đã được kiểm toán) và cách thức, thời gian dự định ban hành các tài liệu đó. Khi KTVNN dự kiến thu thập được các thông tin khác sau ngày lập báo cáo kiểm toán, các cuộc trao đổi với lãnh đạo đơn vị được kiểm toán cũng có thể bao gồm các hành động phù hợp hoặc cần thiết nếu KTVNN xác định rằng thông tin khác tồn tại sai sót trọng yếu thu thập được sau ngày lập báo cáo kiểm toán.

Câu hỏi 4: Hình thức trao đổi (các vấn đề với đơn vị được kiểm toán) bằng văn bản được áp dụng khi nào trong cuộc kiểm toán tài chính?

Trả lời: Đoạn 24 CMKTNN 2260 quy định hình thức văn bản được áp dụng khi:

Trao đổi với đơn vị được kiểm toán về những phát hiện quan trọng trong quá trình kiểm toán mà theo xét đoán chuyên môn của KTVNN thì việc trao đổi bằng lời là không thích hợp;

Trao đổi với đơn vị được kiểm toán về những khiếm khuyết nghiêm trọng trong kiểm soát nội bộ.

Câu hỏi 5: Đoạn 23 có nêu “KTNN có thể trao đổi với đơn vị được kiểm toán bằng văn bản hoặc bằng lời”, trong trường hợp trao đổi với đơn vị bằng lời thì bằng chứng kiểm toán cần thu thập là gì?

Trả lời:Đoạn 06 CMKTNN 2260 Danh mục thuật ngữ sử dụng trong hệ thống CMKTNN quy định bằng chứng kiểm toán là tài liệu, thông tin do KTVNN thu thập được liên quan đến cuộc kiểm toán… Bằng chứng kiểm toán bao gồm những tài liệu, thông tin chứa đựng trong các tài liệu… và những tài liệu, thông tin khác.

Trong trường hợp này, bằng chứng có thể là bản ghi âm cuộc trao đổi hoặc KTVNN có thể lập biên bản về nội dung trao đổi có chữ ký của các bên làm bằng chứng kiểm toán.

Đoạn 16 (iv), 17 CMKTNN 2230 quy định đối với thủ tục yêu cầu phỏng vấn một nhân viên cụ thể của đơn vị được kiểm toán, KTVNN phải ghi lại thời gian phỏng vấn, tên và chức danh của người được phỏng vấn, nội dung phỏng vấn.

KTVNN phải ghi lại nội dung các vấn đề quan trọng, thời gian và người tham gia của những cuộc thảo luận với đơn vị được kiểm toán và những đối tượng khác. Khi thảo luận với người ngoài đơn vị được kiểm toán về các vấn đề có liên quan đến cuộc kiểm toán, KTVNN cũng cần ghi chép, lưu trữ trong hồ sơ kiểm toán nội dung, thời gian, kết quả thảo luận. Các ghi chép không chỉ bao gồm tài liệu do KTVNN lập mà còn bao gồm các tài liệu khác như biên bản họp do đơn vị được kiểm toán lập và được KTVNN thu thập./.

ĐỨC MINH