Chú trọng đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác dân số - trẻ em ở cơ sở

Cán bộ Chi cục Dân số và Trẻ em Ninh Bình trao đổi kỹ năng truyền thông với đội ngũ cộng tác viên dân số và trẻ em.

Thời gian qua, đội ngũ cán bộ, cộng tác viên làm công tác dân số - trẻ em ở cơ sở của tỉnh Ninh Bình đã nỗ lực bám sát địa bàn, là đầu mối nắm bắt đầy đủ, kịp thời các biến động dân số và thông tin liên quan đến trẻ em; triển khai hiệu quả hoạt động cập nhật dữ liệu, truyền thông, tuyên truyền các chính sách mới; đồng thời tham mưu trực tiếp cho chính quyền xã, phường trong xử lý các tình huống phát sinh tại cộng đồng. Đây cũng là lực lượng trực tiếp tiếp cận hộ gia đình, nhận diện các trường hợp trẻ em có nguy cơ, phụ nữ mang thai, hộ sinh con thứ ba hoặc các tình huống cần can thiệp, giúp ngành y tế và chính quyền xây dựng giải pháp sát thực tiễn. Nhờ sự chủ động này, nhiều chỉ tiêu quan trọng trong lĩnh vực dân số, kế hoạch hóa gia đình và trẻ em của tỉnh được duy trì ổn định; tỷ lệ theo dõi, quản lý thông tin dân số và trẻ em tại các xã, phường đạt trên 95% mỗi năm, góp phần bảo đảm hệ thống dữ liệu phục vụ quản lý được thông suốt.

Chi cục Dân số và Trẻ em Ninh Bình phối hợp UBND xã Lý Nhân trao học bổng của Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

Tuy nhiên, lực lượng làm công tác dân số - trẻ em vẫn còn một số khó khăn, hạn chế. Trình độ chuyên môn không đồng đều, tỷ lệ cán bộ kiêm nhiệm còn cao, trong khi áp lực nhiệm vụ ngày càng lớn. Việc tiếp cận kiến thức mới về dân số, trẻ em, bình đẳng giới và các yêu cầu chuyển đổi số còn hạn chế, nhất là tại địa bàn miền núi. Đội ngũ cán bộ cấp xã và cộng tác viên thường xuyên biến động, khiến công tác tập huấn, cập nhật kỹ năng truyền thông - tư vấn chưa đảm bảo tính kịp thời. Nhiều cộng tác viên lớn tuổi, hạn chế về sử dụng thiết bị điện tử dẫn đến hiệu quả triển khai ở cơ sở chưa đồng đều, đặc biệt với những nhiệm vụ đòi hỏi theo dõi liên tục và chuyên môn sâu.

Trước thực trạng đó, thời gian qua, Sở Y tế, Chi cục Dân số và Trẻ em Ninh Bình đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm củng cố lực lượng cơ sở và nâng cao hiệu quả quản lý. Trong đó, trọng tâm là đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng và tập huấn chuyên môn cho cán bộ dân số - trẻ em các xã, phường và đội ngũ cộng tác viên ở thôn, xóm, bảo đảm họ được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng và cập nhật yêu cầu mới trong giai đoạn hiện nay.

Cán bộ Chi cục Dân số và Trẻ em Ninh Bình tập huấn kỹ năng truyền thông cho đội ngũ cộng tác viên dân số và trẻ em các xã Nam Trực, Nam Minh

Các chương trình tập huấn được xây dựng theo hướng thiết thực, bám sát nhu cầu thực tế của cơ sở. Nội dung bao gồm: cập nhật các chính sách mới về dân số - kế hoạch hóa gia đình, nâng cao chất lượng dân số, chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên - thanh niên; đồng thời trang bị kỹ năng truyền thông, tư vấn và kỹ năng phát hiện, hỗ trợ trẻ em có nguy cơ. Cán bộ cơ sở cũng được hướng dẫn chi tiết về quản lý hồ sơ, biểu mẫu, quy trình thu thập và cập nhật thông tin nhằm bảo đảm tính thống nhất và chính xác của dữ liệu.

Đặc biệt, các lớp tập huấn về chuyển đổi số trong quản lý dữ liệu và báo cáo điện tử được tổ chức thường xuyên, giúp cán bộ và cộng tác viên dân số - trẻ em từng bước tiếp cận phương thức làm việc hiện đại, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và nâng cao hiệu quả quản lý dân số của tỉnh trong giai đoạn mới.

Đồng chí Phùng Thị Đức Hạnh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số và Trẻ em, Sở Y tế tỉnh Ninh Bình cho biết: Hiện nay, các nội dung và kỹ năng được ưu tiên đào tạo chủ yếu tập trung vào những yêu cầu phát sinh trực tiếp từ thực tiễn cơ sở. Trong đó, trọng tâm là kỹ năng truyền thông trực tiếp và tư vấn thay đổi hành vi cho các nhóm đối tượng; kỹ năng xử lý tình huống tại cộng đồng; cùng với đó là kỹ năng kết nối liên ngành trong hỗ trợ trẻ em, đặc biệt đối với các trường hợp có nguy cơ cần can thiệp kịp thời. Một nội dung ưu tiên khác là đào tạo kỹ năng số, giúp cán bộ cơ sở sử dụng thành thạo phần mềm quản lý dân số - trẻ em, giảm tải thủ tục và nâng cao độ chính xác dữ liệu. Nhờ vậy, tại một số xã, phường, thời gian tổng hợp và gửi báo cáo đã được rút ngắn từ 30-50% sau khi tham gia các lớp tập huấn.

Phương pháp đào tạo cũng có nhiều đổi mới nhằm tăng tính hiệu quả. Thay cho lối truyền đạt một chiều, các lớp tập huấn được tổ chức theo hướng thực hành là chính, kết hợp thảo luận tình huống, mô phỏng hoạt động truyền thông và phương pháp “cầm tay chỉ việc” ngay tại lớp. Bên cạnh đó, hình thức học trực tuyến được ứng dụng linh hoạt, giúp cán bộ cơ sở dễ dàng tham gia dù điều kiện thời gian và địa bàn còn nhiều hạn chế.

Cộng tác viên Dân số và Trẻ em xã Nam Minh chia sẻ về công tác tuyên truyền liên quan đến xâm hại và tai nạn thương tích trẻ em.

Tham gia buổi tập huấn chuyên đề về quyền trẻ em và các kỹ năng bảo vệ trẻ tại cộng đồng do Chi cục Dân số và Trẻ em tổ chức, chị Nguyễn Mai Chi, cộng tác viên dân số - trẻ em thôn I, xã Nam Trực cho biết: “Buổi tập huấn hôm nay giúp tôi hiểu thêm về quyền và bổn phận của trẻ em, cũng như các kỹ năng tự bảo vệ, phòng chống xâm hại và tránh tai nạn thương tích. Thực tế hiện nay có nhiều nhóm trẻ đặc thù, nhiều trường hợp trẻ có những biểu hiện cần được quan tâm theo dõi sát hơn, nên yêu cầu về kiến thức pháp luật và kỹ năng làm việc với từng nhóm trẻ cũng cao hơn. Cách tập huấn theo hướng thực hành, thảo luận tình huống giúp chúng tôi dễ tiếp thu hơn và có thể áp dụng ngay vào công việc hằng ngày tại cộng đồng”.

Cán bộ Chi cục Dân số và Trẻ em Ninh Bình tập huấn kỹ năng sống, phòng chống xâm hại trẻ em cho đội ngũ cộng tác viên dân số và trẻ em.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, cộng tác viên, trong thời gian tới, Chi cục Dân số và Trẻ em tỉnh xác định tập trung vào bốn nhóm giải pháp trọng tâm: đào tạo liên tục và chuyên sâu theo từng nhóm chức danh; đẩy mạnh chuyển đổi số và chuẩn hóa quy trình báo cáo; tăng cường hỗ trợ tuyến cơ sở thông qua kiểm tra định hướng và tư vấn trực tuyến; đồng thời tham mưu hoàn thiện chính sách về phụ cấp và điều kiện hoạt động nhằm tạo động lực làm việc lâu dài cho lực lượng cán bộ, cộng tác viên. Ninh Bình đặt mục tiêu xây dựng đội ngũ làm công tác dân số - trẻ em ngày càng chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

Khánh Chi - Hoàng Tuấn