Chủ tịch UBND nhận thêm nhiều thẩm quyền

Chiều ngày 3/6, tại Phiên họp 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương

Trình bày báo cáo, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, qua tổng hợp 160 lượt ý kiến đại biểu Quốc hội phát biểu tại Tổ và tại Hội trường và 4 đại biểu Quốc hội gửi ý kiến bằng văn bản về dự án luật, nhìn chung, các ý kiến đều tán thành với sự cần thiết ban hành, phạm vi sửa đổi và nội dung cơ bản của dự thảo luật; đa số ý kiến đồng tình cao các nội dung của dự thảo luật.

Theo đó, dự thảo luật đã thể chế hóa kịp thời, đầy đủ chủ trương của Đảng về định hướng tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và đẩy mạnh phân quyền, phân cấp từ Trung ương cho địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng tập trung cho ý kiến vào 5 nhóm vấn đề lớn. Chính phủ đã tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của đại biểu để chỉnh lý dự thảo luật, một số ý kiến đã được Chính phủ giải trình, làm rõ.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: Media Quốc hội.

Cụ thể, về phân định đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho hay, Chính phủ đã tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, chỉnh lý và hoàn thiện các quy định nhằm bảo đảm xác lập rõ mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã); đồng thời bổ sung một số tiêu chí để làm rõ hơn các quy định về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt để phân biệt với đặc khu.

Dự thảo luật cũng bổ sung một số nguyên tắc trong việc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân, thực hiện triệt để nguyên tắc "địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm", phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.

Về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà thông tin, dự thảo luật đã hoàn thiện nội dung phân định giữa nhiệm vụ, quyền hạn chung của UBND và nhiệm vụ, quyền hạn riêng của Chủ tịch UBND theo hướng tăng nhiều hơn thẩm quyền.

Theo đó, dự thảo luật đã chuyển nhiều nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cho Chủ tịch UBND thực hiện để bảo đảm việc xử lý nhanh chóng, kịp thời trong chỉ đạo, điều hành các hoạt động quản lý hành chính ở địa phương.

Cụ thể, dự thảo luật quy định, UBND cấp tỉnh có 12 nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch UBND cấp tỉnh có 23 nhiệm vụ, quyền hạn (hiện hành là 15 nhiệm vụ, quyền hạn).

UBND cấp xã có 10 nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch UBND cấp xã có 17 nhiệm vụ, quyền hạn (hiện hành là 16 nhiệm vụ quyền hạn).

Để đề cao vai trò, trách nhiệm cá nhân của Chủ tịch UBND, dự thảo luật còn bổ sung quy định Chủ tịch UBND được thay mặt UBND quyết định những vấn đề thuộc thẩm quyền của UBND và báo cáo UBND tại phiên họp gần nhất, trừ những nội dung mà luật quy định UBND phải thảo luận tập thể và quyết định.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban tán thành với việc chỉnh lý các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương các cấp theo hướng phân định rõ hơn thẩm quyền giữa Chủ tịch UBND và tập thể UBND như đề xuất của Chính phủ.

Thường trực cơ quan thẩm tra cũng tán thành đề xuất của Chính phủ về việc quy định chủ tịch UBND cấp tỉnh có thể phân cấp cho cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp mình, UBND, Chủ tịch UBND cấp xã… thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ, quyền, để tạo sự linh hoạt cho chính quyền địa phương.

Tuy nhiên, ông Tùng lưu ý việc phân cấp phải được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan, cá nhân phân cấp. Vì vậy, cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung vào Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh được ban hành văn bản quy phạm pháp luật để bảo đảm tính thống nhất và khả thi.

Kiều Chinh