Chủ tịch Quốc hội: Tinh gọn bộ máy phải đi cùng chuyển đổi số, AI

Đảm bảo chất lượng, hiệu quả sau sắp xếp

Ngày 21/10, Quốc hội thảo luận tại tổ về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; tình hình thực hiện ngân sách Nhà nước năm 2025, dự toán ngân sách Nhà nước, phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2026.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu.

Từ thực tiễn thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại Điện Biên, bà Lò Thị Luyến - Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên đề nghị Chính phủ quan tâm đầu tư, nâng cấp để đảm bảo trụ sở làm việc cho các xã, thuận cho việc điều hành công việc của cấp ủy chính quyền và thuận lợi trong việc phục vụ Nhân dân.

Việc tận dụng các trụ sở xã cũ là linh hoạt và khắc phục được việc thiếu cơ sở vật chất để thực hiện nhiệm vụ của chính quyền cấp xã sau sát nhập, nhưng về lâu dài thì chưa phù hợp với thực tế.

Bên cạnh đó, Chính phủ quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin đồng bộ, sớm hoàn thiện hệ thống dữ liệu, đảm bảo tính kết nối, liên thông, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý, điều hành và phục vụ nhân dân phù hợp với mô hình mới.

Đồng thời, chỉ đạo các bộ, ngành xây dựng biểu mẫu báo cáo theo hướng đơn giản, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, sớm hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu của các ngành, lĩnh vực để giảm tải khối lượng công việc cho cấp xã, đồng thời thông tin, số liệu được cập nhật kịp thời, chính xác.

Chính phủ cần quan tâm đẩy nhanh tiến độ, lộ trình cải cách tiền lương, tiến tới trả lương theo vị trí việc làm gắn với kết quả đánh giá cán bộ, công chức.

Ban hành chính sách hỗ trợ điều kiện đi lại và làm việc cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của các cơ quan, tổ chức ở đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp về công tác tại trung tâm hành chính của đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã sau sắp xếp đối với các tỉnh khó khăn.

Đối với thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Chủ tịch Hội Đồng Dân tộc của Quốc hội Lâm Văn Mẫn đề nghị cần tiếp tục quyết liệt và đảm bảo tiến độ cũng như hiệu quả trong kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp; tiếp tục tháo gỡ những khó khăn mà cơ sở đang vướng hiện nay; hỗ trợ cho địa phương về công tác điều hành sau sáp nhập.

Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, rất nhiều địa phương có các cách làm hay, sáng tạo để đảm bảo chất lượng, hiệu quả sau sắp xếp, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Liên quan đến phân cấp, phân quyền, Bộ trưởng Bộ Nội vụ thông tin, sau khi rà soát lại phân định thẩm quyền cho cấp xã còn 859 nhiệm vụ chứ không phải 1.060 nhiệm vụ. Với các nhiệm vụ điều chuyển từ cấp huyện xuống đã trùng với nhiệm vụ cấp xã có sẵn nên bỏ.

Trung ương phân cấp cho cấp tỉnh lên tới 949 nhiệm vụ, là khối lượng rất lớn. Như vậy mức độ phân cấp từ Trung ương đến địa phương đã đạt 56%.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng nhìn nhận, thủ tục hành chính, cơ sở vật chất, nhiều vấn đề tồn tại sau khi triển khai còn có khó khăn nhất định. Theo đó, phải tập trung rất cao cho hoàn thành phân loại đơn vị hành chính, tiêu chuẩn đơn vị hành chính, tiêu chuẩn đô thị.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà.

Theo Bộ trưởng, đây là cái gốc của vấn đề để thực hiện chế độ chính sách, quy hoạch, kế hoạch, chiến lược phát triển. Đồng thời, thực hiện giao chỉ tiêu biên chế trên cơ sở vị trí việc làm, phân loại đơn vị hành chính chứ không thể cào bằng.

"Đây là vấn đề vô cùng lớn và đang tập trung rất cao xây dựng đề án báo cáo Bộ Chính trị. Dự kiến từ nay đến cuối tháng sẽ xong. Sau khi báo cáo Bộ Chính trị sẽ ban hành Nghị định, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội" - bà Trà thông tin.

Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, còn rất nhiều hệ thống thể chế để hoàn thiện tổ chức bộ máy, các vấn đề điều chỉnh mức lương cơ sở, phụ cấp cho phù hợp khi phân loại lại đơn vị hành chính. Ví dụ như, phụ cấp khu vực thế nào, phụ cấp chức danh, chức vụ thế nào, rồi từ đó tính toán lại tất cả chế độ, chính sách liên quan an sinh xã hội cho các trường hợp hưởng chính sách.

Đồng thời, cần tập trung cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, nhất là cấp xã. Bởi trước đây cấp xã chỉ làm những công việc thuần túy nhưng hiện nay khối lượng công việc lớn, nhiệm vụ, chức năng rất cao.

Tăng cường chuyển đổi số trong thực thi công vụ

Đánh giá cao các ý kiến đóng góp của các đại biểu liên quan tới sắp xếp bộ máy, vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiện nay, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, trong thời gian ngắn vừa qua, chúng ta phải xử lý một khối lượng công việc rất lớn.

Chủ tịch Quốc hội ghi nhận và hết sức chia sẻ trước phản ánh của các đại biểu về tình trạng có địa phương vẫn “thừa cán bộ chỗ này, thiếu cán bộ chỗ khác, thừa cán bộ cấp này, thiếu cán bộ cấp khác”, cán bộ thiếu đào tạo chuyên môn, kỹ năng, nghiệp vụ; trụ sở làm việc chật hẹp, chưa đáp ứng yêu cầu; việc phân bổ ngân sách chưa kịp thời dẫn đến thiếu kinh phí hoạt động đầu tư hạ tầng; những thách thức trong giám sát thực thi…

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, hàng tuần Bộ Chính trị, Ban Bí thư đều họp để chỉ đạo cho Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội các bộ ngành có liên quan rà soát, kịp thời tháo gỡ, điều chỉnh; nhất là các vấn đề liên quan tới phân định chức năng, nhiệm vụ các cấp; việc quản lý trong lĩnh vực đất đai, xây dựng, môi trường, tư pháp, những vẫn đề mà các đại biểu đã đặt ra.

Bộ Chính trị đã chỉ đạo cho Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Chính phủ là tiếp tục rà soát điều chỉnh làm sao những gì mà văn bản luật có thì phải hướng dẫn nghị định. Khi nghị định có thì phải hướng dẫn thông tư, xuống địa phương thì không được quy định gì khác, nhất là về thủ tục hành chính.

Phó Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên Lò Thị Luyến.

Về phương hướng trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ Nội vụ, các địa phương triển khai các giải pháp đồng bộ tập trung vào cải cách hành chính, nâng cao năng lực hỗ trợ nguồn lực. Cần phải hoàn thiện khung pháp lý hướng dẫn thực thi; xây dựng văn bản sửa đổi quy định pháp luật thể hiện rõ ràng phân cấp, phân quyền.

Khẩn trương rà soát điều chỉnh biên chế cán bộ, hướng dẫn cho địa phương thực hiện rà soát năng lực cán bộ để phân công đảm bảo phù hợp, hạn chế kiêm nhiệm trái chuyên môn; đi cùng với tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng trước mắt, trong điều kiện chưa xây dựng trụ sở mới cần linh hoạt trong chuyển đổi công năng, bố trí sử dụng trụ sở như Trung ương đã hướng dẫn. Tiếp tục tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI trong thực thi công vụ.

“Tinh gọn bộ máy phải đi cùng chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Nếu các đồng chí không thực hiện thì người có bao nhiêu cũng là không đủ. Đề nghị các tỉnh, các địa phương hết sức quyết liệt để người ít nhưng công việc vẫn đảm bảo trôi chảy” - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Quỳnh Nga