Chủ tịch Quốc hội: Quốc hội khóa XV là một nhiệm kỳ đặc biệt

Nhiệm kỳ có số lượng kỳ họp lớn nhất

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, Quốc hội khóa XV là một nhiệm kỳ đặc biệt, hoạt động trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều thử thách, dịch bệnh toàn cầu phức tạp, thiên tai, biến đổi khí hậu khốc liệt, cục diện chính trị - kinh tế thế giới biến động khó lường. Khối lượng công việc tăng gấp nhiều lần so với các nhiệm kỳ trước, nhiều vấn đề hệ trọng, nhiều nội dung mới, phức tạp, chưa từng có tiền lệ.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.

Trước tình hình đó, Quốc hội đã khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, thể hiện bản lĩnh, trí tuệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao tính chuyên nghiệp, công khai, minh bạch, dân chủ, hiệu quả, thực hiện tốt chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao, quyết định vấn đề quan trọng của đất nước, cũng như các hoạt động ngoại giao nghị viện, để lại nhiều dấu ấn nổi bật.

Theo Chủ tịch Quốc hội, Quốc hội đã phát huy mạnh mẽ vai trò trong việc hoàn thiện thể chế, pháp luật. Việc sửa đổi, bổ sung một số điều Hiến pháp năm 2013 đã kịp thời thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng, nhất là về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước theo hướng “tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, sát thực tiễn”.

Hoạt động lập pháp có sự đổi mới mạnh mẽ về tư duy, quy trình xây dựng, chủ động, sáng tạo, tích cực, chuẩn bị từ sớm từ xa. Đặc biệt, để phát huy vai trò “đi trước một bước về thể chế”, phản ứng kịp thời với những tình huống mới, đáp ứng yêu cầu thực tiễn cuộc sống.

Hoạt động giám sát được tăng cường, có trọng tâm, trọng điểm, đi vào thực chất và có nhiều đổi mới thiết thực; tập trung vào lĩnh vực, vấn đề có tính thời sự, tác động sâu rộng đến sự phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của nhân dân.

Bên cạnh đó, việc quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước được đổi mới căn bản. Quốc hội đã đồng hành, phối hợp chặt chẽ với Chính phủ, các cơ quan liên quan để quyết định nhiều nội dung quan trọng, có tính chiến lược, ứng phó kịp thời với thực tiễn, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, bảo đảm chăm lo thiết thực về an sinh xã hội, y tế, giáo dục cho người dân, đồng thời, đã quyết định những vấn đề mang tính cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Nhiệm kỳ khóa XV có số lượng kỳ họp lớn nhất từ trước đến nay và là nhiệm kỳ đầu tiên trong lịch sử hoạt động, Quốc hội tổ chức 19 kỳ họp. Trong đó, có 9 kỳ họp bất thường để kịp thời xem xét, quyết định các nội dung quan trọng, cấp bách để đáp ứng yêu cầu do thực tiễn đặt ra.

Bên cạnh những kết quả đạt được, theo Chủ tịch Quốc hội, còn có những hạn chế như: Một số công việc vẫn chưa đạt được kết quả như mong muốn. Việc hoàn thiện thể chế chưa hoàn toàn đáp ứng đầy đủ yêu cầu của thực tiễn phát triển, chưa tương thích với bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và những vấn đề kinh tế - xã hội trong nước mới phát sinh. Chương trình lập pháp phải điều chỉnh, bổ sung nhiều; một số quy định pháp luật còn hạn chế, thiếu đồng bộ, khả thi, tính dự báo chưa cao.

Hoạt động giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước còn có mặt hạn chế, một số vấn đề nổi lên gây bức xúc trong dư luận chưa được tiến hành giám sát kịp thời; việc đôn đốc, theo dõi xử lý các kiến nghị sau giám sát trong một số trường hợp còn chưa quyết liệt.

Việc theo dõi thực hiện các thỏa thuận, kết quả hoạt động đối ngoại hiệu quả chưa cao; hoạt động của tổ chức hữu nghị còn hình thức. Công tác tham mưu, tổ chức phục vụ hoạt động của Quốc hội có lúc còn bị động. Hạ tầng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, cơ sở vật chất tuy được quan tâm đầu tư nhưng vẫn còn khó khăn.

Giám sát tập trung vào những vấn đề: Quản lý đất đai, tài nguyên, môi trường, phòng chống tham nhũng, lãng phí.

Dấu mốc quan trọng trên chặng đường phát triển mới

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI là dấu mốc quan trọng trên chặng đường phát triển mới của đất nước, có ý nghĩa định hướng tương lai, bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam.

Do đó, Chủ tịch Quốc hội cho hay, Quốc hội khóa XV kiến nghị Quốc hội khóa XVI và các khóa tiếp theo một số vấn đề như: Tiếp tục đổi mới tư duy, thực hiện tốt 3 chức năng quan trọng nhất là lập pháp, giám sát tối cao, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.

Hoạt động lập pháp cần xác định là công tác “đột phá của đột phá”, phải đi trước, mở đường, dẫn dắt cho phát triển của đất nước, khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức lao động, khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển; bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, nâng cao năng lực hội nhập.

Hoạt động giám sát cần tập trung vào những vấn đề như quản lý đất đai, tài nguyên, môi trường; phòng, chống tham nhũng, lãng phí, bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

Gắn chặt với thực tiễn và ý kiến phản ánh của người dân, tăng cường khảo sát tại cơ sở, lắng nghe ý kiến từ thực tiễn, từ cử tri và cộng đồng doanh nghiệp để xác định đúng điểm nóng, đúng điểm nghẽn của nền kinh tế - xã hội. Từ đó, có phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời và đề xuất sát thực tế.

Cùng với đó, hoạt động quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước cần bảo đảm khách quan, công tâm, mọi quyết định cần thực sự đặt lợi ích quốc gia - dân tộc, lợi ích của Nhân dân lên trên hết, trước hết, kiên quyết ngăn chặn và loại bỏ mọi sự chi phối của lợi ích nhóm, mọi tác động tiêu cực từ bên ngoài.

“Tiếp tục phát huy vai trò, đề cao trách nhiệm của đại biểu Quốc hội, mỗi đại biểu Quốc hội cần thể hiện khát vọng cống hiến, dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, dám chịu trách nhiệm, thực sự là người đại diện trung thành cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân” - Chủ tịch Quốc hội nói và nhấn mạnh tiếp tục nghiên cứu cải tiến, đổi mới cách thức hoạt động của Quốc hội, các cơ quan Quốc hội, bảo đảm hiệu quả, giảm tính hình thức, tăng tính thực chất.

Trọng tâm là tiếp tục cải tiến việc xây dựng chương trình kỳ họp, phương thức thảo luận, tranh luận, chất vấn và trả lời chất vấn, quy trình thẩm tra, tổ chức giám sát, tiếp xúc cử tri; vai trò trung tâm của đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách; phương thức hoạt động của các cơ quan của Quốc hội.

Quỳnh Nga