Chủ tịch Quốc hội nói về tình trạng 'vừa thừa, vừa thiếu' cán bộ sau sắp xếp

Quốc hội dành cả ngày để thảo luận về các báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch năm 2025 và dự kiến cho năm 2026. Ảnh: Kiều Chinh/Mekong ASEAN.

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, ngày 21/10, Quốc hội dành cả ngày để thảo luận về các báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện các kế hoạch năm 2025 và dự kiến cho năm 2026.

Quan tâm đến vấn đề vận hành mô hình chính quyền 2 cấp, đại biểu Nguyễn Thị Yến - Đoàn ĐBQH TP HCM cho rằng có sự mất cân đối nhân sự giữa hai cấp chính quyền. Ở cấp tỉnh, nhiều sở, ngành đang dư thừa công chức, có sở ở TP HCM có khoảng 2.000 người, trong khi cấp xã, phường lại thiếu cán bộ chuyên môn. Cán bộ cơ sở phải phụ trách nhiều lĩnh vực, nhưng việc bố trí còn mang tính cơ học, chưa dựa trên vị trí việc làm.

"Cấp tỉnh có người mà không có việc, cấp xã việc nhiều mà không có người làm. Đề nghị Chính phủ nghiên cứu cơ chế điều chuyển, tăng cường cán bộ về cơ sở. Song, cũng phải tính toán rất kỹ lưỡng cách thức, bởi một sở có thể có tới cả chục phó giám đốc, vậy khi tăng cường xuống cơ sở thì vị trí sẽ ra sao khi lãnh đạo cấp xã đã bố trí đủ rồi," đại biểu nêu vấn đề.

Đại biểu đoàn TP HCM cũng đề nghị cần sớm chuẩn hóa vị trí việc làm, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức phù hợp với yêu cầu công việc. Đồng thời, phải có cơ chế đảm bảo thu nhập, hỗ trợ để cán bộ yên tâm công tác, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính Nhà nước.

Cùng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Hà Phước Thắng - Đoàn ĐBQH TP HCM cũng cho rằng, hiện nay vẫn tồn tại tình trạng chỗ thừa, chỗ thiếu nhân sự ở các trung tâm hành chính công. Ông đề nghị Bộ Nội vụ sớm ban hành hướng dẫn cụ thể về quy mô dân số, diện tích tương ứng với số lượng cán bộ, công chức phù hợp, nhằm đảm bảo chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp, giảm áp lực công việc.

Đại biểu cũng đề nghị sớm ban hành đề án vị trí việc làm và chính sách thu nhập cho cán bộ, công chức. Nhiều người hiện đang kiêm nhiệm 2 - 3 công việc nhưng chưa có quy định rõ ràng về kỹ năng, trình độ, tiêu chuẩn vị trí, dẫn đến tình trạng làm nhiều nhưng không có cơ chế đãi ngộ tương xứng.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: Media Quốc hội.

Phát biểu tại phiên họp tổ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, chỉ trong vòng 6 tháng, cả nước đã thực hiện sắp xếp quy mô lớn từ 63 tỉnh/thành phố còn 34 tỉnh/thành phố, kết thúc hoạt động của cấp huyện trung gian, để hình thành mô hình chính quyền hai cấp.

Quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy và triển khai mô hình chính quyền hai cấp vừa qua là một khối lượng công việc chưa từng có tiền lệ, thực hiện trong thời gian ngắn nhưng đã đạt được kết quả bước đầu quan trọng, thể hiện quyết tâm chính trị rất lớn của cả hệ thống.

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cũng nhìn nhận, sau 4 tháng vận hành, mô hình chính quyền hai cấp vẫn còn nhiều điểm cần hoàn thiện. Phân định chức năng, nhiệm vụ giữa các cấp chính quyền chưa thật rõ ràng, một số văn bản quy phạm pháp luật và thủ tục hành chính chưa được điều chỉnh kịp thời, gây chồng chéo và lúng túng trong thực thi.

"Đây là cuộc cải cách lớn, nên chắc chắn sẽ có khó khăn, thử thách, thậm chí mất mát. Nhưng chúng ta phải hết sức bình tĩnh, từng bước tháo gỡ," Chủ tịch Quốc hội nói và cho biết, Bộ Chính trị đã chỉ đạo Đảng ủy Chính phủ và Đảng ủy Quốc hội tiếp tục rà soát, điều chỉnh, hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật, bảo đảm sự thống nhất, không để địa phương tự ban hành quy định trái thẩm quyền.

Liên quan đến thực trạng sắp xếp cán bộ, Chủ tịch Quốc hội thừa nhận và chia sẻ, sau khi sắp xếp, có địa phương vẫn thừa cán bộ chỗ này, thiếu cán bộ chỗ khác, thừa cán bộ cấp này, thiếu cán bộ cấp khác; cán bộ thiếu đào tạo chuyên môn, kỹ năng, nghiệp vụ. Có xã nhập lại tới 3 đơn vị, số lượng cán bộ lên đến 60 - 80 người dẫn đến trụ sở chật hẹp, thiếu phòng làm việc.

Về phương hướng trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ Nội vụ, các địa phương triển khai các giải pháp đồng bộ tập trung vào cải cách hành chính, nâng cao năng lực hỗ trợ nguồn lực. Cần phải hoàn thiện khung pháp lý hướng dẫn thực thi; xây dựng văn bản sửa đổi quy định pháp luật thể hiện rõ ràng phân cấp, phân quyền.

Khẩn trương rà soát điều chỉnh biên chế cán bộ, hướng dẫn cho địa phương thực hiện rà soát năng lực cán bộ để phân công đảm bảo phù hợp, hạn chế kiêm nhiệm trái chuyên môn; đi cùng với tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ.

"Hiện nay Trung ương đã cho phép linh hoạt bố trí Đảng ủy, HĐND, UBND có thể tạm thời làm việc ở các điểm khác nhau. Nhưng về lâu dài, phải tính toán lại quy hoạch, đầu tư trụ sở, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI. Nếu không chuyển đổi số, dù tăng thêm bao nhiêu người cũng không làm xuể," Chủ tịch Quốc hội nêu.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, cần ưu tiên đầu tư hạ tầng công nghệ nhất là hạ tầng công nghệ thông tin; khẩn trương thành lập các đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ công cơ bản ở xã, khuyến khích doanh nghiệp ngoài Nhà nước tham gia.

Kiều Chinh