Chủ tịch Quốc hội: Cẩn bổ sung hành vi nghiêm cấm liên quan hóa chất vượt ngưỡng

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng nay cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi).

Trước đó, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự thảo luật này hôm 8/5. Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết sau khi tiếp thu chỉnh lý, dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) gồm 7 chương, 48 điều.

Theo ông Huy, thời gian qua, việc sử dụng một số hóa chất sai mục đích đã gây ra hậu quả nghiêm trọng với sức khỏe con người, nhất là các hoạt động như mua, bán, sử dụng các hợp chất của xyanua sai mục đích và sử dụng khí N2O (khí cười) vào mục tiêu giải trí…

Để tăng cường quản lý hóa chất độc hại, kiểm soát rủi ro mất an toàn, an ninh từ hóa chất, dự thảo đã sửa đổi, bổ sung biện pháp kiểm tra với hoạt động nhập khẩu hóa chất cần kiểm soát đặc biệt...

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy. Ảnh: Quốc hội

Ông Huy cho biết theo tinh thần đổi mới công tác xây dựng pháp luật, dự thảo luật không quy định cụ thể về phân công quản lý nhà nước giữa các bộ, địa phương mà giao Chính phủ quy định căn cứ theo Luật Tổ chức Chính phủ.

Tuy nhiên, hiện nay, một loại hóa chất có thể được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, do nhiều bộ cùng quản lý. Điều này dễ dẫn tới tình trạng doanh nghiệp khai báo không trung thực mục đích sử dụng để lựa chọn cơ chế thông thoáng hơn.

Do đó, cơ quan thẩm tra kiến nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu phương án và phân công hợp lý nhiệm vụ quản lý nhà nước giữa các bộ liên quan, theo hướng giao 1 đầu mối quản lý hoạt động sản xuất và kinh doanh đối với hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, còn các bộ khác quản lý hoạt động sử dụng hóa chất theo lĩnh vực.

Phải có cơ quan chịu trách nhiệm chính khi sự việc xảy ra

Góp ý vào dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải nhận định thời gian vừa qua, hoạt động quản lý hóa chất trên thực tiễn vẫn chưa chặt chẽ.

Theo bà Hải, một phần nguyên nhân là do quản lý chưa chặt chẽ, chưa làm tốt trong công tác phân công quản lý lĩnh vực này. Bởi vậy, bà kiến nghị dự thảo luật cần thể hiện rõ ràng hơn nữa về phân công đầu mối quản lý, xác định rõ cơ quan chủ trì chịu trách nhiệm và cơ quan phối hợp chịu trách nhiệm.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải. Ảnh: Quốc hội

Bà đưa ví dụ về một số vụ việc đầu độc dùng xyanua, hay giá đỗ ngâm hóa chất số lượng lớn và đặt câu hỏi tại sao lại mua được hóa chất dễ dàng như vậy?

“Thậm chí, hóa chất có thể mua được online. Vậy khi xảy ra sự việc thì đầu mối chịu trách nhiệm là bên công thương, y tế hay nông nghiệp?” - bà Hải băn khoăn và nhấn mạnh mong muốn của cử tri là khi có sự việc xảy ra thì phải có cơ quan chịu trách nhiệm.

Ngoài ra, bà Hải cũng kiến nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra dự thảo luật tiếp tục rà soát, đảm bảo quy định trong Luật Hóa chất (sửa đổi) có sự liên thông, không chồng chéo, trùng lặp và không có kẽ hở với những luật khác như Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Vệ sinh an toàn thực phẩm…

Bên cạnh đó, bà Hải cũng đề nghị có quy định kiểm soát đối với tổ chức và cá nhân sử dụng, buôn bán hóa chất bằng công nghệ số; rà soát, chỉnh lý quy định về phân cấp sự cố hóa chất phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Về dự thảo luật, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị quy định chặt chẽ hơn vấn đề mua bán, vận chuyển, nhập khẩu hóa chất không rõ nguồn gốc; bổ sung tiêu chí hóa chất độc hại và các trường hợp ứng phó sự cố hóa chất.

Ông nhấn mạnh việc phải quy định rõ trách nhiệm quản lý của từng bộ, ngành, địa phương, để khi xảy ra vấn đề gì sẽ có người chịu trách nhiệm chính. Ông cũng yêu cầu bổ sung các hành vi nghiêm cấm liên quan đến hóa chất không rõ nguồn gốc, vượt ngưỡng cho phép hoặc nhập lậu.

Bên cạnh đó, các ý kiến trong Thường vụ Quốc hội đồng tình đề nghị rà soát những hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến hóa chất; mở rộng phạm vi của dự thảo luật không chỉ với hóa chất do con người tạo ra mà với cả những hóa chất trong tự nhiên.

Thế Vinh