Chủ tịch Hồ Chí Minh với ngành Tư pháp

Trong bất cứ hoàn cảnh nào, tư tưởng Hồ ChíMinh về tư pháp vẫn luôn nhất quán, xuyên suốt và mang tính thời sự sâu sắc: đólà phải “phụng công, thủ pháp, chí công vô tư”; là cán bộ tư pháp phải “gầndân, hiểu dân, giúp dân, học dân”; là ngành Tư pháp phải góp phần xây dựng mộtchế độ pháp quyền thực sự vì dân, dân chủ và công bằng.

Năm 1948, Bộ Tư pháptổ chức Hội nghị Tư pháp toàn quốc, do không trực tiếp dự hội nghị nên Chủ tịchHồ Chí Minh đã có thư gửi đến hội nghị như sau:

“…Công việc tư phápcũng như mọi công việc khác là càng làm ta càng tiến bộ, nhưng càng tiến bộ tacàng thấy rõ những sự trở ngại và những khuyết điểm nó còn sót lại. Và ta phảicàng cố gắng để giải quyết hoặc khắc phục những trở ngại và khuyết điểm ấy.

Các bạn là bậc tríthức. Các bạn có cái trách nhiệm nặng nề và vẻ vang là làm gương cho dân trongmọi việc. Dân ta đã đấu tranh một cách rất dũng cảm. Lẽ tất nhiên giới trí thứcphải hy sinh đấu tranh, dũng cảm hơn nữa để làm gương cho nhân dân.

… Tư pháp là một cơquan trọng yếu của Chính quyền, cho nên càng phải đoàn kết, phối hợp chặt chẽvới các cơ quan khác, để tránh những mối xích mích lẫn nhau, nó có thể vì lơịquyền nhỏ và riêng mà hại đến quyền lợi to và chung cho cả tư pháp và hànhchính.

Các bạn là những ngươìphụ trách thi hành pháp luật. Lẽ tất nhiên các bạn cần phải nêu cao cáigương “phụngcông, thủ pháp, chí công vô tư” cho nhân dân noi theo…”.

Năm 1950, trực tiếpphát biểu chỉ đạo tại Hội nghị học tập của cán bộ ngành Tư pháp năm đó, Ngươìnhấn mạnh đến vai trò, ý nghĩa của pháp luật:

“… Pháp luật của tahiện nay bảo vệ quyền lợi cho hàng triệu người lao động…Pháp luật của ta làpháp luật thật sự dân chủ, vì nó bảo vệ quyền tự do, dân chủ rộng rãi cho nhândân lao động. Nhân dân ta hiện nay có tự do, tự do trong kỷ luật. Mỗi người cótự do của mình, nhưng phải tôn trọng tự do của người khác. Người nào sử dụngquyền tự do quá mức của mình mà phạm đến tự do của người khác là phạmpháp”; và căn dặn:

“… Chúng ta cũng thâýluật pháp của ta hiện nay chưa đầy đủ. Chính các chú có trách nhiệm phải gópphần làm cho luật pháp của ta tốt hơn, càng ngày càng phong phú hơn. Phải cốgắng làm cho luật pháp dân chủ ngày càng nhiều hơn, tốt hơn.

… Phải gần dân, hiêủdân, giúp dân, học dân. Giúp dân, học dân để giúp mình thêm liêm khiết, thêmcông bằng. Thêm nữa là phải luôn luôn cố gắng học tập lý luận, học tập đườnglối chính sách của Chính phủ …

Tóm lại, các chú phảicông bằng, liêm khiết, trong sạch, gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh công bố Hiến pháp năm 1959. Bộ trưởng Bộ Tư pháp Vũ Đình Hòe đứng ngoài cùng, bên trái. Ảnh tư liệu

Sau năm 1954, Miền Bắcđược giải phóng, bắt đầu công cuộc xây dựng xã hội mới - xã hội Xã hội chủnghĩa, tích cực đảm nhận vai trò “Hậu phương lớn” cho “Tiền tuyến lớn” là MiềnNam đang phải tiếp tục công cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Tại Hội nghịTư pháp toàn quốc năm 1957, với những bộn bề khó khăn của hơn 02 năm hòa bình lập lại ở Miền Bắc, Ngươìlại nhắc nhở cán bộ Tư pháp chúng ta về nhiệm vụ công tác và đặc biệt là vềtinh thần đoàn kết …

“…Trong nhiệm vụ chungđó, tư pháp cần góp phần của mình là thực hiện chế độ pháp trị, giữ vững và bảovệ quyền lợi nhân dân, bảo vệ chế độ dân chủ của ta.

… Muốn thực hiện nhiệmvụ ấy, cần chú ý mấy điểm:

Nội bộ đoàn kết từtrên xuống dưới, từ dưới lên trên, làm gương cho nhân dân. Đoàn kết tức là lựclượng của chúng ta. Lúc mới kháng chiến lực lượng ta yếu hơn địch, nhưng tathắng lợi vì ta đoàn kết. Cho nên ngành tư pháp muốn khắc phục khó khăn phảiđoàn kết nhất trí thật sự, muốn đoàn kết thật sự phải dựa trên cơ sở lập trườngvững vàng, tư tưởng sáng suốt, nội bộ dân chủ, phải giúp đỡ nhau học tập tiếnbộ, thật thà phê bình tự phê bình…”.

Những lời dạy của Chủ tịchHồ Chí Minh đối với ngành Tư pháp không chỉ là di sản tư tưởng, mà còn làphương hướng hành động cụ thể cho từng cán bộ, từng đơn vị trong Bộ, ngành Tưpháp hôm nay. Trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân đang đẩy mạnh xây dựng và hoànthiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, ngành Tư pháp cần tiên phong trongviệc đổi mới thể chế, nâng cao chất lượng xây dựng và thi hành pháp luật, cảicách tư pháp, và phục vụ hiệu quả cho sự nghiệp phát triển đất nước. Đó khôngchỉ là sự tiếp nối niềm tin mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi gắm, mà còn là cáchthiết thực nhất để khẳng định vai trò, vị trí và bản lĩnh chính trị của ngànhTư pháp trong kỷ nguyên mới.

Đan Thanh