Chủ tịch Hà Nội Trần Sỹ Thanh: Kinh tế tư nhân là trụ cột trung tâm của tăng trưởng

Chiều 20/6, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh chủ trì Hội thảo khoa học với chủ đề “Khơi thông nguồn lực - Bứt phá phát triển kinh tế tư nhân Thủ đô”.

Các đại biểu tham dự Hội thảo khoa học “Khơi thông nguồn lực - Bứt phá phát triển kinh tế tư nhân Thủ đô”. Ảnh: Viết Thành.

Kinh tế tư nhân - động lực chủ lực, tạo gần 80% việc làm mới mỗi năm

Phát biểu khai mạc Hội thảo khoa học “Khơi thông nguồn lực - Bứt phá phát triển kinh tế tư nhân Thủ đô” chiều 20/6, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh: Việc tổ chức hội thảo nằm trong chuỗi hoạt động triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 138/NQ-CP của Chính phủ và kết luận của Thủ tướng Chính phủ về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế quốc gia.

Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: Viết Thành.

Hội thảo quy tụ gần 100 đại biểu tham dự trực tiếp cùng đông đảo đại biểu tham dự trực tuyến từ các điểm cầu quận, huyện, thị xã – cho thấy sự quan tâm đặc biệt của toàn hệ thống chính quyền Thủ đô đối với khu vực kinh tế tư nhân.

Theo Chủ tịch UBND TP. Hà Nội, Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới – kỷ nguyên của khát vọng vươn lên trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. Đây là cam kết chính trị – xã hội sâu sắc, đòi hỏi sự đồng hành và đóng góp mạnh mẽ từ mọi thành phần kinh tế, trong đó khu vực tư nhân giữ vai trò trung tâm.

Từ chủ trương lớn đến hành động cụ thể, Hà Nội đã và đang kiên trì thực hiện nhiều chính sách thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân phát triển. Trong đó nổi bật là các đề án hỗ trợ đổi mới khoa học công nghệ, chương trình xúc tiến thương mại, hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo và đặc biệt là các cơ chế tiếp cận vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa thông qua Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa.

TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương phát biểu. Ảnh: Viết Thành

Hiện nay, Thủ đô có hơn 155.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó 97,2% là doanh nghiệp tư nhân. Khu vực này đóng góp trên 45% GRDP, chiếm gần 58% tổng vốn đầu tư toàn xã hội và tạo ra gần 80% việc làm mới mỗi năm.

Tuy nhiên, Chủ tịch Trần Sỹ Thanh thẳng thắn chỉ ra rằng, dù có nhiều bước tiến, khu vực tư nhân vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ. Đa số doanh nghiệp có quy mô nhỏ, siêu nhỏ; năng lực quản trị – công nghệ còn yếu; thiếu kết nối trong chuỗi giá trị; khả năng cạnh tranh và hội nhập khu vực, toàn cầu còn hạn chế.

Ngoài ra, sức chống chịu trước các biến động thị trường còn thấp, tình trạng giải thể, tạm ngừng kinh doanh vẫn phổ biến. Doanh nghiệp tư nhân cũng gặp không ít khó khăn trong tiếp cận các nguồn lực phát triển – đặc biệt là vốn, đất đai – trong khi thủ tục hành chính và chính sách hỗ trợ đôi khi còn chậm trễ, chưa kịp thời tháo gỡ các vướng mắc trong thực tiễn.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền phát biểu. Ảnh: Viết Thành.

Dẫn lại chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với lãnh đạo Thành phố gần đây, ông Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh: “Hà Nội cần kiến tạo một hệ sinh thái khoa học công nghệ gắn với đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh phát triển kinh tế tư nhân – đây là những động lực trung tâm của tăng trưởng trong giai đoạn tới”.

“Với Hà Nội, phát triển kinh tế tư nhân không chỉ là một yêu cầu kinh tế, mà còn là nhiệm vụ chính trị cấp thiết để hiện thực hóa khát vọng phát triển quốc gia”, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội khẳng định.

Kiến tạo môi trường mới, chuyển tư duy “xin – cho” sang “đồng hành – kiến tạo”

Khẳng định vai trò đầu tàu của Thủ đô trong phát triển kinh tế quốc gia, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho rằng, Hà Nội cần chủ động kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, thúc đẩy sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp và hình thành đội ngũ doanh nhân bản lĩnh – có tư duy toàn cầu và năng lực hội nhập quốc tế.

“Chúng ta cần thay đổi căn bản mối quan hệ giữa chính quyền và doanh nghiệp, chuyển từ tư duy quản lý hành chính sang đồng hành - kiến tạo. Đây không chỉ là yêu cầu của thực tiễn, mà còn là điều kiện tiên quyết để phát triển khu vực tư nhân trở thành trụ cột kinh tế”, Chủ tịch Thành phố nhấn mạnh.

PGS.TS Trần Đình Thiên, Thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam phát biểu. Ảnh: Viết Thành.

Theo ông Trần Sỹ Thanh, mục tiêu lớn nhất của hội thảo lần này là làm rõ những rào cản đang kìm hãm khu vực kinh tế tư nhân và kiến nghị các giải pháp đủ mạnh để tạo cú hích mới cho sự phát triển của lực lượng doanh nghiệp tư nhân trong bối cảnh nhiều chuyển dịch lớn của nền kinh tế.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đề nghị các đại biểu tập trung trao đổi, hiến kế vào 5 nhóm nội dung trọng tâm: Thứ nhất, Thành phố cần tiếp tục hoàn thiện những nội dung, chương trình hành động cụ thể để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW.

Thứ hai, cần chỉ rõ và nhận diện các rào cản chủ yếu đang cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân hiện nay – cả về thể chế, thủ tục, tiếp cận tài nguyên và năng lực cạnh tranh.

Thứ ba, làm rõ giải pháp khơi thông các nguồn lực phát triển - bao gồm vốn, đất đai, nguồn nhân lực chất lượng cao, cơ chế thị trường minh bạch, hệ thống pháp lý đồng bộ.

Thứ tư, đề xuất chính sách mang tính đột phá để hình thành và nâng tầm các doanh nghiệp vừa và lớn của Hà Nội có khả năng cạnh tranh quốc tế, đóng vai trò dẫn dắt các cụm ngành và chuỗi giá trị.

Và cuối cùng, xác định cơ chế phù hợp để thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ hộ kinh doanh cá thể sang mô hình doanh nghiệp chính thức – tạo điều kiện thuận lợi về pháp lý, thuế và hỗ trợ kỹ thuật để mở rộng sản xuất, kinh doanh bài bản.

Trên địa bàn TP. Hà Nội có hơn 155.000 doanh nghiệp đang hoạt động (là địa phương đứng thứ 2 toàn quốc về số lượng doanh nghiệp), trong đó 97,2% là doanh nghiệp tư nhân. Tốc độ tăng và tỷ trọng vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội của khu vực kinh tế tư nhân tăng mạnh qua các năm (bình quân tăng 7,3% và chiếm tỷ trọng 57,8%); đóng góp trên 45% GRDP của thành phố, tạo ra gần 80% việc làm mới mỗi năm.

Gỡ điểm nghẽn thể chế - hành chính, phát triển kinh tế tư nhân có chiều sâu

Báo cáo đề dẫn tại hội thảo nhận định, sau hơn 40 năm đổi mới, Hà Nội đã từng bước khẳng định vai trò là trung tâm phát triển kinh tế - xã hội quan trọng của cả nước, đóng góp khoảng 12,5% GDP quốc gia. Khu vực kinh tế tư nhân của Thủ đô không chỉ phát triển mạnh mẽ về số lượng mà còn từng bước đóng vai trò dẫn dắt trong một số lĩnh vực. Nhiều tập đoàn tư nhân lớn cũng chọn Hà Nội làm trụ sở chính.

Tuy vậy, cũng như xu thế chung trên cả nước, khu vực kinh tế tư nhân của Hà Nội vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản về thể chế, chính sách và môi trường kinh doanh. Tiềm năng lớn, nhưng khả năng phát huy vẫn chưa tương xứng.

Để hiện thực hóa các mục tiêu của Nghị quyết 68-NQ/TW, báo cáo đề dẫn cho rằng, Thành phố Hà Nội cần triển khai đồng bộ các nhóm chính sách trọng điểm, bao gồm: hoàn thiện thể chế và cải cách hành chính; cải thiện môi trường đầu tư minh bạch, thuận lợi; chính sách tín dụng – tài chính linh hoạt; quản lý và phân bổ hiệu quả nguồn lực đất đai, hạ tầng; và đặc biệt là cơ chế thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân phát triển bền vững, đổi mới sáng tạo.

Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương nhấn mạnh: Phát triển kinh tế tư nhân không thể chỉ dừng lại ở khuyến khích bằng khẩu hiệu. “Muốn doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh, điều đầu tiên cần làm là cải thiện môi trường kinh doanh. Đây là giải pháp ít tốn kém nhưng có hiệu quả lớn nhất trong việc huy động nguồn lực đầu tư xã hội”, ông Cung nói.

Theo ông, cải cách hành chính phải đặt trọng tâm vào việc tháo bỏ các rào cản bất hợp lý để người dân và doanh nghiệp được tự do sáng tạo, kinh doanh tất cả những gì pháp luật không cấm. Trên tinh thần đó, ông kiến nghị UBND TP. Hà Nội thành lập một bộ phận thường trực có trách nhiệm tiếp nhận và xử lý phản ánh từ doanh nghiệp, người dân và báo chí về các thủ tục rườm rà, chi phí ngầm, thái độ không chuẩn mực hoặc gây phiền hà từ các cơ quan công quyền.

“Cần mạnh dạn loại bỏ cơ chế xin – cho, tư duy “không quản được thì cấm”. Thành phố cần xác lập rõ phân công, phân cấp, phân nhiệm – đặc biệt là trách nhiệm người đứng đầu trong từng thủ tục hành chính”, TS. Nguyễn Đình Cung đề nghị.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam phát biểu. Ảnh: Viết Thành

Đồng quan điểm, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế VCCI, đề xuất 4 nhóm giải pháp, trong đó nhấn mạnh việc công khai dữ liệu về quỹ đất chưa sử dụng, để các doanh nghiệp có nhu cầu phát triển cụm công nghiệp tư nhân ở khu vực ngoại thành có thể tiếp cận. Ông cũng kiến nghị Hà Nội cân nhắc thành lập Quỹ Phát triển kinh tế tư nhân nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp có tiềm năng, định hướng đổi mới công nghệ và phát triển bền vững.

Tại Hội thảo, PGS.TS Trần Đình Thiên, Thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đề xuất Hà Nội cần sớm xây dựng một đề án phát triển kinh tế tư nhân mang tính thực chứng, có hệ thống. Đề án này không chỉ liệt kê các giải pháp riêng lẻ mà phải tích hợp toàn bộ những vấn đề quan trọng nhất của phát triển kinh tế tư nhân trong một logic tổng thể. Bởi, nếu tiếp tục triển khai theo lối “chắp vá” giải pháp theo tuyến hay từng mảng rời rạc thì không chỉ kém hiệu quả mà còn dễ tạo ra xung đột, thậm chí gây trở ngại cho tương lai.

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, mục tiêu của đề án phải hướng đến hai trọng tâm: Thứ nhất là tăng mạnh số lượng doanh nghiệp, không chỉ đơn thuần từ hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp, mà đặc biệt phải thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo – những doanh nghiệp quyết định chất lượng và triển vọng nền kinh tế Thủ đô. Thứ hai là thay đổi căn bản chất lượng và cơ cấu khu vực doanh nghiệp, theo hướng tăng cường năng lực cạnh tranh thực tế. Việc khu vực FDI còn yếu cũng cho thấy cấu trúc doanh nghiệp Hà Nội chưa đạt yêu cầu và cần được tái cơ cấu theo hướng hiện đại, sáng tạo và số hóa.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghệ CMC đánh giá, trong vòng 20 năm tới, kinh tế số có thể chiếm tới 40% GRDP của Hà Nội. Điều này hoàn toàn phù hợp với định hướng mà Nghị quyết 57-NQ/TW đã xác lập về khoa học công nghệ và chuyển đổi số.

Theo ông Chính, Hà Nội cần coi chuyển đổi số là “trụ cột xuyên suốt”, là công cụ quan trọng để nâng cao năng suất, hiệu quả quản trị và khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp tư nhân, lực lượng đang giữ vai trò trung tâm trong nền kinh tế.

Từ đó, ông đề xuất Thủ đô cần sớm xây dựng “Chiến lược phát triển trí tuệ nhân tạo (AI)” – tích hợp vào định hướng kinh tế số – xã hội số đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045. Cùng với đó là đầu tư đồng bộ cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực công nghệ và phát triển nền tảng số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn Công nghệ CMC phát biểu. Ảnh: Viết Thành

Thay đổi tư duy về phát triển kinh tế tư nhân

Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, với không khí làm việc khẩn trương, nghiêm túc, khoa học, dân chủ, hội thảo đã ghi nhận 11 ý kiến phát biểu và thảo luận tâm huyết, trách nhiệm từ các đại biểu tham dự.

Ông Nguyễn Mạnh Quyền cũng tiếp thu các ý kiến, kiến nghị của các chuyên gia, nhà khoa học phát biểu tại hội thảo với mong muốn tạo bứt phá cho phát triển kinh tế tư nhân của Thủ đô. Trên cơ sở đó, thành phố sẽ tập trung triển khai 10 nhóm nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới, như: Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; tập trung tiếp cận vốn, mặt bằng và tạo quỹ đầu tư cho doanh nghiệp, các hộ sản xuất kinh doanh.

Tiếp đó, TP. Hà Nội sẽ hỗ trợ nghiên cứu, phát triển cũng như đổi mới sáng tạo và tạo không gian cho các doanh nghiệp, người dân tham gia vào thị trường. Đồng thời, thành phố huy động vốn tư nhân đầu tư vào lĩnh vực đầu tư công; phấn đấu trở thành một trung tâm tài chính quốc gia; đẩy mạnh chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số trong nhiệm kỳ 2025-2030.

Phát biểu kết luận, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho rằng, để tạo bứt phá trong phát triển kinh tế tư nhân, trước hết người đứng đầu các cơ quan, đơn vị cần thay đổi tư duy về vị trí, vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân trong tổng thể nền kinh tế quốc gia, của Thủ đô. Từ đó, mỗi cơ quan, đơn vị có liên quan tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tư nhân của Thủ đô phát triển, đặc biệt là tiếp cận đất đai, thủ tục hành chính…

Ông Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh, trong bối cảnh cả nước đang thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, thành phố Hà Nội đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho các địa phương. Cùng với đó, thành phố tiếp tục xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách nhằm tạo thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp phát triển, nhất là các doanh nghiệp trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Chủ tịch UBND TP. Hà Nội bày tỏ tin tưởng rằng, với sự đồng hành của các cơ quan Trung ương, cộng đồng chuyên gia, doanh nghiệp và người dân Thủ đô, khu vực kinh tế tư nhân của Hà Nội sẽ có những bước phát triển mạnh mẽ, đóng góp xứng đáng vào tăng trưởng nhanh, bền vững của Hà Nội.

“Hà Nội sẽ vượt qua mọi thách thức, phát huy mạnh mẽ tiềm năng, giữ vững vai trò tiên phong và tập trung định hướng là một trung tâm đổi mới sáng tạo, tài chính, công nghệ và văn hóa, xứng đáng là trái tim của Tổ quốc, là hình ảnh tiêu biểu cho một Việt Nam đổi mới, phát triển và hội nhập thành công trong kỷ nguyên mới”, ông Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh.

Hạnh Phúc