Chủ động bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, hướng tới phát triển bền vững

Là tỉnh có nhiều giá trị nổi trội về đa dạng sinh học được quốc gia, quốc tế công nhận, Quảng Ninh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị tài nguyên đa dạng sinh học, góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh.

Quảng Ninh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tăng cường quản lý tài nguyên đa dạng sinh học theo tinh thần Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/9/2022 của BCH Đảng bộ tỉnh về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, đảm bảo an ninh nguồn nước trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2030.

Theo Quyết định số 389/QĐ-TTg (ngày 9/5/2024) của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Quảng Ninh có 3 khu bảo tồn biển, gồm: Khu bảo tồn biển Cô Tô - Đảo Trần, Khu bảo tồn biển vịnh Bái Tử Long và Khu bảo tồn biển vịnh Hạ Long.

Đây là các vùng biển ngoài những giá trị về sinh thái và môi trường, còn là nền tảng để phát triển kinh tế biển gắn với du lịch sinh thái, nghiên cứu khoa học, bảo vệ quốc phòng - an ninh vùng biển, đảo tiền tiêu của Tổ quốc.

Tỉnh cũng vừa thành lập Khu bảo tồn biển Cô Tô - Đảo Trần có tổng diện tích 18.414,92ha, đánh dấu bước đi quan trọng của tỉnh trong chiến lược bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ cảnh quan tự nhiên và phát triển kinh tế biển bền vững.

Bốn khu bảo tồn và di sản thiên nhiên gồm Vườn Quốc gia Bái Tử Long, Rừng Quốc gia Yên Tử, Đồng Sơn - Kỳ Thượng và Vịnh Hạ Long tiếp tục được bảo vệ, quản lý hiệu quả; khu vực có giá trị đa dạng sinh học cao là Đồng Rui - Tiên Yên và Quảng Nam Châu đang được nghiên cứu hoàn thiện hồ sơ trình công nhận khu bảo tồn mới.

Tỉnh đã hoàn thành điều tra, đánh giá và xây dựng cơ sở dữ liệu đa dạng sinh học; cập nhật thông tin về các loài quý, hiếm, loài bản địa có giá trị kinh tế và giá trị bảo tồn cao.

Nhiều mẫu sinh vật mới, đặc hữu đã được thu thập, phân tích, định dạng; bộ bản đồ, atlat hiện trạng đa dạng sinh học được xây dựng hoàn chỉnh.

Các tài liệu truyền thông gồm 3.000 poster, 4 phim tài liệu, clip, 2.000 bộ sách chuyên đề được bàn giao cho hệ thống trường học, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng. Bảo tàng tỉnh được tiếp nhận 22 mẫu tiêu bản sinh vật có giá trị khoa học lớn.

Trên biển, tỉnh tăng cường kiểm soát hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường tại vịnh Hạ Long và vịnh Bái Tử Long; đầu tư máy móc, thiết bị, hệ thống xử lý nước thải, thùng rác nổi cỡ lớn và 117 thùng rác tại các điểm tham quan; yêu cầu 100% tàu du lịch lắp đặt thiết bị phân ly dầu - nước và thu gom rác thải đưa về bờ xử lý.

Tỉnh khoanh vùng bảo vệ nghiêm ngặt 5 khu vực có đa dạng sinh học cao trên vịnh Hạ Long; cấm khai thác thủy sản trong vùng bảo vệ tuyệt đối; triển khai 14 dự án cải thiện môi trường; chấm dứt hoạt động bốc xếp hàng hóa rời gây ô nhiễm; di dời toàn bộ nhà bè trên vịnh. Toàn tỉnh đã chuyển đổi hơn 6,015 triệu phao xốp sang vật liệu nổi HDPE, góp phần giảm thiểu rác thải nhựa trên biển.

Song song với bảo vệ, tỉnh triển khai tích cực phục hồi các hệ sinh thái quan trọng như rừng ngập mặn, rạn san hô, thảm cỏ biển tại vịnh Hạ Long, Bái Tử Long, Cô Tô - Đảo Trần; thả rạn nhân tạo, phấn đấu đến năm 2030 phục hồi thêm 30-50ha.

Công tác tái tạo nguồn lợi thủy sản được duy trì thường xuyên, với việc thả khoảng 6,6 triệu con giống mỗi năm; kiểm soát hiệu quả khai thác IUU; xử lý triệt để các hình thức đánh bắt tận diệt. Công tác tuần tra, kiểm soát được phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, giúp phát hiện, ngăn chặn hàng nghìn vụ vi phạm về khai thác thủy sản; ý thức của ngư dân về bảo vệ nguồn lợi thủy sản được nâng lên rõ rệt.

Những kết quả tích cực từ môi trường biển, sự xuất hiện trở lại của nhiều loài sinh vật quý hiếm như rùa biển, vích, cá voi, cá heo cho thấy hệ sinh thái biển Quảng Ninh đang từng bước phục hồi, khẳng định hướng đi đúng đắn của tỉnh trong quản lý, bảo tồn đa dạng sinh học.

Việc triển khai đồng bộ các giải pháp theo tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết số 10-NQ/TU đã giúp Quảng Ninh chủ động bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, hướng tới phát triển bền vững, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường.

N.T.D