Chủ động bảo vệ đàn gia súc trong mùa đông

Trước tình hình đó, ngành nông nghiệp tỉnh, các địa phương đã và đang đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân các biện pháp bảo vệ đàn vật nuôi; các hộ chăn nuôi tích cực chuẩn bị thức ăn, che chắn chuồng trại, tăng cường chăm sóc để đảm bảo an toàn cho đàn vật nuôi.

Gia đình chị Lò Thị Thương, thôn Huổi Lực, xã Tủa Chùa hiện nuôi 10 con bò – là tài sản lớn nhất của gia đình. Vì vậy sau vụ gặt vừa qua, gia đình chị đã thu gom rơm rạ về phơi khô, bó gọn và cất lên gác làm nguồn thức ăn dự trữ cho đàn bò suốt mùa lạnh. Cùng với đó, gia đình chị gia cố, che chắn chuồng trại cẩn thận để tránh gió lùa, giúp đàn bò ấm áp, an toàn trước mùa đông khắc nghiệt.

Chị Lò Thị Thương cho biết: Mùa đông ở vùng cao rét buốt, nhất là về đêm, trong khi cỏ tự nhiên khan hiếm, gia đình không thể đưa bò đi chăn thả. Nếu không chủ động tích trữ thức ăn từ bây giờ, bò sẽ đói, sụt cân nhanh, dễ mắc các bệnh về hô hấp, thậm chí chết rét.

Gia đình ông Lò Văn Miêu được cán bộ kĩ thuật và Tổ chức Nghiên cứu và Chuyển giao công nghệ (GRET) hướng dẫn ủ chua thức ăn cho đàn trâu, bò vào mùa đông.

Tại bản Na Sang 1, xã Núa Ngam, gia đình ông Lò Văn Miêu nuôi 10 con trâu, bò. Để đảm bảo an toàn cho vật nuôi, gia đình ông đã chủ động xây dựng chuồng trại khép kín, không chăn nuôi thả rông. Đồng thời, ông tham gia dự án ASSET (trồng cỏ nuôi trâu, bò) do Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Tổ chức Nghiên cứu và Chuyển giao công nghệ (GRET) thực hiện trên địa bàn tỉnh. Tham gia mô hình gia đình ông được hỗ trợ trồng cỏ voi, máy chế biến thức ăn thô xanh thành thức ăn ủ chua (túi ủ chua, men ủ, máy băm cỏ) cho trâu, bò từ cây thức ăn xanh và các phụ phẩm trồng trọt, giúp gia đình chủ động nguồn thức ăn cho gia súc trong mùa đông.

Ông Lò Văn Miêu chia sẻ: Nhờ che chăn chuồng trại và trồng cỏ voi nên mùa rét năm nay gia đình không còn lo thiếu thức ăn cho trâu bò như trước. Đàn trâu bò được đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ, khỏe mạnh, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế và giúp gia đình yên tâm hơn trong mùa đông.

Người dân xã Tìa Dình bổ sung thức ăn tinh bột cho đàn trâu, bò vào mùa đông.

Cùng với các biện pháp chủ động của người dân, tỉnh Điện Biên cũng tập trung hỗ trợ các địa phương mở rộng diện tích trồng cỏ phục vụ chăn nuôi, đặc biệt là cỏ voi. Đến nay, toàn tỉnh đã trồng gần 3.000ha cỏ voi, chủ yếu ở các xã Mường Nhé, Quảng Lâm, Xa Dung, Na Son, Tuần Giáo... góp phần ổn định nguồn thức ăn dự trữ, giảm áp lực cho các hộ chăn nuôi khi cỏ tự nhiên khan hiếm trong mùa rét.

Hiện tổng đàn gia súc toàn tỉnh ước đạt 577.074 con, trong đó trâu, bò chiếm tỷ lệ lớn. Chăn nuôi chủ yếu quy mô nhỏ lẻ, nông hộ. Hiện nay thời tiết trên địa bàn tỉnh mới bước vào mùa đông, chưa xuất hiện các đợt rét đậm, rét hại, vì vậy chưa có thiệt hại cho đàn vật nuôi. Tuy nhiên, người dân không nên chủ quan, bởi thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường.

Gia đình ông Lò Văn Ngoai, bản Bó Giáng, xã Tuần Giáo trồng cỏ voi làm thức ăn cho đàn bò trong mùa đông.

Thực tế, những năm qua, vẫn còn những hộ chăn nuôi chủ quan, chuồng trại che chắn tạm bợ, chỉ cắm cọc tre, quây bạt phía trên hoặc che chắn một phía, chưa đảm bảo kín gió. Nhiều hộ dân vùng cao còn chăn nuôi thả rông, không dự trữ thức ăn cho vật nuôi vào mùa đông. Những hạn chế này tiềm ẩn rủi ro cao, đặc biệt khi nhiệt độ xuống thấp và mưa rét kéo dài. Điển hình như đợt rét đậm cuối năm 2024, mặc dù cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đã tuyên truyền, vận động các hộ dân thực hiện nghiêm biện pháp đảm bảo an toàn cho vật nuôi, không thả rông. Song do tâm lý chủ quan của người dân, khi nhiệt độ xuống thấp đã làm 23 con trâu, bò trên địa bàn Tủa Chùa bị chết.

Chăn nuôi là nguồn sinh kế chính của nhiều hộ dân, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số, để tích lũy và cải thiện thu nhập. Do đó, vào mùa đông, ngành nông nghiệp tỉnh khuyến cáo người dân cần gia cố chuồng trại để đảm bảo chống rét cho vật nuôi. Chuồng phải che chắn tốt, tránh gió lùa trực tiếp, nền luôn khô ráo và có chất độn chuồng từ rơm, rạ, mùn cưa hoặc trấu khô. Thường xuyên dọn vệ sinh chuồng, bổ sung chất độn vào những ngày mưa rét. Ngoài ra, có thể sử dụng bóng điện công suất lớn hoặc đốt trấu, mùn cưa, than củi để sưởi ấm.

Đối với gia súc già yếu, non, cần tăng khẩu phần ăn và theo dõi sức khỏe chặt chẽ, đặc biệt hạn chế thả rông. Trong ảnh: Nghé con của người dân Tủa Chùa chết do thời tiết lạnh. Ảnh tư liệu năm 2024.

Khi xảy ra rét đậm, rét hại (≤12°C), nên nhốt gia súc tại chuồng, hạn chế chăn thả và không cho trâu, bò làm việc. Cung cấp đầy đủ thức ăn thô xanh, thức ăn tinh, bổ sung muối khoáng, vitamin và nước sạch; có thể cho uống nước ấm pha muối để tăng sức đề kháng. Đối với gia súc già yếu, gia súc non, cần tăng khẩu phần ăn và theo dõi sức khỏe chặt chẽ. Ngoài ra cần thực hiện tiêm phòng định kỳ theo quy định và khuyến cáo của cơ quan thú y, đồng thời vệ sinh, tiêu độc khử trùng chuồng trại thường xuyên. Theo dõi tình trạng sức khỏe vật nuôi hàng ngày để xử lý kịp thời các biểu hiện bất thường. Khi trâu, bò xuất hiện cước chân, cần giữ ấm, giữ nền chuồng khô ráo, bổ sung thức ăn đầy đủ và xoa bóp chân bằng gừng hòa rượu; trường hợp nặng báo cán bộ thú y để điều trị bằng kháng sinh.

Với sự chủ động của các cấp chính quyền, ngành chuyên môn và sự vào cuộc tích cực của người dân, công tác phòng chống đói, rét cho đàn vật nuôi trong mùa đông năm nay đang được triển khai quyết liệt hơn những năm trước. Các biện pháp từ dự trữ thức ăn, che chắn chuồng trại đến tăng cường tiêm phòng, bổ sung dinh dưỡng đều được thực hiện ngay từ đầu mùa.

Bài ảnh: Thành Đạt