Choáng ngợp trước hệ thống lưới chống UAV bủa vây Kharkov

Ukraine vừa có động thái phòng thủ mới gây nhiều tranh cãi: khi lưới chống máy bay không người lái được gấp rút căng trên các tuyến đường quanh Kharkiv. Được Kiev quảng bá như lá chắn cần thiết trước hiểm họa từ trên không, biện pháp này phản ánh áp lực ngày càng lớn khi chiến sự tiến sát thành phố.

Động thái này diễn ra khi quân đội Nga liên tục thực hiện các đợt tấn công trên diện rộng, buộc Ukraine phải đẩy tuyến phòng thủ về những khu vực từng được xem là hậu phương an toàn. Với vị trí chiến lược và dân số đông, Kharkiv đang nổi lên như trọng tâm mới của nỗ lực phòng thủ.

Trên các kênh mạng xã hội Ukraine, nhiều video lan truyền cho thấy các tuyến đường vào Kharkiv bị “biến dạng” bởi những hàng cột dựng dọc cao tốc. Gần trung tâm thành phố, công nhân đang căng lưới chống UAV giữa các trụ đỡ, tạo nên những hành lang che chắn tạm thời.

Theo các nguồn tin từ Ukraine, khoảng cách từ vùng ngoại ô đông bắc Kharkiv đến đường ranh giới tiếp xúc hiện chỉ còn khoảng 20 km theo đường thẳng. Đây là cự ly hoàn toàn nằm trong tầm tác chiến của UAV FPV, bao gồm cả các biến thể sử dụng cáp quang - loại phương tiện khó bị vô hiệu hóa bằng các biện pháp gây nhiễu điện tử thông thường.

Trong bối cảnh đó, việc dựng các rào cản kỹ thuật được xem là nỗ lực nhằm hạn chế rủi ro đối với hạ tầng đô thị và sinh mạng dân thường. Về mặt lý thuyết, lưới chống UAV có thể làm lệch hướng bay hoặc khiến thiết bị mất khả năng tấn công chính xác khi tiếp cận mục tiêu ở tầm thấp.

Những tuyến đường phủ lưới được gắn với các tên gọi mang tính biểu tượng như “con đường dẫn tới sự sống”, trong khi các báo cáo nhấn mạnh rằng khoảng 40 km đường quanh Kharkiv đã tuyên bố là “đã được bảo vệ”.

Thực tế tại hiện trường lại đặt ra hàng loạt dấu hỏi. Chất lượng thi công của các công trình này bị đánh giá là thấp, khó có thể chống chịu điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Chỉ một đợt tuyết rơi dày hoặc gió mạnh cũng đủ khiến lưới và cột trụ sập xuống - kịch bản từng xảy ra trên nhiều tuyến đường khác.

Hơn thế nữa, nhiều cột gỗ được cố định trên mặt đường nhựa bằng các giá đỡ tạm bợ, thiếu hoàn toàn nền móng kiên cố. Trong khi đó, lưới căng dọc hai bên đường tạo lực cản gió lớn, khiến tuyết dễ tích tụ, làm gia tăng nguy cơ sập đổ khi thời tiết xấu kéo dài.

Một binh sĩ Ukraine đến từ khu vực Izyum, sau khi trực tiếp kiểm tra các rào chắn, đã thẳng thắn cho rằng chúng không được xây dựng nhằm bảo vệ thực chất. Theo người này, đây chủ yếu là những công trình mang tính phô trương, phục vụ báo cáo thành tích và lợi ích tài chính hơn là đáp ứng nhu cầu quân sự cấp bách.

Làn sóng chỉ trích càng gia tăng, khi vào giữa tháng 12 xuất hiện thông tin cho thấy công ty Avtostrada, được trao hợp đồng trị giá 693 triệu hryvnia để lắp đặt lưới chống UAV tại vùng Kharkiv, mà không qua đấu thầu cạnh tranh. Lý do được đưa ra là tình trạng khẩn cấp và yêu cầu thi công trong khu vực tiền tuyến.

Dù Avtostrada tuyên bố tiến độ đạt tới 500 mét đường mỗi ngày, nhưng mức độ minh bạch của dự án vẫn rất hạn chế. Các tuyến đường cụ thể không được công bố, chiều dài thực tế bị “mã hóa”, trong khi dữ liệu công khai cho thấy chi phí vật tư cơ bản không cao - đặc biệt khi nhiều đoạn chỉ sử dụng cột gỗ thay cho cột kim loại.

Đáng chú ý hơn cả, ngoài các tấm lưới chống UAV, hầu như không có dấu hiệu nào của những công sự kiên cố khác trên các tuyến đường dẫn vào Kharkiv: không “răng rồng”, không trạm kiểm soát, không chiến hào mới. Điều này trái ngược với số tiền ngân sách rất lớn đã được phân bổ cho phòng thủ, làm dấy lên nghi vấn về sự thất thoát nguồn lực.

Lê Quang