Chính thức trình Quốc hội lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Việt Nam đang là điểm sáng về phát triển và tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô

Thu hút dòng vốn quốc tế

Sáng 11/6 tại Quốc hội, thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, Việt Nam đang là điểm sáng về phát triển và tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô.

Việc phát huy các lợi thế cạnh tranh để hình thành trung tâm tài chính sẽ giúp Việt Nam kết nối thị trường tài chính toàn cầu; thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài; tận dụng cơ hội dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế.

Việc này còn thúc đẩy phát triển thị trường tài chính Việt Nam hiệu quả, bắt kịp chuẩn mực quốc tế; góp phần phát triển kinh tế bền vững, nâng cao vai trò, vị thế, uy tín và ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế.

Mục đích xây dựng Trung tâm tài chính quốc là để thu hút dòng vốn quốc tế phục vụ cho 3 đột phá chiến lược, các động lực tăng trưởng truyền thống và động lực tăng trưởng mới; phát triển dịch vụ tài chính cao cấp, thử nghiệm và quản lý các thị trường mới do thực tiễn đặt ra.

Cùng với đó hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao, kết nối với kinh tế thế giới và nâng tầm vị thế của Việt Nam trên thị trường tài chính toàn cầu; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết có 13 chính sách đặc thù áp dụng trong Trung tâm tài chính quốc tế.

Gồm: chính sách ngoại hối, hoạt động ngân hàng; tài chính, phát triển thị trường vốn; thuế; xuất, nhập cảnh, cư trú, lao động đối với chuyên gia, nhà đầu tư và chính sách việc làm, an sinh xã hội; đất đai; xây dựng, môi trường; thử nghiệm có kiểm soát cho fintech và đổi mới sáng tạo; ưu đãi theo lĩnh vực và chính sách đối với nhà đầu tư chiến lược; phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội; xuất khẩu, nhập khẩu và phân phối hàng hóa, dịch vụ; phí, lệ phí; giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư, kinh doanh.

Dự thảo Nghị quyết quy định một số thủ tục hành chính cần thiết để thực thi các cơ chế, chính sách đặc thù trong việc vận hành, phát triển Trung tâm tài chính quốc tế. Nội dung các thủ tục hành chính được quy định theo hướng đơn giản, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các tổ chức, cá nhân tham gia vào phát triển Trung tâm tài chính quốc tế.

Trên cơ sở quy định của dự thảo Nghị quyết, trong quá trình soạn thảo các văn bản quy định chi tiêt, hướng dẫn thi hành, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát và cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính báo cáo Quốc hội.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng cho biết, Dự thảo Nghị quyết đưa ra quy định nhằm đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa cơ quan nhà nước ở trung ương với cơ quan nhà nước ở địa phương; như cho phép Chính phủ được ban hành nghị định xử lý các vấn đề phát sinh khác với văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cơ quan điều hành Trung tâm tài chính quốc tế được quyết định sử dụng vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách địa phương để hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người lao động làm việc tại Trung tâm tài chính quốc tế...

Thành viên trung tâm được vay vốn bằng ngoại tệ

Chính phủ cho biết, dự thảo Nghị quyết quy định một số chính sách đặc thù về tự do hóa tài khoản và ngoại hối đi kèm việc áp dụng chuẩn mực quốc tế trong giao dịch ngoại hối kết hợp với hệ thống báo cáo minh bạch.

Cụ thể, về chính sách ngoại hối, dự thảo quy định thành viên được sử dụng ngoại tệ để thanh toán, chuyển tiền, niêm yết, quảng cáo, báo giá, định giá, ghi giá đối với các hoạt động và dịch vụ hiện giữa các thành viên với nhau, giữa các thành viên với các tổ chức, cá nhân nước ngoài.

Quy định tách bạch hoạt động đi vay và cho vay của thành viên trung tâm tài chính: được vay vốn bằng ngoại tệ từ các tổ chức, cá nhân ở nước ngoài và phải thực hiện chế độ báo cáo, khai báo thông tin theo quy định của pháp luật hiện hành về quản lý ngoại hối và vay nợ nước ngoài của doanh nghiệp; được vay vốn bằng ngoại tệ từ các thành viên là tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài; được cho tổ chức tại phần còn lại của Việt Nam vay bằng ngoại tệ.

Để bảo đảm mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô và an ninh, an toàn tài chính quốc gia, dự thảo Nghị quyết quy định tổ chức tại phần còn lại của Việt Nam vay từ thành viên trung tâm tài chính có trách nhiệm tuân thủ quy định của Chính phủ về điều kiện, đối tượng, mục đích, đăng ký vay.

Quy định thành viên Trung tâm tài chính quốc tế do nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% vốn điều lệ được hưởng cơ chế đặc thù vượt trội không phải tuân thủ các quy định về thủ tục hành chính liên quan đến quản lý ngoại hối đối với hoạt động đầu tư và cho vay từ Trung tâm tài chính quốc tế ra nước ngoài (nhưng vẫn phải thực hiện chế độ mở tài khoản, báo cáo) để bảo đảm phù hợp với mục tiêu thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Thành viên Trung tâm tài chính quốc tế do nhà đầu tư nước ngoài thành lập được phép chuyển đổi ngoại tệ theo quy định của Chính phủ.

Với chính sách về hoạt động ngân hàng, dự thảo quy định rõ sự hiện diện thương mại của thành viên Trung tâm tài chính quốc tế, hình thức thực hiện hoạt động ngân hàng tại Trung tâm tài chính quốc tế gồm: Ngân hàng thương mại trách nhiệm hữu hạn một thành viên (TNHH MTV) và chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Quy định cơ chế áp dụng chuẩn mực kế toán, tài chính, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, tỷ lệ thanh khoản và phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng của thành viên Trung tâm tài chính quốc tế tương ứng với từng loại hình: Ngân hàng thương mại TNHH MTV 100% vốn nước ngoài, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (áp dụng theo chính sách của chủ sở hữu/ngân hàng mẹ phù hợp với thông lệ quốc tế); Ngân hàng thương mại TNHH MTV 100% vốn trong nước (theo chính sách của chủ sở hữu phù hợp với thông lệ quốc tế và lộ trình do Chính phủ quy định).

Quốc hội nghe giới thiệu về vai trò và ý nghĩa của Trung tâm tài chính quốc tế

Nhằm thu hút đầu tư, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc tại Trung tâm tài chính quốc tế, dự thảo Nghị quyết quy định về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (thuế suất 10% trong 30 năm, miễn thuế 4 năm đầu và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo); đồng thời, miễn thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực ưu tiên phát triển. Miễn thuế thu nhập cá nhân cho nhân lực chất lượng cao; ưu đãi thuế đối với nhiều dịch vụ và giao dịch tại Trung tâm tài chính quốc tế.

Đáng chú ý, dự thảo quy định, thành viên Trung tâm tài chính quốc tế được thành lập sàn giao dịch, nền tảng giao dịch hoạt động trong Trung tâm tài chính quốc tế, như giao dịch hàng hóa và phái sinh hàng hóa; giao dịch tín chỉ các-bon; sàn giao dịch sản phẩm văn hóa, nghệ thuật; giao dịch kim loại quý hiếm; giao dịch chứng khoán của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; giao dịch sản phẩm tài chính xanh; sàn giao dịch chuyên biệt; các loại hình nền tảng giao dịch mới khác theo nhu cầu phát triển.

1 Trung tâm tài chính quốc tế đặt tại 2 Thành phố

Báo cáo thẩm tra Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc nhiều vấn đề để hoàn thiện các chính sách.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi đề nghị, Dự thảo Nghị quyết cần bảo đảm tính hợp Hiến, thể chế hóa đúng đắn Nghị quyết, Kết luận của Bộ Chính trị; Chính sách cần đột phá, không rập khuôn; cần tận dụng lợi thế của quốc gia đi sau để chọn lựa những kinh nghiệm thành công, tránh được những thất bại, tạo thế cạnh tranh quốc tế.

Cần có cơ chế quản lý Nhà nước, cơ chế giám sát, kiểm tra hợp lý, một mặt thông thoáng nhưng phải bảo đảm quản lý được rủi ro, giữ vững an ninh tài chính, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Cụ thể, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Cơ quan soạn thảo đánh giá rõ: Với các nhóm chính sách như tại Dự thảo thì đã đủ tiền đề để tạo lập khuôn khổ pháp lý cho hình thành và vận hành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam hay chưa? Các quy định đã đủ sức nặng, sức hấp dẫn, bảo đảm tính cạnh tranh?

“Cần làm rõ đâu là những chính sách được coi là vượt trội, khác biệt riêng có của Việt Nam”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính nói.

Về tính cụ thể, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính, vận hành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là vấn đề mới ở Việt Nam, do vậy, Nghị quyết chỉ nên quy định những vấn đề chung, mang tính nguyên tắc và những nội dung đã rõ, mang tính ổn định cao.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo thẩm quyềnban hành hướng dẫn cụ thể để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời; Phân cấp cho 2 Thành phố những nội dung gắn với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn địa phương, bảo đảm quyền chủ động, linh hoạt, sáng tạo theo pháp luật.

Về phạm vi áp dụng và nguyên tắc áp dụng pháp luật: Tại khoản 4 Điều 6 về áp dụng pháp luật, Dự thảo Nghị quyết quy định: “Trong quá trình thực hiện Nghị quyết này, Chính phủ được ban hành Nghị định xử lý các vấn đề phát sinh khác với Luật, Nghị quyết của Quốc hội, Pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo Quốc hội tại phiên họp gần nhất”.

“Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí về chủ trương, song cũng đề nghị việc ban hành các quy định nêu tại khoản 6 Điều 6 của Dự thảo Nghị quyết cần bảo đảm các nguyên tắc: Chấp hành nghiêm các quy định tại Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; Bảo đảm tính hợp Hiến, hợp pháp trong ban hành các quy định; Bảo đảm tính khả thi, kịp thời, khách quan, bảo vệ được lợi ích quốc gia, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan;

Cần bảo đảm các điều kiện để thực thi đối với các quy định được ban hành, trong đó phải chú trọng đến nguồn lực thực hiện, bảo đảm khả năng cân đối của ngân sách Nhà nước, trong đó có ngân sách địa phương; Cần thực hiện đúng các quy định về đánh giá tác động, quy định về tham vấn chính sách khi ban hành chính sách, bảo đảm các quy định không tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội, môi trường, đời sống, mang lại hiệu quả thiết thực cho đất nước; Cần quy định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc ban hành các quy định khác với pháp luật hiện hành, bảo đảm tuân thủ đúng nguyên tắc quyền hạn đi đôi với trách nhiệm”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính bày tỏ.

Về thẩm quyền thành lập và việc thành lập 1 Trung tâm tài chính quốc tế đặt tại 2 Thành phố, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị, làm rõ mô hình, mối quan hệ, tính độc lập giữa 2 cơ sở đặt ở 2 nơi; cơ quan quản lý Nhà nước đối với 2 cơ sở này; Căn cứ vào đặc điểm riêng biệt của mỗi thành phố (TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng).

Đồng thời đề nghị, tại Nghị quyết có thể quy định chính sách chung, nhưng tại các văn bản dưới Luật cần có quy định tương ứng để phát huy tiềm năng, thế mạnh riêng biệt của mỗi cơ sở; Có quy định về cơ chế phối hợp để mang lại hiệu quả tổng thể. Nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát để bảo đảm cạnh tranh lành mạnh.

Hải Liên

Theo Báo Chính phủ